Zaken doen in en met Duitsland
of deze wel gedekt zijn. Indien men om
welke redenen dan ook - b.v. concurrentie
strijd met andere aanbieders - geen zeker
heden kan bedingen, dan is het bepaald
geen overbodige luxe handelsinformatie
over de Duitse afnemer in te winnen. Hier
voor kunnen speciale bureaus of de bank
worden ingeschakeld. Banken met vesti
gingen in Duitsland zijn in staat binnen en
kele dagen mede te delen of de afnemer
betrouwbaar is. Ons kantoor in Frankfurt
maakt gebruik van de inlichtingen van
Duitse banken en een speciaal informatie
kantoor, waarbij we samen met Duitse
banken zijn aangesloten.
Betalingsgewoonten en instrumenten
Naar Duitsland geëxporteerde goederen
worden door de Duitse importeur in de re
gel na ontvangst betaald. De betalingster
mijn varieert doorgaans van 1 0 tot 60 da
gen. Indien de leveringsvoorwaarden zulks
niet uitdrukkelijk uitsluiten, trekt de Duitse
importeur - conform gewoonten in Duits
land - bij betalingen binnen 10 dagen na
ontvangst van de goederen 2 a 3% (dis
conto) van het te betalen bedrag af. De Ne
derlandse leverancier zal dit tegen wil en
dank dienen te aanvaarden. Een reden te
meer om zo uitvoerig mogelijke leverings
voorwaarden te hanteren. In de praktijk
blijkt vaak dat exporteurs leveringsvoor
waarden in eigen regie opstellen. Daarbij
wordt niet zelden de schaar gezet in voor
waarden van concurrenten en leveranciers
en aldus een naar eigen goeddunken toe
reikende overeenkomst in elkaar gezet.
Men onderkent echter niet dat er noch uni
forme leveringsvoorwaarden voor binnen-
en buitenland noch voor bepaalde bran
ches bestaan. Hier is op eigen behoeften
en doeleinden toegespitst maatwerk ver
eist, dat de ondersteuning van rechtskun
digen behoeft.
De bancaire afwikkeling van het handels
verkeer met de Bondsrepubliek geschiedt
in hoge mate met behulp van het giraal be
talingsverkeer (ongeveer 80%), documen
taire incassi en cheques. Laatstgenoemd
instrument wordt vooral door exporteurs
van groente, fruit en bloemen benut. In te
genstelling tot de afhandeling van het gira
le betalingsverkeer leidt de (vermeend tra
ge) afwikkeling het chequeverkeer tot een
vaak gehoorde klacht. Echter, exporteurs
onderkennen niet of in onvoldoende mate,
dat de cheque niet door de bank alwaar de
ze wordt afgegeven maar door de bank van
de schrijver (afnemer) van de cheque
wordt gehonoreerd. Indien de afrekening
op basis van (na-) incassi geschiedt, wordt
de rekening van de exporteur gecrediteerd
na ontvangst van de middelen van de bui
tenlandse bank. In geval de afrekening on
der gewoon voorbehoud plaatsvindt,
wordt de rekening van de exporteur onder
gewoon voorbehoud (o.g.v.) na 2 valutada-
gen bij DM-cheques en na 5 valutadagen
bij guldencheques gecrediteerd. Indien
echter de cheque onverhoopt onbetaald
retour komt (hetgeen helaas steeds fre
quenter voorkomt), wordt de rekening van
de exporteur weer belast. Voor veel cliën
ten is de zekerheid van dekking van de in of
uit Duitsland ontvangen cheque even be
langrijk, zo niet belangrijker, dan de valute-
ring van de creditering. Immers, zo lang de
cheque niet door de Duitse bank jegens de
presenterende (Nederlandse) bank is ge
honoreerd, heeft de cliënt geen zekerheid
over de uiteindelijke ontvangst van de gel
den (na-incasso) of over de definitieve be
schikking van de reeds (o.g.v.) gecrediteer
de middelen.
Omdat de afwikkelingsprocedure voor
cheques in Duitse marken of in guldens 2 a
4 weken in beslag neemt en er meerdere
leveranties tegen cheques van goederen
binnen deze periode kunnen plaatsvinden,
is een snelle(re) bevestiging van de boniteit
en moraliteit gewenst. Met enig verwijt aan
de bank ervaart menige bedrijfsrelatie de
afwikkeling als ongewenst lang. Men on
derkent helaas niet dat de afwikkelings
procedure niet van de bank maar uitslui
tend van het betalingsinstrument cheque
afhangt. Het is voor de Nederlandse expor
teur een onzeker betalings- en voor de
Duitse afnemer een goedkoop financie
ringsmiddel.
Desondanks wordt door nogal wat expor
terende bedrijfsrelaties de cheque als het
betalingsinstrument aanvaard.
De wens van de cliënt naar versnelling van
dit betalingsverkeer vloeit mede voort uit
de gewenning - zo niet verwenning - door
de geïntegreerde betalingscircuits van het
Nederlandse bankwezen (Bankgirocentra
le) en de Postcheque- en Girodienst.
In de Bondsrepubliek bestaan geen geïnte
greerde betalingssystemen van banken en
Bundespost. De afwikkeling van het girale
betalingsverkeer van banken en 'Bundes
post' geschiedt via de Bundesbank en haar
'hoofdagentschappen', de Landeszentral-
banken in de tien deelstaten en West-Ber-
lijn. Alle in Duitsland gevestigde banken
alsmede de Bundespost houden rekenin
gen aan bij de (11Landeszentralbanken.
De decentrale opbouw van de betalings-
en verrekeningscircuits in Duitsland heeft
geen uitwerking op het directe betalings
verkeer (overboekingen) met ons land - dit
gaat direct van Duitse bank naar Neder
landse correspondentbank - echter wel op
de afwikkeling van het chequeverkeer. De
bij een Nederlandse bank gepresenteerde
(Duitse) cheque wordt door deze bank op
gestuurd naar haar correspondentbank in
Duitsland, b.v. in Frankfurt. De Duitse bank
stuurt de cheque ter incasso, niet naar de
bank van de schrijver van de cheque maar
naar de Landeszentralbank Hessen in
Frankfurt. De Landeszentralbank Hessen
stuurt de cheque naar de Landeszentral
bank van de deelstaat, waarde bankvan de
schrijver van de cheque gevestigd is, b.v. in
Düsseldorf naar de Landeszentralbank
Nordrhein-Westfalen. Deze Landeszen
tralbank presenteert de cheque aan de be
trokken bank. Indien de cheque niet gedekt
is, moet de betrokken bank op de na ont
vangst volgende dag vóór 1 2 uur de be
trokken Landezentralbank en de Duitse
correspondentbank van de Nederlandse
bank telefonisch op de hoogte stellen dat
de cheque wordt geretourneerd. Houdt de
betrokken bank zich niet aan deze tijdsli
miet, dan is zij verplicht de cheque te ho
noreren. De Duitse correspondentbank in
formeert de Nederlandse bank over de in
gebreke gebleven afnemer. De weekein
den meegerekend kan derhalve pas na 2 a
3 weken zekerheid van dekking van de
cheque worden verkregen.
Zeker in de handelssfeer wordt deze perio
de als (te) lang ervaren. Evenals andere Ne
derlandse banken tracht onze bank dit on
zekerheidsmoment te verminderen, echter
ook onze inspanningen worden beperkt en
bepaald door de decentrale opbouw van
de betalingscircuits in de Bondsrepubliek.
Indien de marktpositie van de exporteur dit
toelaat, doet hij er dan ook goed aan geen
normale cheque maar een gegarandeerde
bankcheque (de bank van de afnemer ga
randeert de uitbetaling van het op de che
que vermelde bedrag) te aanvaarden of bij
de afnemer aan te dringen op het verkrij
gen van een 'Lastschrift', een machtiging,
waarmede de exporteur direct de bankre
kening van zijn afnemer kan belasten. De
Lastschrift biedt weliswaar geen garantie
van betaling, maar de (Duitse) bank van de
afnemer is echter verplicht de exporteur
binnen twee dagen na ontvangst van de
betalingsopdracht te informeren over de
niet-honorering van de Lastschrift, b.v.
wegens ontoereikend saldo.
Het moge opmerkelijk maar ook gerust
stellend zijn, dat ondanks (betalingsrisi
co's, ongeveer de helft van de naar Duits
land exporterende Nederlandse bedrijven
het niet noodzakelijk achten zich van ze
kerheidsstellingen te voorzien, op grond
van hun ervaringen met de betalingsmo-
raal en mentaliteit van hun Duitse afne
mers.
