De nabije horizon verkend
H -v-.
«SSSialii
Mij aansluitend bij de gangbare me
ning kan ik dit stukje het beste als
volgt beginnen. 'Het zomerseizoen
met zijn om de beurt een tijdje op vakantie
gaan is voorbij, de R is weer in de maand en
dat betekent, zo geen levertraan, dan toch
gewoon weer aan het werk tijgen.
Ogenschijnlijk een onschuldige opmerking.
Maar heel wat hedendaagse denkers zou
den hem typisch vinden voor een opvatting
die zij zo langzamerhand achterhaald
achten! Zij zouden zeggen, dat in deze ziens
wijze kennelijk gewoon werk normaal is en
dat alleen gedacht wordt aan formeel werk,
gebaseerd op een arbeidsovereenkomst.
Onbetaald werk, hoe nuttig ook, valt daar
dan buiten. En omdat vakantie in verband
wordt gebracht met betaald werk, zou men
mij verwijten, dat ik voorbij ga aan de mil
joenen werklozen, die toch ook behoefte
aan vakantie hebben. Zeker als deze, zij het
onbetaald en informeel, toch nuttige arbeid
voor hun huishoudens of de maatschappij
plegen te verrichten. Zelfs Dorothée Sö/le
zou op mijn openingsregels kunnen inhak
ken. Uit een krantebericht staat mij bij dat
deze theologe onlangs in Vancouver voor de
Wereldraad van Kerken haar gehoor ge
striemd heeft met de opmerking, dat de
mensen almaar in een tredmolen rond
draaien: van vakantie tot vakantie, de tijd
daartussen proberen ze met werken wat op
te vullen.
Aan zo'n eenvoudig, alledaags voorbeeld
wordt duidelijk, dat er aan de rand van de
maatschappelijke opvattingen wat aan het
veranderen is. Net als ik zullen velen onder
ons dat intuïtief al wel gemerkt hebben. We
horen over arbeidstijdverkorting en deeltijd,
over rolwisseling en over zwart werk. Alleen
het witte werk is écht werk en van de FNV
viel al de uitspraak te noteren, dat werklo
zen solidair moeten zijn met mensen die een
baan hebben. Zij moeten onbetaald werk
weigeren. Het betaalde werk moet alleen
eerlijker worden verdeeld. Ook dat laatste is
ondertussen al een ingrijpende verandering
vergeleken bij wat we sinds jaar en dag ge
wend waren.
