1984 vraagt
veerkracht en...
andbouwcommentaar
Bij het oplossen van de huidige econo
mische problemen wordt nogal eens
een vergelijking gemaakt met het pols-
stokspringen. Dr. W. Duisenberg, presi
dent van de Nederlandsche Bank, deed
dit onlangs. We zullen volgens hem
stappen terug moeten zetten voor de
aanloop. Verder is er een goede pols
stok nodig en de nodige conditie. Dat
zelfde geldt ook voor de land- en tuin
bouw nu de perspectieven minder roos
kleurig worden. Ook de land- en tuin
bouw staat voorde opgave een stap te
rug te moeten zetten. Dit geldt in het
bijzonder voor produkten met een
moeilijke marktsituatie. Is er voldoen
de ruimte voor een aanloop?
31
Ir. J. H. Egberink
Het Landbouw Economisch Instituut geeft jaarlijks over
zichten van de economische en financiële situatie van de
land- en tuinbouw. Eind december verscheen ervan dit in
stituut een publikatie 'De inkomensontwikkeling in de
agrarische sector in 1983'. Dit overzicht kan ons een in
zicht verschaffen in de vraag hoe de agrarische sector er
nu voorstaat.
In 1 983 is de waarde van de totale land- en tuinbouwpro-
duktie nauwelijks gestegen ten opzichte van 1982. In
voorgaande jaren was de stijging gemiddeld 4% per jaar.
Dit is zo'n factor die met het oog op de toekomst niet al te
zwaar moet worden beoordeeld. Het weer is hier de be
langrijkste oorzaak geweest. Daarmee samenhangend zijn
ook extra kosten gemaakt. Er werden meer gewasbe
schermingsmiddelen gekocht om ziekten in het gewas
te bestrijden. Er moest meer veevoeder van buiten het be
drijf worden aangekocht.
Kostenplaatje
Veevoederaankopen vormen langzamerhand een zeer
grote kostenpost voor de agrarische sector als totaal. Ter
wijl de totale waarde van de land- en tuinbouwproduktie in
1 983 circa f 32 miljard bedroeg was de post voor veevoe
deraankoop f 10,5 miljard; ongeveer f 1 miljard meer dan
in het voorgaande jaar. Een grote post die lange tijd de
polsstok van de Nederlandse veehouderij langer heeft ge
maakt. Daardoor konden immers ook agrariërs zonder vol
doende grond een agrarische produktiezoals varkenshou
derij en pluimveehouderij blijven uitoefenen.
Ook enkele andere posten hebben een groot aandeel in
het kostenplaatje van de totale agrarische sector. Bijvoor
beeld de energie voor verwarming, brandstof voor trek
kers en elektriciteit. In totaal gaf de land- en tuinbouw in
1 983 f 1,8 miljard uit voor energie. Dat is circa f 50 mil
joen meer dan in het voorafgaande jaar. Zo'n post zal,
wanneer het wat minder goed gaat, heel kritisch bezien
moeten worden. De energieprijzen zijn sterk afhankelijk
