I plaatsgevonden. Wanneer computers bij de mogelijkheid om te registreren wie Het elektronisch betalingsverkeer voor de afhandeling van verliezen die kun nen ontstaan in het betalingsverkeer zelf dan wel als gevolg van het door betrokken partijen niet meer kunnen voldoen aan be talingsverplichtingen. Hierbij is problema tisch dat nationale wetgevingen sterke ver schillen vertonen, bijvoorbeeld op het punt van het vaststellen van het tijdstip van een betaling. Niet is steeds duidelijk welke wet geving van toepassing is en welke rechter haar moet toepassen. De in een internatio naal verband samenwerkende financiële instellingen kunnen afspraken maken over inperking of verdeling van aansprakelijk heden, over toepasselijk recht en bevoeg de rechters. Echter, in een aantal nationale wetgevingen bestaat de mogelijkheid der gelijke afspraken geheel of gedeeltelijk te negeren. Bovendien kunnen andere be trokken partijen dan de financiële instel lingen zelfstandig acties instellen soms zelfs in diverse jurisdicties. Bij toewijzing van claims zal steeds nagegaan moeten worden wat de feitelijke en (daarna) de juridische verhaalsmogelijkheden zijn, met name indien de in het ongelijk gestelde partij geen verhaalsmogelijkheid biedt in het land van de eisende partij. Communicatie-infrastructuur mmmmmmm Het elektronisch betalingsverkeer wordt afgehandeld via zogenaamde data-com municatie infrastructuren. Concreet: tele foon-, telegraaf-, telex- en datanet alsme de huurlijnen, (coax)-kabel, glasvezel. Op dit lijnennet wordt apparatuur aangesloten variërend van een simpele telefoon tot complexe bedrijfstelecommunicatie-in- stallaties en computersystemen. Het transport van de informatie zelf, de toelating van randapparatuur alsmede het gebruik van transportnet en randappara tuur wordt geregeld in een complex stuk wetgeving. Dit bestaat uit de telegraaf- en telefoonwet van 1904, de aanwijzingswet PTT, rijkstelefoonreglement, telexbesluit, telegraafbeschikking en datanetbesluit. Aan het geheel zijn diverse reeksen alge mene voorwaarden opgehangen. De telecommunicatiewetgeving staat op het ogenblik sterk in de belangstelling. Knelpunten zijn onder meer de mate van vrijheid om randapparatuur op het net aan te sluiten en de beperkingen die met name in algemene voorwaarden worden gesteld aan het gebruik van transportnet en rand apparatuur. Voor wat betreft nieuwe bancaire produk- ten is het een probleem dat beheer en ex ploitatie van kabelnetten niet duidelijk zijn geregeld. Dat geldt dan met name als het gaat om niet in de omroepsfeer vallende toepassingen. De status van viewdata toe passingen is evenmin geheel duidelijk. Al hoewel sprake is van pure datacommuni catie die dus zou moeten vallen onder de normale regels voor gebruik van telefoon net of datanet, wordt desalniettemin ge suggereerd dat sprake is van een speciaal fenomeen. Zo speciaal zelfs dat destijds minister Van Doorn het aan de omroepwet heeft willen ophangen. Deze laatste drei ging hangt overigens nog als een schaduw boven een andere vorm van datacommuni catie: teletekst. Computercrime Als de Officier van Justitie iemand voor een misdrijf wil vervolgen moet hij precies aan geven volgens het jargon van het Wetboek van Strafrecht welk strafbaar feit heeft het delict betrokken zijn is dat soms erg moeilijk: in het wetboek wordt frequent gesproken over goederen. Echter wat is een goed? Is kennis een goed? Hoe zit het met PIN-codes, wachtwoorden, gegevens verzamelingen? Is het copiëren van be standen diefstal? Er is immers niets gesto len. Ook het begrip poging is moeilijk in te vullen wanneer computers in het spel zijn. Iemand die probeert in te breken in een computer teneinde snel rijk te worden is tijdens de inbraakoperatie zelf minder goed te vervolgen wegens poging dan de ouderwetse inbreker die tijdens het inklim men wordt betrapt. Verandering van gege vens in databestanden of programma's: vernieling of niet? Het stiekum gebruik van computers voor eigen doeleinden: diefstal of niet? Op grond van een oud arrest wel licht vervolgbaar als diefstal van elektrici teit! Conclusie: computercrime is een tak van sport die niet alleen boeiend is, maar ook moeilijk te ontdekken, vervolgen en bestraffen. Aanpassing van wetgeving ware gewenst. Hierbij valt overigens ook te denken aan aanpassing van de Nederland se telecommunicatiewetgeving die geen speciale strafbepalingen kent voor inbreu ken op openbare netten. Privacy De privacyproblematiek kan in twee onder delen worden verdeeld. Enerzijds zijn er de gewone privacyproblemen, die zich ook voordoen bij de mechanisering/automati sering van willekeurig welke administratie: de bedreiging die uitgaat van het ontstaan van geautomatiseerde persoonsregistra ties, ook al bevatten ze dezelfde gegevens als in de tijd van de handmatige verwer king; en de bedreiging door de grotere koppelingsmogelijkheden en het schijn baar oncontroleerbare van de verwerkin gen. Anderzijds zijn er de extra problemen die kunnen ontstaan door de opkomst van de apparatieve betaalvormen. Deze openen wanneer waar is geweest en hoeveel geld hij heeft opgenomen en wat hij waaraan besteed heeft. Deze uitvoerige transactie- gegevens kunnen verzameld, verwerkt en eventueel misbruikt worden. Tot op heden is de privacymaterie nog niet bij algemene wet geregeld. Zolang geen wettelijke regeling tot stand is gekomen, kan bij de bepaling van wat wel en wat niet geoorloofd is op het gebied van het ge bruik van persoonsgegevens worden te ruggevallen op het burgerlijk recht. Hierbij zijn met name van belang de algemene be palingen over contracten (o.a. goede trouw en wanprestatie), onrechtmatige daad (on zorgvuldig handelen t.o.v. personen). De algemene bankvoorwaarden leggen de verplichting op om 'bij de uitvoering van alle opdrachten van cliënten de nodige zorgvuldigheid in acht te nemen en daarbij naar beste vermogen met hun belangen re kening te houden'. Bij de bepaling van wat zorgvuldig is, kan men te rade gaan bij codificaties of neer leggingen van normen betreffende de eer biediging van de persoonlijke levenssfeer. Bronnen zijn dan de privacywetten in om ringende landen, het privacyverdrag van de Raad van Europa, de OECD-privacy- guidelines, het VN-verdrag inzake burger en politieke rechten, het Verdrag van Vervolg op pagina 30

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1983 | | pagina 26