In oude delen van onze
binnensteden worden
bouwvallige panden in het
kader van de
stadsvernieuwing grondig
onder handen genomen.
Het doel ervan is de
panden en de buurt ook
voor deze tijd leefbaar te
houden.
Evenzo heeft de wetgever
van het Nieuw Burgerlijk
Wetboek het nuttig ge
vonden een oud en hier en
daar verouderd instituut als
het hypotheekrecht is, aan
een grondige herstelbeurt
te onderwerpen. Hierbij
heeft hij in het achterhoofd
dat het recht rondom
verhaal op een onderpand
aan de wensen van deze
tijd moet zijn aangepast.
Vestiging en rangorde
Standaardbedingen
Renovatie van het
hypotheekrecht
SM
De opleveringstermijn voor het
Nieuw Burgerlijk Wetboek nadert
met rasse schreden. Medio 1986
is het zover. Het vernieuwde hypotheek
recht vertoont hier en daar opmerkelijke
wijzigingen. Dit maakt een bezichtiging
van het bouwwerk alleszins de moeite
waard. Te meer ook daar het recht van hy
potheek vaak de hoeksteen is van de zeker
heidsconstructie bij bancaire financierin
gen.
In het huidige recht kennen we een aantal
zekerheidsrechten die de financier een be
paald voorrecht op de verkoopopbrengst
van goederen geven. De meest gehanteer
de rechten zijn thans het hypotheekrecht
op onroerend goed, de cessie tot zekerheid
van vorderingen en de eigendomsover
dracht tot zekerheid van roerende goede
ren. Hiervan is het recht van hypotheek het
Mr. F. A. A. Traa
Juridische en
fiscale dienst
meest aantrekkelijk voor een financier. Het
is een vrij eenvoudig, relatief goedkoop en
het meest zekere middel om de uitgeleen
de gelden terug te krijgen, indien de debi
teur niet meer aan zijn verplichtingen kan
voldoen.
In het Nieuw Burgerlijk Wetboek worden
de cessie en de eigendomsoverdracht tot
zekerheid vervangen door het (bezitloze)
pandrecht. Het hypotheekrecht wordt in
een nieuw jasje gestoken en zal gelden
voor registergoederen. Registergoederen
zijn goederen die ingeschreven moeten
zijn in de openbare registers. Registergoe
deren zijn: wat thans genoemd wordt on
roerend goed, de zakelijke genotsrechten
daarop zoals erfpacht en opstal, schepen
boven een bepaald tonnage en bepaalde
luchtvaartuigen. De nieuwe term register-
goed houdt voor het hypotheekrecht geen
wezenlijke verandering in.
Voor de vestiging van het recht van hypo
theek moet thans en straks aan een aantal
formaliteiten worden voldaan. Er dient tus
sen partijen een notariële akte te worden
opgemaakt, welke in de openbare registers
wordt ingeschreven. Pas dan is het recht
van hypotheek ontstaan. De hypotheek
akte vermeldt het bedrag in hoofdsom
waarvoor hypotheek gevestigd wordt en
daarnaast kan thans nog een begroot be
drag voor ten hoogste drie jaar rente wor
den opgenomen. In het Nieuw Burgerlijk
Wetboek kan de rente voor een langere pe
riode dan drie jaar worden opgenomen,
maar wel moet het maximale bedrag wor
den vermeld. Straks bepaalt het tijdstip
van de inschrijving van de hypotheekakte
de rangorde en niet meer zoals thans de
dag van inschrijving. Zijn de tijdstippen
hetzelfde dan is het tijdstip van het opma
ken van de notariële akte bepalend. Wie
het eerst komt, die het eerst maalt.
In de praktijk kan de behoefte ontstaan om
hypotheken op hetzelfde goed onderling in
rang te doen wisselen. De wet geeft hier
voor thans geen regels. Nu gebruikt men
hiervoor de techniek van het opstaan of
lichten. Dit houdt in dat de inschrijvingen
met toestemming van alle betrokkenen
met behoud van het recht van hypotheek
worden doorgehaald en vervolgens in de
gewenste volgorde opnieuw worden inge
schreven.
In het Nieuw Burgerlijk Wetboek wordt de
rangwisseling wettelijk geregeld. De rang
wisseling vindt plaats door het inschrijven
van een daartoe opgemaakte notariële
akte. Verder wordt de rangwisseling niet
alleen mogelijk tussen hypotheken onder
ling, maar ook tussen andere beperkte
rechten (bijv. het recht van opstal). De
rangwisseling werkt slechts voorzover de
belanghebbenden ermee hebben inge
stemd.
In het huidige recht kennen wij een viertal
bedingen die in de hypotheekakte stan
daard opgenomen worden: het huurbe-
