Uit onze historie
Katwijk aan Zee
Het vissersdorp zonder haven
Een toeristische handleiding
zegt daarvan: 'Sinds de
laatste wereldoorlog moet
dit belangrijke oude
vissersdorp het zonder eigen
haven stellen, maar Katwijk
raakt meer en meer in trek
als badplaats...'
Het strand van Katwijk aan Zee omstreeks
de eeuwwisseling. Men is hier bezig met de
ankers de z.g. klijnen te plaatsen voor het
schuitentrekken.
Dat laatste is wél waar, maar het
eerste niet, want Katwijk heeft
nooit een eigen vissershaven ge
had. Dat is zeker merkwaardig, omdat deze
plaats ligt aan de monding van de Oude
Rijn, de rivier waarvan gezegd wordt dat
deze in lang vervlogen tijden, toen de
Noordzee nog land was, samenvloeide met
de Theems.
Onze Nederlandse kust heeft nogal wat
veranderingen ondergaan. De belangrijk
ste daarvan is misschien wel dat de kustlijn
in oostelijke richting vele kilometers is te
ruggedrongen. In dat 'verre Westen' heeft
een Romeinse vesting gelegen bij het be
ginpunt van een lange belangrijke ver
keersweg langs de oevers van de Rijn tot
ver voorbij Utrecht. Aan de oude Rijnmon
ding lag ook, lang geleden, een burcht of
'sterke'.
Beide vestigingsplaatsen, zowel de Ro
meinse als Brittenburg zijn door de zee ver
zwolgen. Tot ongeveer het jaar 1750 zijn
nog wel eens overblijfselen vanuit de toén
bestaande kustlijn gezien. Daarna ver
dween alles definitief in de eindeloze dei
ning van de Noordzee.
Katwijk, alhoewel nog steeds een beschei
den plaats, gelegen terzijde van het 'grote
verkeer', is zeer oud en heeft een zeer eigen
historie.
Reeds in 1 697 schreef dominee Adrianus
Pars h.et boek 'Katwijksche en Rijnsburg-
sche Oudheden'.
Omstreeks het jaar 1 600 werd in een reis
boek genoteerd: 'Te Catwijck is wonder te
sien, hoe de zee die duynen aldaer met
gheheele huysen henwech spoelt. Op een
duyn staet een toren. Als een vuurtoren des
nachts branden daar vuren voor de zeeva
renden...'
De zee was (en is) niet gauw tevreden te
stellen. Ook nog in de 17de en de 18de
eeuw werd het dorp door de zee naar het
oosten gedrongen, werden vele huizen
door de zee verzwolgen en moest landin
waarts opnieuw gebouwd worden. (De
duinstrook ten noorden van het dorp is ook
nu nog tamelijk smal!)
Toen in 1 943 op last van de bezetter langs
de kust (de 'Wurf') vele huizen moesten
worden gesloopt, konden er uit een huis
