nJERG/DERING I982 /ILGE4/IENE MERG/DERING I982 9LGBG1ENE E4/IENE 9ERG/IDERING 1982 9LGEG1ENE \JEEG4DERING 1982 A uitdrukking gekomen. Ongetwijfeld heeft die economische structuur het lange tijd mogelijk gemaakt, dat ons land waarlijk spectaculaire resultaten heeft geboekt in termen van welvaart en werkgelegenheid. Geleidelijk aan echter begonnen de zwak ke plekken in onze produktiestructuur aan de oppervlakte te komen. Ze konden voor lopig nog worden bedekt, dank zij de uit bundige internationale- en nationale eco nomische expansie. Maar met het inzak ken van de wereldconjunctuur in de loop van de jaren zeventig traden de structurele defecten van onze Nederlandse structuur meer en meer aan de dag. Helaas zijn toen de bakens niet snel ge noeg verzet. Terwijl de economische groei afnam en zelfs stagneerde, bleven we in ons land doen alsof die groei een natuur gebeuren was. We gingen door met het uitbreiden van de collectieve sector, de so ciale voorzieningen en de consumptieve bestedingen. We verdeelden een veron derstelde economische groei, die er in feite niet kwam. De gevolgen van deze nationale potverte- ring zijn nu in al hun schrilheid merkbaar. Het meest in het oog springt natuurlijk het zeer omvangrijke tekort aan werkgelegen heid, dat ontwrichtend dreigt te worden voor de fundamenten van onze maat schappelijke samenleving. De verhouding actieven-niet actieven is bij ons schever dan in de meeste andere indu striestaten. Die verhouding is zó scheef dat daardoor de financiering van de sociale voorzieningen tot een zeer nijpende zaak is geworden. Zeer verontrustend is ook de voortgaande afbraak van produktiecapaciteit, die bij lange niet wordt aangevuld door de vor ming van nieuwe capaciteit. Ik kom daarop uitgebreider terug. Angstaanjagend is voorts de enorme omvang van het - wat we ook doen, nog steeds oplopende - fi nancieringstekort van de overheid, dat een loden last legt op onze economie. Al met al zijn de pijlers van onze welvaarts staat steeds meer uitgehold doordat we - zoals ik al zei - niet op tijd de bakens heb ben verzet, of kunnen verzetten door maat schappelijke oorzaken. Te lang zijn we doorgegaan met het verdelen van de natio nale middelen en te weinig hebben we ge daan aan de noodzakelijke vernieuwing en aanpassing van de produktiecapaciteit, die voor het tot stand brengen van onze natio nale middelen is vereist. Ik kan me voorstellen dat u zo langzamer hand bij u zelf denkt: ja, dat wéten we nu wel, maar wat doet de geachte gastspreker er aan? Daar geef ik om te beginnen drie korte ant woorden op. Ten eerste: Uw geachte gastspreker had er al veel meer aan willen doen, maar je hebt niet altijd de mogelijkheden. Ten tweede: Hij heeft in de afgelopen maanden overigens bepaald niet stil geze ten. En ten derde: We zullen het slechts met zijn allen in gezamenlijkheid en harmonie kunnen klaren. Laat ik een en ander wat nader toelichten. Ik had er al veel meer aan willen doen, zei ik. En u begrijpt dat ik dan doel op de ont wikkelingen, die er uiteindelijk toe hebben geleid, dat het tweede kabinet-Van Agt door onderlinge verdeeldheid uit elkaar is gevallen, niet vanwege de doelstellingen, maar vanwege de te volgen weg. Ik betreur het zeer, dat het, door ons ge hakketak in de afgelopen maanden, niet mogeljk was om met grote voortvarend heid en eensgezindheid te werken aan het economische herstel in ons land. Ik ben er ook bepaald niet gelukkig mee, dat wij als politici zo'n slecht voorbeeld hebben gegeven, terwijl we voortdurend - en zeer terecht - bleven stellen, dat het herstel van onze economie slechts door een eendrachtige samenwerking van alle geledingen in onze samenleving tot stand kan komen. Versterking marktsector Mijn standpunt is steeds geweest - en het is dat nóg - dat een structurele verbetering van de sociaal-economische situatie in ons land primair moet komen van een verster king van de marktsector. In vele opzichten is die marktsector door uitputtings- en ver ouderingsverschijnselen aangetast. Er zul len in de komende jaren zeer drastische aanpassingen en vernieuwingen in onze produktiestructuur moeten worden gerea liseerd, willen we eruit komen. De in de afgelopen jaren opgetreden ont wikkelingen in de wereldeconomie stellen ons bedrijfsleven nu voor andere eisen dan zo'n 10 a 15 jaar geleden. Denkt u maar aan de grote verschuivingen in de interna tionale arbeidsverdeling, de snelle techno logische ontwikkelingen en de daardoor veranderende vraag- en aanbodpatronen. En natuurlijk vergen ook de nog steeds doorwerkende effecten van de twee ener giecrises aanzienlijke aanpassingen in on ze produktiestructuur. Als we in de jaren tachtig ons produktie-apparaat niet of on voldoende vernieuwen, dan zullen we te gen de eeuwwisseling zijn teruggevallen tot een industriële natie van de tweede gar nituur. Er moeten dan ook structurele veranderin gen in onze economie worden doorge voerd. Het algemene economische beleid moet daaraan prioriteit geven. Dergelijke structurele beleidsmaatregelen - waar over ik zo dadelijk nog een aantal opmer kingen zal maken - leveren helaas niet van de ene op de andere dag al spectaculaire resultaten op. Tóch zijn ze absoluut noodzakelijk, als we niet nóg verder in het moeras willen gera ken. Ik heb er alle begrip voor, dat men, uit die pe bezorgdheid over de uiterst frustreren de werkgelegenheidssituatie, pleit voor maatregelen, die op korte termijn soelaas kunnen bieden voor de ergste pijn van de werkloosheid, denk alleen al aan de jeugd werkloosheid. Maar met pijnstillende mid- Drs. F. P. J. Bakx, oud-vice-voorzitter van onze hoofddirectie, bestudeert de stukken.

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1982 | | pagina 9