Positie rechtspersonen/
bedrijven in een groep
Banken
Wanneer van toepassing?
Slotbeschouwing
missarissen en in de verdere financiële
relaties tussen deze en de rechtspersoon.
Deskundigencontrole
Hier geldt geen vrijstelling. De jaarrekening
dient te worden gecontroleerd door een re
gisteraccountant.
Publikatieplicht
De balans, de winst- en verliesrekening,
de toelichting, het jaarverslag en de overi
ge gegevens dienen te worden gepubli
ceerd. Wat betreft de balans kan worden
volstaan met een verkorte versie, die wel
iets meer informatie dient te bevatten
dan de jaarrekening van de kleine rechts
persoon. De winst- en verliesrekening
dient te worden gepubliceerd zoals deze
moet worden opgemaakt.
Bedrijven die tot een groep behoren en niet
het bank- of verzekeringbedrijf uitoefenen,
hoeven een jaarrekening niet volgens de
wet in te richten, als aan enige vereisten
wordt voldaan. Deze komen hier op neer:
Een aantal hoofdposten van de jaarre
kening wordt wel vermeld.
Hun leden of aandeelhouders stemmen
schriftelijk in met de afwijkingen;
Hun jaarrekening is opgenomen in een
groepsjaarrekening;
De groepsjaarrekening is gepubliceerd;
De rechtspersoon bij wier jaarrekening
de groepsjaarrekening behoort heeft zich
hoofdelijk aansprakelijk verklaard voor de
verplichtingen van de rechtspersoon die
tot de groep behoort.
Bij dergelijke rechtspersonen is een jaar
verslag niet vereist, evenmin toevoeging
van de overige gegevens, het onderzoek
door een registeraccountant en - tenzij de
rechtspersoon een NV is - publikatie van
de jaarrekening.
In grote trekken komt deze regeling over
een met het huidige recht. Anders gaat dit
worden, wanneer onze wetgeving te zijner
tijd aan de zevende EG-richtlijn inzake
de geconsolideerde jaarrekening (vastge
steld in mei 1983) wordt aangepast.
Voor de jaarrekening van verzekerings
maatschappijen en banken geldt een
enigszins afwijkende regeling. Op de situa
tie bij de banken wordt hier nader inge
gaan.
De regelingen betreffende de kleine, mid
delgrote en tot een groep behorende on
dernemingen zijn op banken niet van toe
passing.
De inrichting van de jaarrekening van ban
ken dient te voldoen aan het model zoals
dit door de Nederlandsche Bank voor de
betrokken bank, overeenkomstig de Wet
Toezicht Kredietwezen, is vastgesteld. In
de toelichting hoeven geen gegevens te
worden opgenomen over de mate waarin
werkzaamheden in verschillende bedrijfs
takken hebben bijgedragen aan de omzet
en de geografische verdeling van afzet
markten. Voorzover de aan bestuurders en
commissarissen verstrekte financieringen
normaal zijn voor het bedrijf, behoeft hier
over geen informatie te worden verstrekt.
Gebeurtenissen welke zich tijdens en na
het boekjaar hebben voorgedaan en die
belangrijke financiële gevolgen hebben
hoeven niet te worden vermeld, voor zover
de hiermee verband houdende risico's
kunnen worden bestreden uit de Voorzie
ning Algemene Risico's. Bestrijding van
deze risico's uit de Voorziening Algemene
Risico's is slechts mogelijk voorzover het
betreft debiteurenverliezen en verliezen
door fraudes. De Voorziening Algemene
Risico's kan dus niet worden gebruikt om
bedrijfsverliezen ten gevolge van andere ri
sico's weg te werken.
Met andere woorden: ten aanzien van de
Voorziening Algemene Risico's geeft de
nieuwe wetgeving geen verandering.
Voor banken die in een door de Nederland
sche Bank goedgekeurde verhouding van
aansprakelijkstelling tot een andere bank
staan (zoals de bij Rabobank Nederland
aangesloten plaatselijke Rabobanken) gel
den de nieuwe voorschriften inzake de in
richting van de jaarrekening en het jaarver
slag niet tot in alle details. In overleg tussen
Rabobank Nederland en de Nederland
sche Bank zal een afzonderlijk model jaar
rekening voor de plaatselijke Rabobanken
worden ontwikkeld.
Terzijde zij opgemerkt dat de vierde EG-
richtlijn inzake de jaarrekening de lidstaten
van de EG de vrijheid gaf banken van
de voorschriften van de richtlijn uit te zon
deren, totdat de speciale richtlijn over de
jaarrekening van banken zou zijn vastge
steld. De Nederlandse wetgever heeft ech
ter van deze mogelijkheid geen gebruikge
maakt. Gevolg is wel, dat banken te zijner
tijd wederom zullen worden geconfron
teerd met zich wijzigende jaarrekeningbe
palingen.
De nieuwe bepalingen over de jaarreke
ning zullen - naar de huidige stand van za
ken - voor het eerst van toepassing zijn op
de jaarrekening over het boekjaar 1 984.
Voor verzekeringsmaatschappijen en ban
ken zijn de nieuwe bepalingen voor het
eerst van toepassing op de jaarrekening
over 1 985. Dit geeft aan de in aanmerking
komende instanties meer armslag voor het
vaststellen van jaarrekeningmodellen voor
deze sectoren.
Vermelding verdient dat de huidige bepa
lingen betreffende de verplichte controle
door een registeraccountant bij BV's voor
lopig (waarschijnlijk tot het boekjaar
1 985) gehandhaafd blijven. Dit is van be
lang voor ongeveer 3500 middelgrote
BV's die vanwege het nieuwe jaarreke-
ningrecht een registeraccountant dienen
in te schakelen (zie hierna).
De nieuwe jaarrekeningbepalingen zijn
zoals in het begin gemeld vooral ingrijpend
voor BV's. Tot nog toe is een van de be
langrijke overwegingen om te kiezen voor
de BV-vorm het feit dat een BV in het alge
meen geen plicht heeft tot publikatie van
haar jaarrekening, dit in tegenstelling tot
de NV. Dit gaat straks niet meer op. De
nieuwe situatie, welke een grotere finan
ciële openheid inhoudt, waarvan de con
currentie en eveneens de nieuwsgierige
buurman profijt kan trekken, zal voor veel
BV's even wennen zijn.
Een ander aspect waarop hier nog gewe
zen kan worden is de verplichting tot con
trole van de jaarrekening van middelgrote
rechtspersonen door een registeraccoun
tant. Dit heeft met name gevolgen voor
middelgrote BV's. Thans hebben alle NV's,
behalve die welke tot een groep behoren
en waarvan de jaarrekening in een gecon
solideerde jaarrekening is opgenomen,
een verplichting tot controle door een re
gisteraccountant. Voor BV's geldt dit al
leen indien het geplaatste kapitaal mini
maal f 500.000,-, of wanneer de BV haar
balans met toelichting moet publiceren
(zie hierboven).
Zoals gezegd zullen onder het nieuwe
recht aanmerkelijk meer BV's zich tot een
registeraccountant dienen te wenden. Niet
miskend kan worden dat dit kostenverho
gend werkt. Voor de beroepsgroep van de
accountantadministratie-consulenten, die
hun marktaandeel door deze wettelijke be
palingen zien afnemen, zal dit aanleiding
zijn om te komen tot voorzieningen die de
doorstroming naar de registeraccountancy
kunnen bevorderen.
De vergaande gedetailleerdheid die het
nieuwe recht aan de jaarrekening en het
jaarverslag stelt, alsmede de grotere inge
wikkeldheid van dit onderdeel van het
recht zullen ertoe leiden dat het aantal pro
cedures voor de Ondernemingskamer van
het Gerechtshof te Amsterdam zal toene
men.
