nu door deze gemeentelijke diensten zelf
Reactie mevrouw Salomons
zond midden- en kleinbedrijf van? Ik be
twijfel dat ten sterkste. En ik denk juist dat
het MKB alleen belangrijk kan zijn voor on
ze economie, als je gezonde en kansrijke
bedrijven stimuleert of overeind houdt. An
ders wordt het werkverschaffing. Ik zou
daarop één uitzondering willen maken, na
melijk als het voorzieningenniveau in de
knel komt.
'Waar we het MKB echt moeten stimuleren
is vooral in de ontwikkeling van technolo
gisch hoogwaardige produkten en de ex
port daarvan. Daarnaast moet je voor de
bestaande ondernemers die in de proble
men komen een acceptabel sociaal beleid
hebben. Maar als ik naar het kabinets
beleid van de afgelopen jaren kijk - het is
echt niet alleen dit kabinet - is aan dit
alles toch veel te weinig aandacht besteed,
juist ten aanzien van het kleine bedrijf.
Het begint nu wel wat te komen via de
'transferpunten' bij universiteiten en hoge
scholen. Maar ik denk dat we daar veel
meer aan zouden moeten doen.'
Volgens mevrouw Salomons moet in dit
verband binnen het onderwijs meer aan
dacht worden geschonken aan het bijbren
gen van economisch inzicht en eigen ver
antwoordelijkheid.
'Ik denk dat dit veel meer de manier is om
te zorgen dat we op grote schaal goede on
dernemers krijgen, dan bijvoorbeeld tegen
mensen die uit het arbeidsproces gevallen
zijn te zeggen: ga nou maar eens beginnen
als ondernemers! Het merkwaardige is
toch, dat je altijd weer ziet, dat wie slaagt in
ondernemersland, vaak mensen zijn die uit
die kringen komen. Dat heeft iets met op
voeden te maken. Die opvoeding ontbreekt
volstrekt in het onderwijs.'
Toch hoor je van veel ondernemers, dat ze
een opleiding tot ondernemer niet zien zit
ten. Een ondernemer ben je, of ben je
niet!
'Ik bedoel ook niet dat je ze kunt opleiden
tot ondernemer, maar wel dat je de menta
liteit zodanig kunt beïnvloeden, dat het
ideaal niet meer, zoals dat nu vaak wordt
gevoeld, een baan van negen tot vijf in de
ambtenarensector is.'
De plannen om het MKB meer armslag te
geven door uitbreiding van de mogelijkhe
den om verliezen bij de fiscus te declare
ren, worden door mevrouw Salomons nogal
met gemengde gevoelens ontvangen.
'Hoewel ik denk dat de effecten van deze
maatregelen op zichzelf genomen margi
naal zijn, vind ik het toch een redelijke
zaak. Dat geldt met name voor de zelfstan
digenaftrek. Het is vanuit overheidsoptiek
gewoon verstandig, want er zijn nogal wat
bedrijven die in de rode cijfers zitten. Als je
die bedrijven te lang daarin laat zitten, zon
der vorm van compensatie over een wat
langere periode, gaan ze toch over de kop.
En dan ben je meer aan overheidsgel
den kwijt.
'Maar ik denk toch dat het niet veel effec
ten zal hebben. Het uitsmeren van je verlie
zen is alleen interessant als er belasting
betaald wordt. Maar een groot deel van bij
voorbeeld het kleinbedrijf verkeert in zo'n
positie, dat er nauwelijks belasting wordt
betaald. En bovendien gaat het aandeel
wat door de ondernemers aan sociale pre
mies moet worden opgebracht ook weer
omhoog. En dat treft dan vooral de hele
kleintjes, die zowel het werknemers- als
werkgeversaandeel in de volksverzekerin
gen - denk aan de AAW - moeten betalen.
Ik had minstens zo lief het aandeel van de
overheid in de premie volksverzekeringen
gehandhaafd gezien.'
Eenzelfde reserve heeft mevrouw Salomons
ten opzichte van de dereguleringsplannen
en de overheveling van overheidstaken naar
het particuliere initiatief, de zogeheten pri
vatisering.
'Het klinkt allemaal mooi: terugtreden van
de overheid. Maar ik heb het gevoel, dat er
dan een aantal zaken niet alleen niet over
genomen gaat worden door het particulie
re bedrijfsleven maar zelfs volstrekt niet
meer vervuld zal worden. En waarom?
Omdat een aantal van die taken, die de
overheid tot nu toe op zijn schouders had
genomen, helemaal niet zo rendabel zijn
dat het particuliere bedrijfsleven interesse
kan hebben.
'Bovendien, wat zie je ook, ondanks alle
mooie verhalen over deregulering en priva
tisering? Dat het overheidsbeleid, bijvoor
beeld dat op het gebied van de gemeente-
financiën, ertoe geleid heeft dat nogal wat
gemeenten, omdat ze geen geld meer
hebben, allerlei zaken, die toch typisch tot
de sector van het kleinbedrijf behoren,
door WSW-ers laten opknappen, zoals het
onderhoud van plantsoenen. Het effect is
dat de hoveniersbedrijven in de problemen
komen. Iets soortgelijks is het gevolg van
het inklappen van de bouwsector, waar
voor, als ik naar het overheidsbeleid voor
1 984 kijk, weinig kans op herstel is. Vooral
bij de grote en middelgrote gemeenten zijn
daardoor allerlei diensten, zoals bijvoor
beeld ruimtelijke ordening, overbezet. Dus
wordt er een heleboel, van wat vroeger
werd uitbesteed aan particuliere bureaus,
gedaan.
'Bij kleinere, eenvoudiger taken zou de
overheid binnen zekere grenzen wel terug
kunnen treden. Met name in de verzorgen
de sfeer zijn hele dienstenpakketten opge
bouwd, waarvan je je wel kunt afvragen, of
die allemaal even effectief zijn. Wat ik ook
een goede zaak in het kader van de deregu
lering vind, is de ruimte die nu in de begro
ting van Economische Zaken wordt gege
ven aan de banken om in verreweg de
meeste gevallen zelf te kunnen beslissen
over de verlening van door de overheid
gegarandeerde kredieten aan het midden-
en kleinbedrijf.'
Dat brengt het gesprek op het laatste on
derwerp: de rol van de banken bij de stimu
lering van het MKB.
'Je ziet vooral de laatste jaren, mede naar
aanleiding van een aantal Amerikaanse en
Japanse studies waarin de groeipotentie
van het MKB nogal wordt opgehemeld, dat
men meer belangstelling heeft gekregen
voor het midden- en kleinbedrijf, ook in het
bankwezen. Ik vind dat ook een heel goede
zaak.
'Maar ik hoop wel dat het een blijvende be
langstelling is, die niet resulteert in hogere
onkostenvergoedingen voor geleverde
diensten. Want daar zit natuurlijk de crux.
Ik denk dat de kosten per krediet veel hoger
zijn. Aan de andere kant geeft het midden-
en kleinbedrijf uit een oogpunt van sprei
ding toch ook weer minder risico's. Eén
klap met RSV is natuurlijk een drama, zo
wel voor de werkgelegenheid als voor de
financiers, waaronder de overheid, die erin
hebben gezeten. Maar bij het MKB kun je
dat risico spreiden. En dat lijkt mij uit ban
caire overwegingen weer heel interessant!'
JD
