Japan bestaat uit een
aantal eilanden, waarvan
Honshu het belangrijkste is.
Hierop liggen steden als
Tokio, Osaka, Kyoto,
Nagoya en Yokohama. Het
land bestaat voor 85
procent uit bergen. Japan
telt 115 miljoen inwoners,
bijna uitsluitend
autochtonen. Het komt
gemeten in
bevolkingsgrootte op de
zevende plaats na China,
India, de Sovjet Unie, de
USA, Indonesië en
Pakistan. Een groot deel
van de Japanners, 68
procent, leeft in de steden.
In het gebied tussen Tokio
en Osaka, 500 kilometer
Osaka
Yokohama
lang, leeft meer dan de
helft van de Japanners.
Doordat zoals gezegd een
groot deel van het land uit
bergen bestaat, wordt
slechts 20 procent van de
oppervlakte bewoond. Daar
waar de bevolking zich
heeft geconcentreerd, is de
dichtheid aanzienlijk groter
dan die in ons land.
Wat geeft het ons te
denken?
O
overboeken naar die van een ander met be
hulp van een eigen terminal. Hiervoor wer
den twee redenen aangereikt. De eerste
betreft de beveiliging. De tweede de vrees,
dat anders de concurrentie teveel zou ver
scherpen.
Op het terrein van de kantoorautomatise
ring worstelen de Japanners met hun be
roemde karakters. Zes jaar geleden schreef
men alles nog met de hand. Thans is dit on
derdeel ook voer voor automaten. Volgens
deskundige westerse zegslieden is de kan-
toorefficiency in Japan een kwart van die in
Europa. Als dat waar is, zijn de gevolgen
voor de werkgelegenheid in Japan de ko
mende tien jaren niet te overzien. Dat dit
gegeven ook in Japan zelf sterk leeft, blijkt
uit de discussies in de kranten. Het toe
komstperspectief voor de jeugd, de zo ge
roemde arbeidsgarantie voor het leven,
verruiming van ontslagmogelijkheden, en
zovoorts, zijn volop in discussie.
Met enig wantrouwen heb ik het verhaal
van de westerse deskundigen over de lage
kantoorefficiency aangehoord. Het klopt
echter niet. De grote aantallen mensen die
in dienst zijn van hotels, winkels, recepties
van bedrijven, voorlichtingsinstanties en
dergelijke lijken weliswaar in schril con
trast met de mate, waarin produktiepro-
cessen zijn geautomatiseerd, maar er is
iets anders aan de hand. Men is er op ge
richt cliënten een maximum aan service te
bieden en men is bereid daarvoor overca
paciteit in te zetten. Als men dan al met au
tomaten aan de gang gaat, staat opnieuw
de wens van de klant centraal. Het is op
merkelijk hoeveel jongeren in dit soort ba
nen zijn te vinden.
De plezierige manier waarop je in Japan als
klant wordt benaderd, mis je maar al te
