Wob
Wob
Wat ons bezighoudt
(Vervolg van pagina 3)
eindelijk leidt naar het uitvoerpad. De over
heid, de banken zoals onze Rabobankorga-
nisatie en de verschillende exportbevorde
rende instanties doen al erg veel om deze
bedrijven de weg naar en in het buitenland
te wijzen. De vraag is echter of deze door
de kleinere ondernemers vaak als globaal
ervaren steun niet ook een meer indivi
dueel karakter moet kunnen krijgen ten
einde hun de 'exportdrempel' over te hel
pen. Ervaren exportdeskundigen kunnen
deze ondernemers wellicht met relatief la
ge kosten op korte termijn 'exportfëhig'
maken.
Hoewel relatief laag, zullen veel kleinere
ondernemers moeite hebben met die kos
ten. Aangezien met het uitbaten van het
juist bij hen aanwezige exportpotentieel
een groot nationaal belang gemoeid is, zou
hier ook voor de overheid een taak kunnen
liggen. Te meer daar het 'grote' bedrijfsle
ven al op allerlei fronten terzijde wordt ge
staan. Binnen onze organisatie wordt in sa
menwerking met derden intussen gewerkt
aan het creëren van een platform waarop
met de overheid over dit soort zaken kan
worden overlegd, ten einde aldus bij te dra
gen aan het scheppen van voorwaarden
waardoor het exportpotentieel in het mid
den- en kleinbedrijf in daadwerkelijke ex
port kan worden omgezet.
OP WEG NAAR HERSTEL
VERTROUWEN
Over de koopwoningmarkt valt althans dit
goeds te melden, dat er voorlopig een ze
kere rust in het prijsverloop lijkt te zijn in
getreden. Dit is op zich zelf reeds een ver
ademing, want zo'n situatie heeft die markt
in jaren niet meegemaakt. We hebben in
de periode '75/'78 immers beleefd hoe de
woningprijzen tot torenhoogte opklom
men en daarna zijn we er getuige van ge
weest hoe de prijzen naar beneden begon
nen te tuimelen. Het dieptepunt kwam in
de eerste helft van 1982. Sindsdien is de
val beëindigd en lijken de prijzen zich te
stabiliseren. Er is dus kennelijk sprake van
een kentering in het verder inzakken van de
markt, al betekent dit nog geen echte ople
ving in de belangstelling voor koopwonin
gen.
Ontegenzeglijk heeft het vertrouwen in
de koopwoning een schok gekregen door
dat (te) hoge verwachtingen van de haus
se-periode zo rauw worden gevolgd door
de periode van (te) diepe prijsval. Er zijn
echter kansen op een verdere kentering
naar herstel van vertrouwen. De recente,
forse daling van de hypotheekrente zal,
met enige vertraging, gaan doorwerken,
waardoor de belangstelling voor koopwo
ningen zal toenemen. Op het huidige wo
ningprijsniveau, in combinatie met de hui
dige relatief lage hypotheekrente, zijn de
lasten van een eigen woning gemiddeld
aanzienlijk lager dan zo'n drie a vier jaar
geleden. Dit is zelfs het geval indien we
daarbij rekening houden met de andere
kosten van het wonen, zoals verwarming
en verlichting. Deze kosten zijn zoals be
kend niet onaanzienlijk hoger geworden.
Lagere prijzen en lagere rente zijn niet de
enige factoren die de woningmarkt beïn
vloeden. Van zeker zo groot belang is hoe
de inkomensontwikkeling zal zijn. De onze
kerheid die bij velen bestaat t.a.v. het op
peil blijven van het besteedbare inkomen
kan een rem betekenen bij het aankopen
van een eigen woning. In de hausse-perio
de was het precies andersom; het schoot
toen zelfs te ver door.
In zijn toespraak bij de opening van het
nieuwe hoofdkantoor van Rabobank Apel
doorn, drong de heer Lardinois met klem
aan op het verbeteren van het psychologi
sche klimaat rond de eigen woning. Met
name het verwachtingspatroon van de ge
middelde burger moet, als hij de aanschaf
van een woning overweegt, met zo weinig
mogelijk onzekerheden te kampen heb
ben. Een gunstig klimaat rond de eigen wo
ning hangt behalve van zakelijke factoren
als prijs- en renteniveau, omvang van 'an
dere kosten', ook in onze dagen duidelijk af
van de psychologische factor.
De regering dient zich daarom vooral met
psychologische middelen hernieuwd te
gaan inzetten voor het eigen woningbezit.
In dit opzicht is toe te juichen dat de on-
rustverwekkende discussie over renteaf
trek van de baan is. Ook kwesties als het
'opeten' van een eigen huis moeten snel
opgelost worden. In dezelfde geest zouden
de gemeenten met uniforme criteria voor
het verlenen van een gemeentegarantie
moeten gaan werken. De wat in het slop
geraakte garantieregeling kan daardoor
nieuwe impulsen geven. De banken moe
ten als financiers door nieuwe produkten
inhaken op de gewijzigde omstandighe
den. Denk aan de bij onze banken inge
voerde 'meeneem-' en 'doorgeef-'hypo-
theek.
Het evenwicht op de woningmarkt is nog
wankel. Daarom is het zaak dat alle betrok
kenen zich inspannen een gunstig klimaat
rond de eigen woning te scheppen. Zeker
tegen de achtergrond van de in de huur
sector te verwachten lastenverzwaring,
verdient de eigen woning reeds nu voor ve
len als een redelijk alternatief aangeprezen
te worden. Daardoor zal de woningmarkt
naar wij hopen een kentering naar gezonde
opleving gaan vertonen. En dat is goed
voor de bedrijvigheid en de werkgelegen
heid.
LICHT OP GROEN; OOK VOOR
STARTERS
Dit opschrift is ontleend aan de titels van
twee pas verschenen boekjes. Het zijn pu-
blikaties die ogenschijnlijk niets met elkaar
te maken hebben, behalve dan dat ze beide
het predikaat 'prima werk' verdienen.
Het eerste is een flinke, fris uitgevoerde en
geïllustreerde pocket, waarin de ons wel
bekende Stichting Public Relations Land
en Tuinbouw een schat van praktische pu
blic relations adviezen geeft voor agrarisch
Nederland. Deze bedrijfstak weet sinds
jaar en dag heel behoorlijk aan de weg te
timmeren - mede dank zij genoemde
Stichting - maar voor de individuele boer
en tuinder en zeker voor hen die 'functies'
bekleden, zal dit boek als geroepen komen.
Onze Rabobanken bezitten sinds vorig jaar
hun eigen (voortreffelijke) PR-handleiding,
maar deze pocket kunnen zij er best bij
hebben!
'Licht op Groen' is de titel en die is voor
meer dan een uitleg vatbaar. Directeur Wil-
bers van de Stichting vindt dat juist goed:
de lezer moet naar eigen inzicht van het ge-
bodene gebruik maken. Maar Wilbers zal
er, met ons, tóch wel op hopen dat dit ge
bruik ertoe zal leiden, dat het Groen overal
behoorlijk gaat oplichten!
Het andere boekje, eigenlijk flinke brochu
re, had een aanleiding. Vorig jaar vierden
tal van 'eenheden' in de drooggelegde de
len van de vroegere Zuiderzee hun zoveel
ste lustrum. Achter de oude Afsluitdijk (50
jaar) haalde het jonge Almere al de 5 jaar
en Lelystad zelfs de 1 5 jaar. Een feestelijk
gevoel, maar de handen moeten uit de
mouwen (blijven!). Het jonge land van Fle
voland heeft daarom gegrepen naar een
middel om de start van nieuwe onderne
mingen te stimuleren: een competitie!
leder die 1 8 jaar is en (nog) niet als zelf
standig ondernemer werkzaam is kan
meedoen. Gevraagd wordt een onderne
mingsplan in te dienen voor een nieuw te
stichten onderneming in Flevoland in de
industriële of dienstverlenende sfeer (met
uitzondering van detailhandel). De organi
satie is in handen van de Rijksdienst voor
de IJsselmeerpolders, de Rabobank en de
Stichting Kleinood. Deze laatste geeft
praktische hulp vooral aan het midden- en
