26
Uit onze historie
leenbank Hattem (zónder Zalk!) hield daar
haar eerste algemene vergadering, tevens
oprichtingsvergadering, op 14 januari
1910 in Hotel De Harmonie. Een oprich
tingscomité bestaande uit de heren W. H.
Baron van Ittersum, Mr. W. Grenfell, J.
Sligcher, W. J. van den Berg, A. van Raalte
en J. S. van Raalte riepen op ter vergade
ring. Daaraan gaven 32 personen gevolg.
De voorzitter was er uiteraard van over
tuigd dat aan een coöperatieve bank 'in
deze gemeente een groote behoefte be
staat'. Dat werd ook benadrukt in de voor
dracht van de heer Van den Hurk, hoofdin
specteur van de Raiffeisenbank te Utrecht
welke hij enkele maanden tevoren ter
plaatse had gehouden.
Niets verhinderde nu dat 'hedenavond
eene zoo nuttige instelling tot stand kan
komen'. De voorzitter twijfelde er ook niet
aan dat met de oprichting van de Centrale
Coöperatieve Boerenleenbank een groot
algemeen belang zou worden gediend.
Na het, zo vrezen we, langdradig voorlezen
van de statuten en het huishoudelijk regle
ment kon worden overgegaan tot het ver
kiezen van de leden van raad van toezicht
en bestuur. Gekozen werden A. van Raalte,
Mr. W. Grenfell, W. J. v. d. Berg, J. van
't Land en W. Coster als bestuursleden en
W. C. Keyl, W. H. Baron van Ittersum ('be
houdens toestemming van den Directeur-
Generaal der Posterijen en Telegrafie'), H.
van Weeghel, Mr. E. Landskroon Schouten
en J. Sligcher als leden van de raad van
toezicht.
De voorzitter wees op het grote belang van
een goede keuze voor een kassier. Want
het succes van een Boerenleenbank zou
mede van die keuze afhangen. H. Jaspers
kreeg de meeste stemmen en zou zich zijn
verkiezing zeker laten welgevallen. Hij
kreeg daarvan direct bericht. Het lid J. B. L.
Krooneman bracht aan de voorbereidings
commissie welgemeende en welverdien
de dank maar 'het is spreker opgevallen,
hoe naast de behartiging van geestelijke
belangen, zoo goed als niets wordt gedaan
voor de stoffelijke belangen. Waar nu voor
eene groote groep der bevolking wat wordt
gedaan, waarvan het gevolg kan zijn coö
peratieve inkoop van voedingsmiddelen
enz., daar hoopt spreker, dat door het ver-
eenigingsleven den blik moge worden ver
ruimd en men andere groepen, met name
den vakarbeiders geene beletselen in den
weg zoude leggen om zich voor stoffelijke
belangen te organiseren. Elke schending
van een gezonde organisatie is vijand
schap tegen vooruitgang'.
We vermoeden dat hier iemand sprak, die
niet onsympathiek stond tegenover de be-
W. H. Baron van Ittersum J. Sligcher
W. J. v. d. Berg
'Y'-Y
J. S. van Raalte
ginselen van de toen nog jonge sociaal-de
mocratie. Er werd met aandacht geluis
terd, waarna de voorzitter de eerste leden
vergadering der Coöperatieve Boerenleen
bank sloot. De bank groeide langzaam,
maar wel voorspoedig. Van het door de
centrale bank toegestane krediet behoefde
geen gebruik te worden gemaakt. Mis
schien leidde dat wel tot afgunst van vele
niet-leden. Want uit het jaarverslag over
1 91 3 blijkt 'dat de Vereeniging, niettegen
staande dat hare tegenstanders middelen
in het werk stellen haar in eene kwade reuk
te brengen, zoowel op financieel gebied als
in ledental toeneemt, zoodat in 1913 een
zuivere winst is behaald van f21 5,80'/2.'
Ook de Commissie uit de Leden was volop
tevreden over de gang van zaken. Maar zij
verzocht de leden van de raad van toezicht
dringend om de vergaderingen beter te ko
men bezoeken. De voorzitter van deze raad
probeerde 'daar eenige inlichtingen overte
geven'. Misschien sneden ze inderdaad
wel hout. In het jaar 1914 kreeg de vereni
ging door de oorlogstoestand wel met gro
te moeilijkheden te kampen. Daar is men
gelukkig goed overheen gekomen. Mede
daardoor en vanwege de grote toename
van het werk ging de vergadering er
mee akkoord dat het kassierssalaris op
f 200,- (per jaar) werd gebracht.
'Een goede belooning voor de nauwgezet
heid waarmede dien ambtenaar zijnefunc
tie vervult!' Een beetje voorzichtig vroeg
een lid of in het volgend jaar nu wéér een
verhoging nodig zou zijn. Even voorzichtig
meende de voorzitter dat men dat nu moei
lijk kon beoordelen. In 1916 werden grote
delen van ons land, vooral langs de kusten
van de - toenmalige - Zuiderzee, getroffen
door een rampzalige watersnood.
Mr. W. Grenfell A. van Raalte
De aap uit de mouw
De Boerenleenbank te Broek in Waterland
verzond aan allezusterbanken een circulai
re met het verzoek tot steun. Hattem
beantwoordde dit verzoek met een gift
van f 100,- (een niet gering bedrag voor
die tijd!). In april 1916 werd een aanvraag
voor een voorschot van enkele duizenden
guldens ontvangen van 'een niet-land-
bouwvereeniging'. Alles goed en wel, maar
de heer Krooneman vond het niet juist, dat
de naam van de aanvrager voor de leden
geheim gehouden werd, terwijl de algeme
ne vergadering toch de hoogste instantie is
die te beslissen heeft.
Krooneman had volkomen gelijk. De voor
zitter verschool zich achter de geheimhou
dingsplicht, maar dat hielp uiteindelijk niet
veel, want niet lang daarna werd een schrij
ven van de Inspectie der centrale bank ont
vangen. Zij was het er helemaal niet mee
eens dat de gemeente Hattem (nu kwam
de aap uit de mouw) door een niet toege
stane wijziging in het huishoudelijk regle
ment als lid was toegelaten. Het besluit
moest dus worden teruggedraaid en Hat
tem moest maar bij andere geldverstrek-
kers aanbellen.
In 1919 nam de heer Jaspers ontslag uit
zijn kassiersfunctie. Hij werd opgevolgd
door J. v. d. Meulen.
Het bestuur kreeg blanco krediet voor het
kopen van een geschenk voor de aftreden
de kassier. Het lid Krooneman drong er op
aan dat spoedig een gebouw zou verrijzen,
waarin voor alle vergaderingen ruim plaats
zou zijn. Hij doelde ongetwijfeld op het feit
dat er al 200 leden waren, die allemaal op
een algemene vergadering gehuisvest
zouden moeten kunnen worden.
Maar ook de bank zelf kreeg behoefte aan
