In de loop der jaren is het betalingsverkeer,
vooral door het gebruik van de computer,
steeds meer uitgegroeid tot een specifieke
dienst van het bankbedrijf. Met eigen en
andere karakteristieken dan die van de
middelen en uitzettingen. Het laat zich
aanzien dat met name vanuit het betalings
verkeer nieuwe produkten zullen worden
ontwikkeld. Het op het rekeningafschrift
toevoegen van informatie die het doel van
de betaling omschrijft, is hiervan het begin
geweest.
Een ontwikkeling is thans in aantocht
waarbij de informatie zo wordt omschre
ven dat die informatie rechtstreeks in de
administratie van de cliënt kan worden in
gevoerd.
Bij gebruik van tussen bank en cliënt afge
sproken codes wordt het in de toekomst
mogelijk dit zelfs geautomatiseerd te doen
gebeuren.
Een dergelijke ontwikkeling bespaart de
cliënt werk maar kan in principe ook ertoe
leiden dat de bank als extra dienstverlening
de verwerking van eenvoudige administra
ties voor de cliënt doet.
Men zou kunnen spreken van een geleide
lijke integratie van het betalingsverkeer en
de administratie van de cliënt.
Met name bij zakelijke cliënten is een der
gelijke behoefte te verwachten. De kleinere
zakelijke cliënten zal steeds meer zijn ad
ministratie willen uitbesteden voor ge
automatiseerde verwerking. De grotere
bedrijven zullen zelf hun administratie
hebben geautomatiseerd, maar om rede
nen van besparing behoefte hebben aan
elektronische aansluiting qua invoer en uit
voer van gegevens met de systemen van de
banken.
Thans leveren grote cliënten in toenemen
de mate hun transacties op magneetban
den of diskette aan bij de banken. De om
gekeerde weg waarin de bank gecodeerd
informatie aanlevert komt in de toekomst
ook binnen bereik.
In het betalingsverkeer tussen partiulieren
en bedrijven kunnen de banken door de
technologie ook een andere rol gaan spe
len. Een toekomstige aansluiting van de
betalingsverkeersystemen aan POS-termi-
nals en de groei in het aantal geplaatste
POS-terminals maken een geautomati
seerde betaling van de cliënt aan het be
drijf zonder contant geld of cheque moge
lijk. Deze ontwikkeling geeft in ieder geval
efficiency-voordelen voor de winkelier.
In principe is voor de particuliere cliënt een
ontwikkeling als voor bedrijfscliënten aan
gegeven ook mogelijk en te verwachten.
Dit zal vermoedelijk echter meer tijd ver
gen.
Door nieuwe inzichten en technieken om
trent de ontwikkeling en samenhang van
systemen, wordt het mogelijk de diverse
bancaire systemen te koppelen en daar
door ook over de produkten als bijvoor
beeld leningen, rekening-courant en spa
ren informatie te vergaren en aan te bie
den. Ook dit soort informatie is voor de
particulier en de bedrijfscliënt, die nu vaak
moeizaam zelf zijn overzichten samenstelt,
een interessant produkt.
Ook los van een koppeling aan de beta
lingsverkeersystemen hebben de banken
potentieel de mogelijkheid cliënten auto
matiseringsdiensten aan te bieden.
De banken hebben immers kennis van de
cliënt, administreren en automatiseren. Zij
beschikken overeen uitgebreid distributie
apparaat en zeker in de toekomst een tech
nisch infrastructuur die geautomatiseerde
service aankan. De geautomatiseerde ver
werking van financiële-, salaris- en voor
raadadministratie en het aanbieden van
cash- en balansmanagementsystemen,
zijn voorbeelden van een mogelijke dienst
verlening.
Deze dienstverlening is meer aanvullend
ten opzichte van de mogelijkheden van de
cliënt.
'Informatie' wordt zelf een nieuw
bancair produkt
Een geheel andere categorie van potentieel
nieuwe produkten bevindt zich op het ter
rein van informatie als produkt.
Alom is de verwachting dat 'informatie'
één van de produkten van de toekomst is.
Zeer verschillende bedrijfstakken oriënte
ren zich thans hierop. Uitgevers, compu
terservice-instellingen, overheden, dienst
verlenende instituten ten behoeve van spe
cifieke bedrijfstakken etc.
Onder deze etc. vallen ook de banken. Voor
de banken kan informatie als produkt mini
maal een middel zijn tot verbetering van de
dienstverlening.
Wat is de betekenis hiervan voor de cliënt?
Voor de zakelijke cliënt, vooral de kleinere
en middelgrote bedrijven, is het veelal niet
gemakkelijk om aan informatie te komen
die tijdig, juist en beschikbaar is. We den
ken hierbij bijvoorbeeld aan informatie
over ontwikkelingen in de economie, de
bedrijfstak, de consumentenmarkt of de
leveranciersmarkt. Dit kan betreffen prijs-
en omzetontwikkelingen, informatie over
marktaandelen en marktsegmenten die
actueel dient te zijn. Ook valt te denken aan
informatie van encyclopedische aard,
waarvoor anders grote naslagwerken of de
beschikking in eigen huis over gegevens
bestanden benodigd zijn.
Nog verder in de toekomst kijkend is het
zelfs niet uitgesloten dat banken automati
seringsfaciliteiten voor gebruik door de
cliënt zelf aanbieden. Met name is dit inte
ressant voor toepassingen waarbij gege
vensbestanden of hulpmiddelen nodig zijn
die de doorsnee cliënt (nog) niet tot zijn be
schikking heeft.
Het is niet mijn bedoeling in extenso een
nieuwe serie produkten te beschrijven. Dit
is ook niet mogelijk omdat dit terrein nog te
zeer in ontwikkeling is. Wel wordt hiermee
de breedheid van een nieuwe categorie van
potentiële bankprodukten enigszins aan
gegeven.
Naast de reeds lang aanwezige kennis van
de cliënt en toegang tot de markt, kan dit
alles in de toekomst uitgroeien tot een ban
cair produkt, omdat de banken over de
technologie en de vakkennis beschikken
om deze informatie en automatiserings-
produkten aan te bieden en naar de cliënt
te brengen. Een grote aandacht voor de
privacy en beveiliging van gegevens is
hierbij vanzelfsprekend.
Dusdanige communicatienetwerken zullen
beschikbaar komen zodat reeds in de bank
aanwezige informatie en elders opgesla
gen informatie toegankelijk te maken is
voor lokaal gebruik.
Mogelijkheden zijn gelegen in een vorm
waarbij informatie voor de cliënt thuis of
op het bedrijf oproepbaar is en in vormen
waarbij het binnen de bank voor de cliënt
bereikbaar wordt. De ontwikkelingen bij
voorbeeld op het gebied van viewdata bie
den naarmate het informatieaanbod kwali
tatief en kwantitatief verbetert interessan
te mogelijkheden.
Futurisme of toekomstige
werkelijkheid?
Een futuristische beschouwing wordt ge
kenmerkt door toekomstverwachtingen
die overdadig aandoen.
Deze beschouwing is noch futuristisch
noch op korte termijn werkelijkheid. Hard
op denkend is een richting aangegeven
waarin de banken zich kunnen ontwikke
len. Om ons heen kijkend zien we ook dat
door meerdere banken eerste stappen
worden gezet.
De Rabobank zelf heeft trouwens ook
reeds aangekondigd dat zij zich gaat oriën
teren op de automatiseringsdienstverle
ning. Binnen niet al te lange tijd zal hier
meer over kunnen worden gezegd.
Een volledige opsomming van toekomsti
ge produkten is thans nog niet te maken.
Een schatting van het tempo waarin deze
toekomstverwachtingen werkelijkheid
worden is ook moeilijk te geven. Daarvoor
is deze nieuwe vorm van bedrijvigheid nog
te pril. De kranten melden regelmatig dat
bedrijven van uiteenlopende komaf eerste
stappen op het pad van informatie- en au
tomatiseringsdiensten zetten.
Toch gebiedt realisme ons te benadrukken
dat ook deze fase waarin de automatise
ring wordt tot produkt de nodige tijd zal
vragen.
De Rabobankorganisatie kan reeds lang
bogen op een traditie van dienstverlening
in de plaatselijke gemeenschap. Daarom
dient ook juist de Rabobankorganisatie
zich te bezinnen op de wijze waarop zij de
ze ontwikkeling op automatiseringsgebied
kan benutten voor een verdere uitbouw van
de bank tot bancair en informatiediensten
centrum.
