27
het arbeidsrecht
der als medewerker van de BV in dienst ne
men.
Proeftijd en duur van de
arbeidsovereenkomst
In arbeidsovereenkomsten kan een proef
tijd worden overeengekomen. Het kan zijn,
dat bij cao schriftelijke vastlegging daar
van wordt vereist. De proeftijd moet voor
beide partijen gelijk zijn, zij mag niet langer
dan twee maanden duren en een nieuwe
proeftijd in aansluiting op een eerdere
proeftijd kan slechts worden overeengeko
men, indien de proeftijden te zamen de
duur van twee maanden niet overtreffen.
Tijdens de proeftijd kan ieder van beide
partijen de dienstbetrekking zonder op
gaaf van redenen beëindigen, desgewenst
met onmiddellijke ingang.
Het is toegestaan na ommekomst van de
wettelijke proeftijd een nadere arbeids
overeenkomst te sluiten voor een bepaalde
duur. Men spreekt dan van een arbeids
overeenkomst voor bepaalde tijd.
Een voor bepaalde tijd gesloten arbeids
overeenkomst eindigt van rechtswege na
het verstrijken van de overeengekomen
periode. Dit geldt echter niet voor het geval
daarbij schriftelijk een opzeggingstermijn
is bedongen. In dat geval dient niet alleen
de opzeggingstermijn in acht te worden
genomen, maar dient ook, indien het nood
zakelijk is eenzijdig tot de beeïndiging van
de dienstbetrekking over te gaan, de toe
stemming van de directeur van het Gewes
telijk Arbeidsbureau te worden gevraagd.
Indien de arbeidsovereenkomst voor be
paalde tijd wordt verlengd, geschiedt dat
voor eenzelfde termijn, echter met een
maximum van een jaar. Dit verlengen kan
meer dan eenmaal plaatshebben.
Na een zodanige verlenging is bij een een
zijdig gewenste beëindiging van de dienst
betrekking steeds opzegging en toestem
ming van de directeur van het Gewestelijk
Arbeidsbureau vereist.
Men dient te bedenken, dat in beginsel zo
wel de werkgever als de werknemer de hier
bedoelde toestemming van de directeur
van het GAB nodig heeft, al zal in de prak
tijk met een door de werknemer gewenste
beëindiging van de dienstbetrekking de
werkgever veelal (noodgedwongen) in
stemmen, zodat in dat geval per saldo een
beëindiging met wederzijds goedvinden
wordt bereikt.
Een arbeidsovereenkomst kan ook voor
onbepaalde tijd worden gesloten. Indien
een van beide partijen eenzijdig tot beëin
diging daarvan wenst over te gaan is
steeds opzegging en toestemming van de
directeur van het Gewestelijk Arbeidsbu
reau vereist.
Concurrentiebeding
De aard van de door de werknemer te ver
vullen functie kan met zich meebrengen,
dat de werkgever het opnemen van een
concurrentiebeding in de arbeidsovereen
komst noodzakelijk acht. Door het concur
rentiebeding wordt de werknemer beperkt
in zijn vrijheid om na het eindigen van de
dienstbetrekking op een bepaalde wijze
werkzaam te zijn.
Het beding moet tussen werkgever en
werknemer schriftelijk worden overeenge
komen, hetgeen kan gebeuren in de schrif
telijke arbeidsovereenkomst zelf, bij cao of
per afzonderlijke brief of overeenkomst.
Een concurrentiebeding kan zeer bezwaar
lijk zijn voor de werknemer en daarom is
het goed zich te realiseren, dat de werkne
mer de rechter steeds kan verzoeken het
beding geheel of gedeeltelijk teniet te
doen. De rechter zal bij de beoordeling
daarvan steeds rekening houden met de
belangen van de werkgever en van de
werknemer, die hij in redelijkheid tegen el
kaar zal afwegen. In de praktijk zal een der
gelijk verzoek tot matiging zich meestal
beperken tot de gevallen, waarin partijen
tot een beëindiging van de arbeidsover
eenkomst wensen te komen.
Op de niet-nakoming van het concurren
tiebeding kan desgewenst een boete wor
den gesteld. Zelfs kan worden overeenge
komen dat bij niet-nakoming én boete én
schadevergoeding zal moeten worden be
taald. Is echter alleen een boete op niet-na
koming gesteld, dan kan geen schadever
goeding worden gevorderd.
Loonbetaling
De wetgever hanteert naast de regel dat de
werkgever verplicht is aan de werknemer
het door hem verdiende loon te betalen als
hoofdregel: geen arbeid geen loon. Met
deze hoofdregel wil de wetgever zeggen
dat geen loon is verschuldigd voorzover de
werknemer geen arbeid heeft verricht.
Deze wettelijke regel kent echter weer in de
wet vastgelegde uitzonderingen, omdat bij
ziekte, ongeval of zeer bijzondere omstan
digheden toch loon moet worden doorbe
taald. Tot de zeer bijzondere omstandighe
den worden bijvoorbeeld gerekend de be
valling van de echtgenote van de werkne
mer, alsook het overlijden en de begrafenis
van naaste familieleden.
Indien de werkgever door eigen schuld of
als gevolg van hem persoonlijk treffende
omstandigheden geen gebruik kan maken
van de arbeid van de werknemer, moet hij
eveneens het loon doorbetalen.
De werkgever mag bij zijn verplichting tot
betaling van het loon geen schuldvergelij
king toepassen, behalve bij het eindigen
van de dienstbetrekking en tijdens de
dienstbetrekking alleen voorzover de wet
dat in enkele gevallen toelaat zoals bij ge
geven voorschotten, bij recht op boete en
bij door de werknemer verschuldigde
schadevergoeding.
Loonbeslag
De loonbetaling kan worden doorkruist
door een onder de werkgever gelegd be
slag op het aan de werknemer verschuldig
de loon.
De in 1981 gewijzigde wettelijke regeling
komt erop neer dat door het loonbeslag
niet wordt getroffen het gedeelte van het
loon dat gelijk is aan 90% van de gewone
bijstandsuitkering, inclusief aanspraken
op vakantiegeld, doch exclusief de even
tuele bijdragen voor de betaling van pre
mie voor een ziektekostenverzekering. On
der het beslag valt evenmin een bedrag ter
grootte van de premie van een ziektekos
tenverzekering, die tijdens het beslag is
vervallen en die de werknemer voor zich
zelf heeft betaald. De werknemer moet dan
wel een verklaring van de verzekeraar over
leggen, waaruit betaling van deze premie
blijkt.
Beëindiging van de
arbeidsovereenkomst
In beginsel heeft ieder van beide partijen
het recht de dienstbetrekking door opzeg
ging te doen beëindigen. Indien in onder
ling overleg overeenstemming wordt be
reikt over de beëindiging, kan door partijen
zelf worden bepaald op welk tijdstip en on
der welke voorwaarden de beëindiging een
feit zal zijn.
Hierboven is al uiteengezet dat gedurende
de proeftijd ieder van beide partijen de
arbeidsovereenkomst kan beëindigen zon
der opgave van redenen.
Hierboven is ook uiteengezet dat arbeids
overeenkomsten, die voor bepaalde tijd
zijn gesloten, eindigen bij het verstrijken
van de termijn tenzij schriftelijk een opzeg
gingstermijn is bedongen.
Buiten de hierboven genoemde gevallen
