meer begrip te kweken voor het Europese standpunt en de
doeleinden van het Europese landbouwbeleid om de kos
ten van het landbouwbeleid in Europa geen groter percen
tage van de Europese landbouwproduktie uit te laten ma
ken dan de kosten van het Amerikaanse landbouwbeleid
ten opzichte van de Amerikaanse landbouwproduktie. In
beide gevallen minder dan een half procent. Ook het Ame
rikaanse landbouwbeleid geeft trouwens op onderdelen
preferenties aan zijn eigen boeren. Zo is de import van zui-
velprodukten beperkt via contingenten en de Amerikaanse
suikermarkt sterk gereguleerd. Deze 'pot verwijt de ketel'-
aanpak leverde slechts forsere uitspraken op.
John Block, (foto links), de Amerikaanse minister van
Landbouw zei in een interview: 'Er is maar één alternatief
en dat is van het Amerikaanse uitgangspunt van vrije
markt afstappen en beginnen aan kostbare kleine handels-
oorlogen tegen de Europese gemeenschap.'
Zo'n confrontatie tussen de VS en de EG heeft in het verle
den al eens plaatsgehad. Toen ging het om de export van
Europees pluimvee naar landen waar ook de VS belangen
had.
De kippenoorlog heeft aan beide zijden veel geld gekost
en is uiteindelijk door de VS verloren, dat wil zeggen, de
VS hebben zich neergelegd bij het beleid van de Europese
Gemeenschap.
Neutralisme
Op 8 oktober 1 982 gaf op uitnodiging van het Landbouw
schap en de Produktschappen de Amerikaan Clayton
Yeutter (foto rechts) een toelichting op de grieven. De
heer Yeutter is voorzitter van de Chicago Mercantile Ex
change, een toonaangevende termijnbeurs in de wereld
van agrarische produkten. Hij was handelsvertegenwoor
diger onder president Ford en onderminister van Land
bouw gedurende het presidentschap van Nixon. Hij is
thans een sterke supporter van Reagan. Yeutter's filosofie
is dat in de toekomst de vraag naar agrarische produkten
niet zozeer uit Europa of de VS zal komen, maar vooral uit
de snelgroeiende landen van Azië, Zuid- en Midden-Ame-
rika en een aantal Afrikaanse landen. Door zijn exportpoli-
tiek pikt Europa die markten weg voor Amerika en drukt
het 't prijsniveau op ongeoorloofde wijze. Grote impor
teurs als Japan en Rusland profiteren van die lage prijzen.
Uiteindelijk betaalt de Amerikaanse boer het gelag. Het
agrarisch inkomen in de VS ligt ver onder dat van tien jaar
geleden en dat is onaanvaardbaar, aldus Yeutter. De Ame
rikaanse regering staat onder sterke druk om de effecten
van het Europese exportbeleid te neutraliseren.
Onverantwoord gedrag
De heer R. Zijlstra, voorzitter van de FNZ, het overkoepe
lend orgaan van zuivelcoöperaties, trok de discussie met
de heer Yeutter in een nog bredere context. Hij wees erop
dat in de 200 jaar van goede relaties, de VS verschillende
keren verantwoordelijkheid heeft genomen voor de toe
komst van Europa. Behalve de interventie in twee oorlogen
was dat ook de Marshall-hulp na 1945; de Algemene
Overeenkomst voor Handel en Tarieven, GATT, werd over
eengekomen, de Nato werd opgericht en in Europa, met
morele ondersteuning van Amerikanen, de Europese Ge
meenschap.
Allemaal uitingen van een grote wederzijdse verantwoor
delijkheid voor een betere toekomst. In die lijn past geen
handelsoorlog en is het zelfs onverantwoord daarover te
praten, aldus Zijlstra. Bovendien wees hij erop dat de uit
komst van onderhandelingen tussen de VS en Rusland
over graanleveranties van veel grotere invloed is op de we
reldmarkt dan de afloop van een handelsoorlog met de
Europese Gemeenschap.
Over grenzen heen zien
Het tweehonderjarig jubileum is dus goed gebruikt om el
kaar de waarheid te zeggen. Onder vrienden moet dat kun
nen. Bij deze discussie is nog weer eens duidelijk gewor
den dat twee grote nauw verbonden economische en han
delsblokken in steeds mindere mate een eigen geheel op
interne doelstellingen gericht landbouwbeleid kunnen
voeren.
Zowel Europa als de VS hebben er voordeel bij wanneer de
nieuwe koopkrachtige markten zo goed mogelijk worden
benut. Ook voor de producenten in die importerende lan
den is het van belang dat de landbouwprijzen op een rede
lijk niveau komen.
Internationale afspraken over het reilen en zeilen van de
wereldmarkten kunnen niet gemist worden. Van daaruit
vertrekkend is dan de discussie over beheersing van de
produktie en produktiedoelstellingen zoals thans in de
Europese Gemeenschap gaande is, een stuk zinvoller.
Handel en wandel
Overigens is er ter gelegenheid van de 200-jarige herden
king niet alleen over tegenstellingen met de VS gepraat.
Voor een beter begrip voor elkaar en ter lering hebben ver
schillende uitwisselingen plaatsgevonden. Zo nam deze
schrijver deel aan een studiereis naar de VS om de ontwik
kelingen rond de moderne managementsystemen op
agrarische bedrijven of in gewoon Nederlands, het ge
bruik van de computer in de Amerikaanse landbouw in
ogenschouw te nemen. Een veelheid van ontwikkelingen
doet zich daar voor, waarbij de overheid via onderzoek en
voorlichting een stimulerende rol vervult.
Amerikaanse ervaringen, die mogelijk aanknopingspun
ten bieden voor een Nederlands beleid op dit terrein. Want
dat lijkt wel nodig om wildgroei op dit punt te voorkomen.
Het is overigens niet voor het eerst dat de Nederlands-
Amerikaanse landbouwcontacten zo intensief zijn ge
weest als dit jaar. In het begin van de jaren '50 kregen ver
schillende Nederlandse landbouwkundigen in het kader
van de Marshall-hulp de gelegenheid in de VS rond te kij
ken. Mede daaruit is onze aanpak van onderzoek en voor
lichting voortgekomen.
Die deskundigen beschreven toen de Amerikaanse boer
als een 'business man'. Die zakenlijke benadering is er nog
steeds, ook als het over computers gaat. Die nieuwe tech
niek ziet de Amerikaanse boer als 'just a tooi', gewoon ge
reedschap.