1 1
i @PAGNlffiMMERCIAL£
lAfrioue Equatoriale Francajse
Voor een uitvoeriger beschrijving van het
bij onze bank gehanteerde landenlimie-
tensysteem: zie 'Rabobank' 1 982/3, pagi
na 35.
zien van die banken, die een relatief groot
obligo op de betrokken probleemlanden
hebben. Een en ander wijkt uiteraard dui
delijk af van de situatie dat de crediteur een
particuliere obligatiehouder of een over
heid is.
Dit gezegd zijnde is het goed in te gaan op
twee vragen, namelijk hoe een individuele
bank haar balans tegen dergelijke ontwik
kelingen kan trachten te beschermen, als
mede hoe op mondiaal niveau geprobeerd
kan worden een internationale bankencri-
sis af te wenden.
Bescherming bankbalans
Voor een individuele bank als Rabobank
Nederland staan er twee beheersinstru
menten ter beschikking om de eigen ba
lans zoveel mogelijk tegen bovengenoem
de ontwikkelingen te beschermen. Dit zijn
respectievelijk het landenlimietensysteem
en het banklimietensysteem.
Het landenlimietensysteem richt zich op
het vaststellen en bewaken van het maxi
male obligo dat bij individuele landen mag
uitstaan. Hiermede wordt beoogd het obli
go op een land in verhouding te plaatsen
tot enerzijds het aanwezige (landen)risico
en anderzijds het eigen vermogen van onze
bank". Het uiteindelijke doel is de directe
effecten van probleemsituaties, zoals de
herstructurering van buitenlandse schul
den van bepaalde landen, binnen accepta
bele grenzen te houden.
Het banklimietensysteem stelt grenzen
aan de maximale vorderingen op^ indivi
duele banken, met name ook in de sfeer
van de interbancaire deposito's. Het be
treft hier dus limieten op voornamelijk in
geïndustrialiseerde landen gevestigde
banken. In de bovenbeschreven situatie
van toenemende spanningen op deze in
terbancaire markt, als gevolg van de
schuldproblematiek van de ontwikkelings
landen, krijgen deze banklimieten als het
ware een extra dimensie.
Ten slotte dient een bank, als desondanks
toch bepaalde vorderingen problemen op
leveren, een adequaat niveau van voorzie
ningen voor landenrisico's te treffen.
Financiële mechanismen
Sommigen menen dat we, wat betreft de
mogelijkheid van een internationale schul
dencrisis, het ergste achter de rug hebben.
Immers, in de eerste plaats is de internatio
nale rente aanzienlijk gedaald. De basis
rente die gehanteerd wordt voor de vast
stelling van de rente op internationale kre
dieten - de zogenaamde LIBOR - daalde
van gemiddeld 1 6'/2% in 1 981 tot 13% in
1982, terwijl voor 1983 een gemiddelde
basisrente van 8V6% wordt voorzien. De
grondstoffenprijzen, die in de periode
1981/1982 met 25% zijn gedaald, zullen
in 1983 wellicht niet verder afnemen en
zich mogelijk in lichte mate herstellen. Ten
slotte heeft het internationale financiële
systeem (recentelijk) getoond dat het dank
zij het bestaan van een aantal financiële
mechanismen de schokken, veroorzaakt
door de schuldenproblematiek van de
grootste debiteurlanden zoals Mexico,
Brazilië en Argentinië, in beginsel op ade
quate wijze kan verwerken.
Niettemin is een kritische noot hier op zijn
plaats. De aanwezigheid van adequate fi
nanciële mechanismen is een noodzakelij
ke voorwaarde voor het vermijden van een
financiële crisis. Dergelijke instrumenten
echter zijn op zich genomen niet voldoen
de. Voor het afwenden van een crisis is ook
het herstel van de wereldeconomie een
vereiste.
De financiële mechanismen dienen om te
vermijden dat probleemlanden een econo
mische noodlanding moeten maken. Voor
landen die in liquiditeitsproblemen zijn be
land, geldt dat een solvabiliteitscrisis al
leen kan worden afgewend, indien een
krachtig saneringsprogramma wordt
doorgevoerd. Ten einde een dergelijk her
stelprogramma van de grond te krijgen,
zullen niettemin nieuwe buitenlandse kre
dieten noodzakelijk zijn. In het verleden
werden dergelijke nieuwe kredieten bijna
uitsluitend door officiële instanties, waar
onder het IMF, verstrekt.
Voor de grote debiteurlanden Mexico, Ar
gentinië en Brazilië, die in problemen zijn
gekomen, geldt echter (gezien de omvang
van hun betalingsbalanstekort) dat de kre
dieten van alleen de officiële instanties niet
toereikend zijn. Ondanks de kredieten van
onder andere het IMF, zouden de econo
mieën van deze landen op een niet verant
woorde wijze schade worden berokkend,
indien het commerciële bankwezen zich in
deze geheel afzijdig zou houden. Daarme
de zou ook de kans op terugbetaling van de
reeds uitstaande schulden afnemen, met
alle repercussies vandien.
Bijgevolg heeft het IMF in twee gevallen
(Mexico en Argentinië) de bereidheid tot
het verlenen van steun afhankelijk gesteld
van de bereidheid van het bankwezen om
naar evenredigheid van het uitstaande
obligo nieuwe kredieten te verstrekken en
bestaande korte kredietfaciliteiten voor
deze landen in stand te houden.
Hoewel de afgelopen maanden de interna
tionale financiële mechanismen zijn verbe
terd, bestaat er op dit gebied nog een aan
tal onzekerheden. In de eerste plaats heeft
het IMF dringend behoefte aan uitbreiding
van de financiële middelen, ten einde op
adequate wijze zijn rol in de huidige situa
tie te kunnen blijven vervullen.
Vervolg op pagina 24
DE
MOYNl Soiai
Guuitituëe por acte passé devant 'Rottm Gmetiuvl DF. DFÏKP.N. notoire de cbsuUtio
pnHu's <lux amiexes clu Moiuteur Beige" Ie 25 aoüt 1927, sou» l
SlKCïK So< IAL AMVKHS
REPRÉSENTÉ PAR lOOOOO PARTS SOCIALES SANS DÊSIGNATION DE VALEUR
PART SOCIALE SANS DÊSIGNATION I)E VALEUR
N° „02 6,0 3 4
(rA'fi&A
