Koudwatervrees voor
pottekijkers
Maatwerk, dat gegoten
moet zitten
staan. Zij denken, dat de eerder genoemde
Garantieregeling meebrengt, dat de PPM
met overheidsgeld werkt, of dat participa
tie door een PPM zou betekenen dat ook
hun onderneming door de overheid gere
guleerd zal worden. Dit is onjuist. Want
een PPM-participatie is juist geen vorm van
overheidsteun. Het is eerder een vorm van
zelfhulp door ondernemers.
Dat idee moet volgens Van Heesbeen in
ons land veel meer doorbreken. Maar het
woord 'participatie' duidt er in de ogen
van ondernemers vaak te veel op, dat een
vreemde een deel van je onderneming
'pakt'. Zo is het niet. Wanneer de OVN in
een onderneming deelneemt, is ze geen
vreemde meer. Ze loopt net als de onder
nemer risico en heeft dezelfde onderne-
mersbril op. Ze wil met de ondernemer
vanuit de onderneming denken. Dat moet
ook, want het wel en wee daarvan is voort
aan ook haar belang. 'Venture-capital'
spreekt vaak tot de verbeelding van de
ondernemer, maar Van Heesbeen claimt
die verbeelding ook voor ondernemend
vermogen. In wezen is er weinig verschil
wat 'wagen' en 'risico lopen' betreft tussen
'venture capital' en ondernemend vermo
gen.
De nog teveel in ondernemerskring voor
komende huiver of ongeïnteresseerdheid
tegenover een participatiemogelijkheid is
dus geheel misplaatst. Immers, de onder
neming verwerft een groter risicodragend
vermogen met meer draagkracht voor het
aangaan van kredieten. Het risico voor de
bestaande aandeelhouders wordt mede
door een nieuwe aandeelhouder gedragen.
De zelfstandigheid van het bedrijf met
eigen verantwoordelijkheid van de leiding
blijft evenwel overeind!
Van Heesbeen daarover: 'Wij als OVN wil
len actief participeren, maar zonder op de
stoel van de ondernemer te gaan zitten.
Wel zijn we door onze participatie insider
in de onderneming, dus in ware zin deelge
noot. Het brengt mee, dat we aan beraad
slagingen over het beleid meedoen en
daarin adviseren. Nietindezinvan een zich
overal mee bemoeien, bijvoorbeeld met de
dagelijkse leiding.Welindiezin.dat we als
'adviseur' een intensief contact nastreven.
Dat is in goed onderling vertrouwen eigen
lijk de meest vanzelfsprekende zaak die er
tussen 'medevennoten' moetzijn. DeAme-
rikaanse ondernemer heeft daar geen en
kele moeite mee. Hij stelt het op prijs. Maar
bij ons bestaat de neiging te veel aan een
'pottekijker' te denken. Dat is misschien ty
pisch Nederlands, maar zo'n Nederlandse
ondernemer moge bedenken, dat het in
dienst hebben van een adviseur het bedrijf
veel geld kost. Met de participatie van de
OVN krijg je er zonder extra kosten een ad
viserende gesprekspartner bij! Ook dat is
een van de voordelen.
'Die 'pottekijkers'-vrees moet er bij onze
ondernemers uit. Van Heesbeen vindt zo
iets een bedenkelijke mentaliteit, omdat
een ondernemer zonder geld en geld zon
der ondernemer niet functioneert. Hij
noemt het ronduit eigenwijze onderne
mers, die een aanvankelijk contact met
OVN afbreken, alleen omdat ze zoge-
OVN, mede-vennoot
naamd 'geen bevoogding' wensen, of om
dat ze elders gegarandeerde kredieten of
leningen hebben verkregen. Iedere onder
nemer is natuurlijk in zekere zin een 'solist'.
Maar de tijd, dat je met een plan in je hoofd
overal dwars door heen kon, is voorbij. De
ondernemer moet tegenwoordig met alles
en iedereen rekening houden. Een deskun
dige, vertrouwde gesprekspartner kan
daarvoor een enorme hulp zijn. Zo'n part-
nervind je in een'medevennoot', die deel
neemt in je eigen onderneming.'
Overigens verwacht Van Heesbeen dat dit
inzicht meer en meer in het ondernemers
wezen zal gaan doorbreken.
OVN heeft meer ervaringen, die ten minste
op misverstanden tussen haar en de on
dernemers of banken wijzen. Vaak zijn
ondernemingen al te zwak om in de huidi
ge vorm voort te bestaan, laat staan om
een rendabel vooruitzicht te bieden. OVN
is uitdrukkelijk niet bestemd voor kneusjes
met een (nagenoeg) negatief vermogen.
Met in wezen gezonde ondernemingen, die
door kapitaalvergroting een gezond plan
tot groei en vernieuwing kunnen verwe
zenlijken, wil de OVN echter graag de
sprong wagen. Er wordt echter wel ver
wacht dat een redelijk rendement wordt
behaald en dat er ook voor het onderne
mersrisico een passende vergoeding be
schikbaar komt.
OVN mikt overigens niet op een kapitaal
deelname van onbeperkte duur. In principe
geldt de overeenkomst tot participatie voor
vijfjaar. Daar klinkt ook in door, dat de stoel
van de ondernemer nooit echt door OVN
bezet kan worden. Na deze periode kan be
slist worden of beide partijen een volgende
periode overeenkomen, of dat OVN de
aandelen te koop zal aanbieden aan be
staande aandeelhouders, het bedrijf of aan
derden.
Wat elke ondernemer nastreeft, is dat de
aandelen gedurende vijfjaar in waarde stij
gen. Naar dat doel streeft ook OVN en
zij hoopt haar pakket aandelen voor een
hogere prijs dan de aankoopprijs van de
hand te doen. OVN is mede gezien haar
minderheidsbelang bereid om reeds voor
af eraan mee te werken, dat de overige
aandeelhouders zoveel mogelijk de aande
len kunnen overnemen, maar niet tegen te
voren reeds vast te leggen prijzen.
Het zal duidelijk zijn, dat OVN wel risico
wenst te lopen. Dat is het vak. Maar ook is
duidelijk dat ze dat risico van tevoren
zo goed mogelijk wenst te kunnen beoor
delen. Het is begrijpelijk dat die beoorde
ling negatief zal uitvallen, wanneer er geen
of geen goed ondernemersplan aanwezig
blijkt te zijn, of wanneer er geen toekomst
te ontwaren is, hetzij in financieel opzicht,
hetzij wat het produkt of de markt daarvoor
betreft. Zulke gevallen wijzen trouwens
vrijwel altijd op een te zwak management.
En zoiets lokt terecht niet tot een 'samen
wagen'.
Een participatie is ten slotte een zeer be
langrijke zaak, zowel voor de onderneming
als voor OVN. Het is maatwerk dat de
onderneming gegoten moet zitten, dat een
gedegen studie vereist en waarvan het re
sultaat door wederzijdse samenwerking
tot stand komt.
Er zijn inmiddels enkele participaties van
OVN rond, terwijl een veel groter aantal
nog in het onderhandelingsstadium ver
keert. Van Heesbeen zal de laatste zijn om
te beweren, dat OVN al volledig de haar
toegedachte rol van verstrekker van risico
dragend vermogen speelt. Hij erkent, dat
het langer duurt dan hij verwacht had. In
anderhalf jaar actief bezig zijn met OVN is
hem wel duidelijk gebleken, dat in Neder
land om het idee van participeren te accep
teren meer tijd nodig zal zijn dan bij
de oprichting van de PPM's gedacht werd.
Zowel bij de banken als bij de ondernemers
bestaan 'misverstanden', die regelmatig
naar voren komen. Vandaar ook, de aan
dacht daarvoor in dit artikel.
OVN moet te vaak constateren, dat ze on
gewild 'bancair' gezien wordt, te veel ge
richt op een zuiver financiële transactie en
te weinig op de ondernemer. Ongewild,
want Van Heesbeen liet ons zien dat OVN
juist vanuit de ondernemershoek wil den
ken en niet een verlengstuk is van welke
bank of financieringsmaatschappij dan
ook. Juist daardoor kunnen OVN en
(Rabo)bank zonder eikaars concurrent te
zijn, ieder op eigen wijze de ondernemer
van dienst zijn. En het laatste daar gaat het
om. JRH
