Tabel 1
Tabel 2
Energieverbruik in 1980 in Nederland
Toepassing
feitelijk verbruik
komt overeen met
Verwarmingsdoeleinden
huishoudens
land-, tuinbouw, over
heid en dienstensector
industrie
energiesector
aardgas/olie/kolen in
mld. m3 aardgasequiv.
14,5
9,3
15,1
5,5
hout" (min. m3)
36
23
42
14
Kracht
aardgas/olie/kolen/
kernenergie
hout
(min. m3)
spier
kracht
mens"*
paardekracht
opwekking elektriciteit
59 mld. kWh
44
225 min.
mensen
67 min.
paarden""
Verkeerssector
10,7 mld. m3 aardgasequiv.
27
Non-energetisch verbruik'
olie/aardgas
11,4 mld. m3 aardgasequiv.
niet te vervangen
Totaal
84,4 mld. m3 aardgasequiv.
1 86 min. m3 hout óf
142 min. m3 hout en
225 min. mensen óf
142 min. m3 hout en
67 min. paarden
voor de produktie van
kunstmest, plastics etc.
1 m3 hout komt qua
energie-inhoud overeen
met 400 m3 aardgas
gerekend is met extra
benodigd voedsel voor de
te verrichten arbeid a
1 500 Kcal/mens per dag;
verder is uitgegaan van
een effectief rendement
van 40%
ter vergelijking:
omstreeks 1910 waren er
in Nederland in totaliteit
circa 300 000 paarden in
de landbouw, vervoer etc.
Energievraagstuk nader bezien
De tabel levert nog meer interessante ver
gelijkingen op voor de oplettende lezer.
Maar de hoofdzaak die daaruit blijkt is ech
ter dat ons huidige welvaartsniveau sa
mengaat met een zeer hoog energiever
bruik.
Daarmee wil niet gezegd zijn, dat terug
dringen van het energieverbruik met bij
voorbeeld 50% onmogelijk is. Maar terug
naar het niveau van weleer is ondenkbaar.
Hoe lang nog?
In de loop van de jaren zeventig is gaande
weg het besef gegroeid, dat de overige
energievoorraden en -reserves niet onein
dig groot zijn. Steeds vaker werd de vraag
gesteld: hoe lang kunnen we ons energie
verbruik nog handhaven?
Er is nu dan ook alle aanleiding om in de
economie naast twee bekende produktie-
factoren, arbeid en kapitaal, nog een derde
te onderscheiden, namelijk energie.
De factor arbeid is reproduceerbaar en
derhalve niet uitputtelijk. De factor kapitaal
is in zoverre uitputtelijk, dat bepaalde
grondstoffen schaars dreigen te worden,
of dat reeds zijn. Recycling, of/en het over
gaan op andere grondstoffen (indien tech
nisch mogelijk) kan hier uitkomst bieden.
Energie is momenteel de factor waarvan
het gebruik langzamerhand de grenzen
van de bewezen voorraden olie (en in min
dere mate gas) naderbij brengt.
Een overzicht van de bewezen voorraden
(technisch en economisch winbaar) aan
fossiele brandstoffen en de huidige con
sumptie daarvan ziet er als volgt uit:
Twee van de 225 miljoen!
olie
aardgas
kolen
uranium"
Bewezen wereldvoorraad in
miljard m3 aardgas
equivalenten
116000
80 000
600000
46 000***
Wereldproduktie anno 1980
4 000
1 700
2 700
200
Aantal jaren dat nog rest,
voordat de voorraden zijn
uitgeput, bij gelijkblij
vende vraag naar energie
29
47**"
220
230
hierbij is niet van snelle kweekreactoren uitgegaan
westerse wereldvoorraad
dit cijfer is uiteraard een gemiddelde. De VS zullen naar huidige inzichten, bij
gelijkblijvende gasvraag, in reeds negen jaar door hun bewezen gasreserves
heen zijn. De positie van Nederland is hiermede vergeleken riant te noemen.
