Verdere schaalvergroting door
automatisering
Stond in de jaren zeventig het moderni
seringsproces vooral in het teken van de
ligboxenstal en de diepkoelmelktank, voor
de jaren tachtig wordt verwacht dat de mi-
cro-elektronica (automatisering) ook voor
de melkveehouderij van toenemende bete
kenis zal worden. Verbetering van de kwa
liteit van het bedrijfsbeheer en verminde-
bedrijven zullen overgaan op dit systeem,
dat in de praktijk goed voldoet en waarvoor
de investering met f200 a f250 per koe
niet zo hoog ligt.
Een volgende stap is de uitbreiding tot een
beheerssysteem (managementcomputer).
De ontwikkeling van dergelijke systemen,
waarbij men van elke koe onder meer de
dagelijkse meting van geproduceerde
melk, temperatuur en activiteit op het oog
beter tot uiting komen. Tekortkomingen in
het vakmanschap kunnen niet door de
computer worden opgevuld. De conclusie
is dat van de automatisering in de melk
veehouderij de grotere bedrijven het eerst
en het meest profiteren. Gevreesd moet
worden dat dit een verdere aanslag bete
kent op het aantal bedrijven en de werkge
legenheid in de melkveehouderij. De vraag
blijft daarbij echter, of de blijvers het wer-
ring van de mentale belasting is daarbij het
streven. De micro-elektronica heeft nu
reeds haar intrede gedaan in de melkvee
houderij. Naast het automatische koeher
kenningssysteem, dat de basis vormt van
de automatisering op het melkveebedrijf,
is de laatste jaren op een 2000-tal bedrij
ven een automatisch krachtvoerdoseersy-
steem geplaatst. Daarbij wordt de koeien
buiten de stal een individueel gedoseerde
krachtvoergift toegediend, waardoor bij de
toegenomen krachtvoergiften een betere
voerbenutting mogelijk is en derhalve op
voerkosten kan worden bespaard. De be
drijven met een ligboxenstal - en dat zijn er
inmiddels meer dan 20000 - kunnen van
een dergelijk systeem min of meer profijt
trekken. De verwachting is dat steeds meer
heeft, die de veehouder snel attendeert op
ziekte en tochtigheid van zijn koeien, staat
nog in de kinderschoenen. Enkele - nog
niet volledige - beheerssystemen zijn ge
plaatst op proefbedrijven, terwijl enkele
praktijkbedrijven ook reeds overgegaan
zijn tot aanschaf. De apparatuur voor een
dergelijk beheerssysteem is momenteel
met gemiddeld f750 per koe voor een be
drijf van 1 00 koeien nog erg duur. Dit ook
al omdat de systemen nog in ontwikkeling
zijn en daardoor sprake is van snelle verou
dering. De verwachting is dan ook dat het
met de verkoop van deze beheerssyste
men de eerstkomende jaren nog niet zo'n
vaart zal lopen.
Met de komst van de computer op het be
drijf zal het vakmanschap van de boer nog
kelijk beter zullen krijgen. Immers, op
nieuw zal schaalvergroting en wellicht
geen vermindering van de 3000 werkuren
per jaar het gevolg zijn. Het lijkt tijd te wor
den voor uitvindingen of maatregelen,
waardoor de kleinschaligheid daadwerke
lijk wordt bevorderd en verdere schaalver
groting wordt afgerond. Een soort van ba
nenplan voor de melkveehouderij, waar
door de melkveehouder, evenals andere
bevolkingsgroepen, ook niet meer dan
2000 uur behoeft te werken en toch een
redelijk inkomen behoudt. Maar daarvoor
zal het nodig zijn dat de melkprijs verbe
tert. Maar daarvoor vormen problemen als
produktiebeheersing in de EG en afzetver-
mindering van zuivelprodukten wellicht
een onoverkomelijk struikelblok.