Intramurale gezondheidszorg (Vervolg van pagina 19) stelling van de overheid is om via budget tering tot 1 987 f 2 miljard te bezuinigen in de gezondheidszorg. Of dit gerealiseerd zal worden is zeer onzeker. De vraag naar gezondheidszorg wordt er immers niet door beperkt. Wel zullen ziekenhuizen door de invoering van een budgetterings systeem gestimuleerd worden om hun middelen efficiënter te gebruiken. Aldus kan het invoeren van budgettering een be langrijke bijdrage leveren aan het terug dringen van de kostenstijging. Blijft de vraag of binnen een budgetteringssysteem de omvang en kwaliteit van de zorgverle ning op peil gehouden kan worden. Garantieverlening Naast de sterke kostenstijging wordt de gezondheidszorg momenteel geconfron teerd met problemen rond de garantiever lening. Het verlenen van overheidsgarantie voor de financiering van de bouw van in stellingen voor gezondheidszorg ge schiedt momenteel op verschillende wij zen. Binnen het huidige garantiebeleid wordt namelijk een taakverdeling toege past, die inhoudt dat: het Rijk de financiering van de algeme ne en categorale ziekenhuizen garandeert; de provincie garantie geeft voor de fi nanciering van psychiatrische ziekenhui zen, zwakzinnigeninrichtingen en ver pleeghuizen; de gemeente borg staat voor de finan ciële verplichtingen, voortvloeiend uit de bouw van bejaardencentra. Met name bij de provincies is twijfel gere zen over de zin van hun taak bij de garan tieverlening. Bovendien staan in enkele provincies de gegarandeerde geldleningen in een ongunstige verhouding tot hun re serves en budgettaire mogelijkheden. Dit is bij een aantal gemeenten ook het geval. Een van de nadelige gevolgen van deze si tuatie is dat de bouw van nieuwe instellin gen wordt vertraagd, doordat de benodig de garantie van de provincie of gemeente op zich laat wachten. Er wordt dan ook vol op gestudeerd op alternatieven voor het garantiebeleid. Daarbij wordt gedacht aan een combinatie van het huidige systeem met een garantievorm waarin de betrokken overheden gezamenlijk deelnemen. Het huidige systeem blijft dan bestaan, met die uitzondering dat het Rijk het risico van de garantieverlening voor bepaalde projecten geheel of gedeeltelijk van de lagere over heid overneemt (de zogenaamde achter borg- of contragarantieregeling). Het Rijk Versnelde technologische ontwikkelingen in de medi sche wetenschap brengen kostbare investeringen in apparatuur mee. vergoedt in zo'n geval de eventuele uitga ven van de lagere overheid ten gevolge van geëffectueerde borgstellingen geheel of gedeeltelijk. Overige ontwikkelingen Momenteel is de Wet Voorzieningen Ge zondheidszorg in voorbereiding. Deze wet heeft betrekking op alle instellingen en personen die werkzaam zijn op het gebied van de gezondheidszorg. Bij invoering hiervan, waarschijnlijk in 1 984, zal er spra ke zijn van een verdergaande verschuiving van verantwoording en planning naar de regio (regionalisatie). Er zal binnen vooraf vastgestelde financiële kaders op middel lange en lange termijn een samenhangend stelsel van gezondheidsvoorzieningen per regio (lees provincie) worden ontwikkeld. Ondanks de noodzaak om te bezuinigen zal er ook in de komende jaren nog voor aanzienlijke bedragen geïnvesteerd wor den in de gezondheidszorg. De prioritei tenlijst in het kader van de Wet Ziekenhuis voorzieningen geeft aan dat er in de jaren 1 982-1 987 voor f 3,8 miljard aan zieken- huisbouw moet worden gerealiseerd. Dit bedrag zal echter niet gehaald worden, daar staatssecretaris Van der Reijden van Volksgezondheid in maart van dit jaar be sloten heeft een bouwstop in te stellen voor de intramurale gezondheidszorg tot 1 oktober 1 983. De staatssecretaris zal daarna aan de hand van nog vast te stellen criteria bepalen welke uitbreidings- en nieuwbouwplannen in de toekomst gerea liseerd kunnen worden. Daarbij zal onder andere per regio gekeken worden naar de beddennorm. Een ontwikkeling die een toename van de kosten met zich meebrengt is de toene mende vergrijzing van de Nederlandse be volking. Daardoor zullen er, uitgaande van de thans gehanteerde norm, tot 1 990 circa 3000 bedden in verpleeghuizen bij moe ten komen. Dit zal voor een gedeelte gerea liseerd kunnen worden door ombouw van ziekenhuizen die op de nominatie staan om gesloten te worden. Vast staat in ieder ge val dat de totale exploitatiekosten van ver pleeghuizen de komende jaren zullen toe nemen. Dit wordt versterkt doordat er sprake is van een verschuiving naar verpleging in het goedkopere verpleeghuisbed in plaats van het dure ziekenhuisbed. Dit blijkt onder an dere uit de daling van de gemiddelde ver- pleegduur in ziekenhuizen in de periode 1975-1981 met 15 procent tot bijna 14 dagen. Deze ontwikkeling zal naar ver wachting de komende jaren doorgaan. Conclusie De noodzakelijke overheidsbezuinigingen gaan niet aan de gezondheidszorg voorbij. De komende jaren zal getracht worden de overcapaciteit in algemene en categorale ziekenhuizen te verminderen door bedden reductie, die gehele of gedeeltelijke slui ting van enkele ziekenhuizen inhoudt. De hoogte van de daarmee te bereiken bezui niging per bed is onzeker, doch zal zeker minder zijn dan de gemiddelde kosten per bed, die circa f110 000 bedragen. Verder wil de overheid in de komende jaren f 2 miljard bezuinigen in de gezondheidszorg door invoering van budgettering. Daar staat tegenover dat de vergrijzing van de bevolking een toename van de kosten van gezondheidszorg met zich meebrengt. Bij handhaving van de huidige norm zullen er tot 1990 ongeveer 3000 bedden in ver pleeghuizen bij moeten komen. Het aantal bedden in psychiatrische ziekenhuizen en zwakzinnigeninrichtingen zal de komende jaren weinig veranderen. Samengevat luidt de conclusie, dat, ook zonder overheidsingrijpen, de totale kos ten van de intramurale gezondheidszorg, onder meer ten gevolge van loonmatiging in de komende jaren minder snel zullen stijgen dan in de jaren zeventig. Welk ef fect de overheidsmaatregelen, zoals bed denreductie en budgettering zullen heb ben op de totale kosten is niet bekend. Bo vendien zullen deze maatregelen nauwe lijks invloed hebben op de vraag naar ge zondheidszorg. Het effect van deze kos tenverlagende maatregelen zal voor een deel ook wegvallen tegen de toename van de exploitatiekosten van verpleeghuizen. Hebben de voorgenomen maatregelen het beoogde resultaat, dan zullen de totale kosten van de intramurale gezondheids zorg zich in de toekomst kunnen stabilise ren. Dit vereist echter wel een grote in spanning van zowel de overheid als de be trokken instellingen.

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1983 | | pagina 22