'gewenscht is dat aan de Boerenleenbank
een geestelijk adviseur verbonden wordt.'
Of deze wijziging werd aanvaard door de
centrale bank blijkt nergens uit. Het was
misschien wel verstandig dat 'de kassier
niet herbergier mag zijn en zijn zittingen
niet mag houden in een huis waar herberg
is.' Dit waarschijnlijk om dubbelzien en
dubbeltellen te voorkomen.
20 mei 1918. De eerste wereldoorlog,
waarover vrijwel niets in de notulen werd
vermeld, loopt op z'n eind. Op deze dag zit
de inmiddels pastoor geworden Souren
voor de laatste keer de ledenvergadering
van de Boerenleenbank Swalmen voor. In
een slotwoord sprak hij de wens uit dat de
leden in deze crisistijd de toekomst met
vertrouwen tegemoet zouden gaan en dat
ons land bevrijd zou mogen blijven van
oorlogsrampen.
Even daarvoor was aan de vergadering ver
teld dat het salaris van de kassier, geheel
volgens de nieuw ontworpen richtlijnen
van de centrale bank, opgetrokken zou
worden tot zeshonderd gulden 's jaars.
Van deze som moest hij dan nog wel zijn
hulpkassier P. Heuvelmans, betalen voor
wiens daden hij volop verantwoordelijk
bleef.
Twee oprichters stierven in de volgende
maanden en wel de heren W. Wuts en W.
Hendrickx. Het jaar 1 91 8 leverde een ver
lies op van f811,65. Maar als de effecten
niet gedaald waren zou er een winst ge
weest zijn van f 2 000,-, aldus het troost
woord van de kassier, waarbij eenieder wel
het zijne gedacht zal hebben. Ook in 1 920
was door dezelfde oorzaak verlies geleden
door de daling van de effecten met
f 631 1,25. Was dat niet gebeurd dan zou
de winst f 4 334,- zijn geweest. Niemand
had iets op te merken. Wél hoorde men dat
de centrale bank het sterk afraadde om
gelden te beleggen bij vreemde, hoge ren
te belovende instellingen, zoals het duiste
re 'Spaarfonds voor de Bodemcultuur'. Op
29 oktober 1922 werd er te midden van
herinneringen en nagedachtenissen, in
aanwezigheid van vele genodigden dank
baar op gewezen dat de bank gedurende
vele jaren haar leden uit handen van woe
keraars heeft gehouden.
In volgende vergaderingen gaven de leden
hun goedkeuring aan het verstrekken van
niet onbelangrijke bedragen aan plaatselij
ke verenigingen en organisaties, kon in
specteur Verbeeten meedelen dat door de
centrale bank in Eindhoven zes en een
half miljoen gulden was geleend aan de
Hanzebank, die inmiddels al lang van het
toneel is verdwenen, en werd het betreurd
dat enkele leden niet op tijd aan hun ver
plichtingen konden voldoen. Al gedurende
ettelijke jaren was op dit aambeeld geha
merd. Maar nu had het bestuur helaas voor
de eerste en hopelijk voor de laatste maal
de deurwaarder ter hulp moeten roepen.
Ijvervolle kassier
In 1 924 vierde de ijvervolle kassier zijn
25-jarig jubileum. Zijn salaris bedroeg
thans f 850,-, met inbegrip van de f 1 50,-
voor de hulpkassier. Een blijk van waarde
ring in de vorm van een gouden bril zou
hem in de nog komende jaren wel van nut
zijn, hoopte voorzitter Clumpkens, die nu
ook al gedurende vijfentwintig jaren in
functie was. Beide jubilarissen schoven de
hun toegezwaaide hulde sportief door naar
de andere trouwe medewerkers.
De economische toestand was in 1927 erg
verslechterd. Op een vraag of er nog voor
schotten werden gegeven aan mensen die
een huis wilden bouwen, moest de voorzit
ter antwoorden dat de centrale bank alleen
nog maar toestemming wilde geven voor
dergelijke voorschotten aan mensen die
hun hoofdbestaan hebben in agrarische
bedrijven. Een paar jaar later in maart
1930 werd gevraagd of een lid van de
leenbank ook lid moest zijn van de Boeren
bond. Dat was inderdaad het geval maar
van die verplichting kon men vrijgesteld
worden mits de centrale bank dit wilde
goedkeuren.
Na een inleiding in 1 932 over de crisistijd,
waardoor in het bijzonder landbouwers en
tuinders getroffen werden, kon worden
geconstateerd dat de bank tot dan toe daar
nog geen schade van had ondervonden.
Trouw aan het Raiffeisenbeginsel beaam
de de vergadering: 'wij zullen dan ook die
land- en tuinbouwers die het ergste door
de crisis getroffen zijn, zooveel mogelijk en
voor zoover dit volgens de statuten toe
laatbaar is, tegemoetkomen.' Daarin gin
gen verreweg de meeste van de aangeslo
ten banken héél ver, gelukkig. Zelfs stelden
in Swalmen bestuur en raad van toezicht
voor om aan bepaalde kleine bedrijven, die
geen enkele steun ontvingen, renteloze
voorschotten toe te staan.
Een slagvaardiger handelen van het be
stuur werd in 1 938 door de leden toege
staan. Het vroeg toestemming om voort
aan de rentevoet voor spaargelden en
voorschotten te mogen veranderen ook
zonder de algemene vergadering hierover
te raadplegen, alsook om gelden van niet-
leden te weigeren of een lagere rente toe te
passen. De centrale bank was er blijkbaar
ten zeerste van overtuigd dat een bank,
zoals te Swalmen, diepgeworteld was in de
plaatselijke dorpsgemeenschap. Daarom
kreeg de Boerenleenbank Swalmen ver
gunning om de gehele winst van 1 937 te
mogen gebruiken voor sociale doeleinden.
Onder de natuurlijk dankbare begunstig
den vinden wij verenigingen en instellin
gen van velerlei pluimage. Wij moeten ons
daarbij wel realiseren dat bedragen van
twintig of dertig gulden in deze jaren pre
cies zo nodig en welkom konden zijn als
donaties van tweehonderd of driehonderd
gulden thans. In ieder geval hebben de be
stuurders de verdeling zeer gewetensvol
opgesteld. Kassier was nogal langdurig
ziek geweest. Dat was omstreeks 1937.
Maar op 25 maart 1940 werd hij door be
stuurders en leden hartelijk in het zonnetje
gezet. Ruim veertig jaren heeft hij met
volledige plichtsbetrachting zijn ambt ver
vuld en aangezien hij bekend stond als een
hartstochtelijk roker, werd hij blijgemaakt
met een mooie pijp en tabaksdoos en pas
sende woorden. De dankbare kassier be
loofde ook met zijn laatste krachten het be
lang van de bank te zullen dienen.
Voorzichtiger
De centrale bank werd wat voorzichti
ger in het toestaan van winstverdelin
gen. Swalmens bestuur kreeg nul op het
request toen gevraagd werd om 50% van
de winst te mogen uitkeren. 'Eindhoven'
weigerde dit, omdat het noodzakelijk werd
geacht het reservefonds zo sterk mogelijk
te maken. Heel begrijpelijk in deze oorlogs
tijd.
Op de ledenvergadering van donderdag 30
mei 1 946 in Hotel De Zwaan zal de christe
lijke welkomstgroet wel een verheugde
klank hebben gehad. De voorzitter toonde
zich verheugd weer vrij te kunnen vergade
ren en hoopte op betere tijden. Intussen ju
bileerde op 14 december 1 947 de Boeren
leenbank Swalmen... De eerste bank in
Limburg 'naar het voorbeeld van Raiffei-
sen' bestond vijftig jaren. De dankbaarheid
daarover werd in alle groepen der bevol
king gehoord. En er was buitengewoon ho
ge en grote belangstelling. Ook aanwezig
was een drietal jubilarissen-oprichters, na
melijk de Hoogeerwaarde Heer M. Souren,
deken te Weert, de Weledelgestrenge
Heer H. Clumpkens, voorzitter, en de We
ledele Heer H. Wuts, bestuurslid.
Het bleef de bank zeer voorspoedig gaan.
Zondag 1 9 juli 1953werd een plechtige en
feestelijke dag toen het nieuwe bankge
bouw op de Markt kon worden betrokken.
De feestvergadering mag dan wel slecht
bezocht zijn, want er zijn wel prettiger ont
spanningen te verzinnen, maar het overige
feestprogramma had niet te klagen over
belangstelling. En met deze vaststelling
verlaten wij Swalmen om in de naaste om
geving de zusterbank in Thorn te gaan be
zoeken. Tb.
