organisatievorm in een nieuw licht
t
y-j*
I
r
Schema van de wisselwerkingen in de coöperatieve organisatie
He1
deelhebbend
aspect
beheer
aspect
Het
economisch
aspect
Invloed
op de
organisatie
doelstelling
Invloed op de interne
structuur van beheer
Participatie in de eigen
persoonlijke arbeidssituatie
Doel, middel
en draagvlak
van de
coöperatie
a uitoefening (2%)
Opbouw van de volledige
personeelsparticipatie
Invloeds-
Meebouwen
j (5
f Groei van de
verbondenheid
15
Verkrijgen van i
basisbekendheid i
(30%) r
x
Vestiging van vertrouwen
(90%)
Opbouw van de volledige
ledenparticipatie
(De percentages geven een aanduiding van de gewenste aantallen.)
Het deelhebbend-aspect duidt op het ver
langen van personen om niet blindelings
overgeleverd te zijn aan een situatie, maar
juist te willen en te kunnen kiezen. Kiezen
wil zeggen het actief invloed en zeggen
schap uitoefenen op de ontwikkeling van
de coöperatie.
In dit participatie-aspect zit opgesloten dat
de leden en medewerkers ervaren dat zij
invloed uitoefenen en waarbij het gezag op
betekenisvolle wijze verantwoording af
legt.
Het beheersaspect duidt op de beleidsvoe
ring door zaakwaarnemers om de onder
nemingen te beheren in relatie tot interne
en externe veranderingen.
Het beheersaspect is niet speciaal eigen
aan een coöperatie, het komt in elke onder
neming voor. Maar bij de coöperatie stelt
die verlengstukgedachte specifieke eisen
aan het beheersaspect. Het beheren is wel
wezenlijk voor het resultaat. Het is een
middel tot een doel, een wezenlijk middel
dat door aard en kwaliteit met de beide an
dere coöperatie-aspecten kan (moet) sa
menvloeien.
Wenselijk is een beredeneerd evenwicht
tussen de drie coöperatie-aspecten.
In een beredeneerd evenwicht is plaats
voor het fundamentele in elk der aspecten,
namelijk:
efficiënt beheer
deelhebbende mensen (medewerkers
en leden)
als evenwichtig ervaren afstemming van
de economische wisselwerking
Het gaat er niet om in een artikel een slui
tende blauwdruk te geven van hoe dit bere
deneerde evenwicht er ten slotte uit moet
zien. Waar het hier om gaat is dat een aan
tal hanteerbare grondslagen is genoemd,
waarmee nieuwe omstandigheden beoor
deeld kunnen worden.
Om toch de spijs enigszins te kruiden zal
een viertal stellingen geponeerd worden.
Het participeren van de medewerkers
ontwikkelt zich snel, vooral op het niveau
van de eigen arbeidssituatie en de interne
structuur van beheer.
Op het niveau van de organisatiedoelstel
lingen is de discussie op komst.
Het participeren van de leden in de
Rabobankorganisatie kan aanmerkelijk
verder ontwikkeld worden, ten einde actief
invloed uit te oefenen op de gang van za
ken van de organisatie.
De afstemming van de economische in
teractie tussen de huishoudingen van de
leden(ondernemingen) en de gemeen
schappelijke onderneming wordt in de
Rabobankorganisatie wel nagestreefd,
maar de leden ervaren deze afstemming
vaak als onevenwichtig. Meer inspannin
gen zullen nodig zijn om een als realistisch
ervaren afstemmingsprofiel erkend en her
kend te krijgen.
