n woorden en miljoenen
Landbouw
aardgas en
betalingsbalans
(Vervolg van pagina 30)
Op de lange termijn gezien zal deze bijdra
ge vanzelfsprekend geheel verdwijnen: im
mers, onze aardgasvoorraden zijn eindig
en 'op is op'. Wij moeten ons dan ook reali
seren dat ter vervanging van de aardgas-
uitvoer grote exportinspanningen van an
dere sectoren worden gevergd. Voor de
meeste exportprodukten is, anders dan
voor aardgas, een omvangrijke invoer
noodzakelijk, bijvoorbeeld in de vorm van
grondstoffen en halffabrikaten. Ruwweg
kan worden gezegd dat iedere miljard gul
den minder opbrengst aan aardgas onge
veer f 2,5 miljard extra industriële export
vereist, omdat daar een invoerbedrag van
circa f 1,5 miljard tegenover zou staan. De
agrarische sector zou ter compensatie van
een dergelijke daling van de aardgasuit-
voer naar schatting f 1,5 miljard extra moe
ten exporteren.
Samenvattende conclusies
De in- en uitvoer van agrarische produk-
ten en aardgas zijn twee door hun enorme
positieve saldi belangrijke pijlers van onze
handelsbalans en betalingsbalans. Het
agrarisch handelsoverschot werd alleen in
1 980 duidelijk overtroffen door het uit-
voeroverschot van aardgas. In de komende
periode lijkt het verschil tussen beide saldi
te zullen gaan oplopen in verband met een
verwachte daling van de aardgasbaten.
Daar circa 60 procent van de agrarische
produktie geëxporteerd wordt, terwijl gro
te hoeveelheden agrarische grondstoffen
jaarlijks moeten worden geïmporteerd, is
onze agrarische sector in hoge mate di
rect afhankelijk van de wereldmarktsitua
tie. De meest bepalende factor voor de ex
port is daarbij het Europese landbouwbe
leid, met name het markt- en prijsbeleid.
De export van aardgas heeft een con
tractuele basis, is op West-Europa gericht
en wordt niet uitsluitend door economi
sche factoren bepaald. Politieke overwe
gingen (teruglopende aardgasopbreng
sten voor de overheid) spelen eveneens
een rol.
De agrarische produktie en de daarmee
samenhangende in- en uitvoer kan in prin
cipe tot bijna in het oneindige doorgaan,
terwijl bij aardgas het spreekwoordelijk
gezegde van 'op is op' van toepassing is.
Aardgas kan, zonder dat er veel invoer
voor nodig is, worden uitgevoerd. Voor het
vervaardigen van de meeste andere ex
portprodukten is echter een omvangrijk
deel aan invoer noodzakelijk, bijvoorbeeld
in de vorm van grondstoffen en halffabri
katen. Aangezien de export van aardgas in
de toekomst zal teruglopen, zal ter vervan
ging daarvan een veel groter exportbedrag
aan andere produkten in de plaats moeten
komen. Ruwweg kan worden gezegd dat
ter compensatie van iedere miljard gul
den minder aan aardgasopbrengst onge
veer f 2,5 miljard extra aan industriële
uitvoer of circa f 1,5 miljard extra aan agra
rische export nodig is.
In de afgelopen maand
maart namen de aan on
ze aangesloten banken
toevertrouwde middelen
af met f 65 miljoen.
Deze daling kwam ge
heel voor rekening van
de particuliere tegoeden
(- f 394 miljoen), terwijl
de tegoeden op zakelijke
rekeningen (rekeningen
courant en deposito's)
toenamen met f 329 mil
joen.
Over het eerste kwartaal
gerekend namen de toe
vertrouwde middelen in
totaliteit toe met f 211
miljoen (tot f 70.586 mil
joen per eind maart), te
vergelijken met een toe
neming van f 1266 mil
joen in dezelfde periode
van vorig jaar.
De kredietverlening nam
in maart toe met f 166
miljoen, als resultaat van
de daling van de debet-
saldi in rekening-courant
met f 50 miljoen en de
stijging van de uitstaan
de leningen met f 216
miljoen.
In de eerste drie maan
den nam de kredietverle
ning toe met f 383 mil
joen (tot f 48.829 miljoen
per ultimo maart), te ver
gelijken met een stijging
van f 165 miljoen in de
zelfde maanden van
vorig jaar.
AANGESLOTEN BANKEN
MUTATIES IN DE MIDDELEN
(bedragen x fl miljoen)
mrt. '83
jan. t/m
jan. t/m
mrt. '83
mrt. '82
Spaarmiddelen
- 233
- 666
528
Privé-rekeningen
- 135
367
378
Waardepapieren
- 26
- 90
26
Rekeningen-courant en
deposito's (zakelijk)
329
600
334
Totaal
- 65
211
1266
Stand ultimo
70586
MUTATIES IN DE KREDIETVERLENING
(bedragen x f1 miljoen)
mrt. '83 jan. t/m jan. t/m
mrt. '83 mrt. '82
Rekeningen-courant
Leningen en beleggingen
Totaal
Stand ultimo
ORGANISATIE
MUTATIES IN DE MIDDELEN
(bedragen x fl miljoen
- 50
216
64
319
124
289
166
48829
383
165
mrt. '83 jan. t/m jan. t/m
mrt. '83 mrt. '82
Totaal
Stand ultimo
2056
87436
1722
300
MUTATIES IN DE KREDIETVERLENING
(bedragen x fl miljoen)
Totaal
Stand ultimo
mrt. '83 jan. t/m jan. t/m
mrt. '83 mrt. '82
984
68003
SPAARONTWIKKELING
BIJ DE VERSCHILLENDE INSTELLINGEN
(bedragen x f1 miljoen)
Spaarverschil
Spaartegoed
28 februari 1 983
jan. t/m
jan. t/m
febr. '83
febr. '83
febr. '82
bedrag
Rabobankorganisatie
- 100
- 434
422
54623 40,6
Algemene spaarbanken
- 65
- 155
152
23342 17,4
Rijkspostspaarbank
85
138
156
20045 14,9
Algemene banken*
- 233
- 662
667
36397 27,1
Totaal - 313 - 1113 1397 134407 100,0
Handelsbanken alsmede niet aangesloten landbouwkredietinstellingen Bron: CBS
