Landbouw op de
alternatieve toer
Een vorm van landbouw die binnen
het land- en tuinbouwpatroon enigs
zins terzijde staat is de alternatieve
landbouw.
Hoewel in aantal beperkt is ook voor
deze categorie bedrijven het land
bouwbeleid van toepassing. Naast
de gebruikelijke instrumenten van
het landbouwbeleid, zijn hierbij bij
zondere regelingen in voorbereiding.
Op het platteland Is het gebruikelijk veel groente,
bloemen en fruit in eigen tuin te telen en veelal de
taak van de boerin. Zo'n boerentuin, in sommige
streken van ons land 'hof genoemd, blijft meestal een aar
digheid waarbij de opbrengst meegenomen is. Een duide
lijk onderscheid dus met de overige activiteiten op het
boerenbedrijf. Bij de laatste staat immers doelmatigheid
voorop en worden kosten en opbrengsten scherp tegen el
kaar afgewogen. Nu zijn er in ons land ook boerenbedrij
ven die hun agrarische activiteit uitoefenen op een wijze
die in sommige opzichten doet denken aan de vrijetijds-
tuinderij. Niet het geldelijke gewin staat voorop, maar de
bezigheid en de manier van werken en leven. Ik denk daar
bij niet aan landbouwbedrijven met bijvoorbeeld een ou
dere ondernemer die niet zo nodig meer alles op de meest
moderne wijze beheert, en wat 'freewheelt'. Neen, er zijn
in ons land landbouwbedrijven die bewust worden ge
voerd op een wijze die sterk afwijkt van de gangbare. Met
technieken die op buitenstaanders soms 'ouderwets' aan
doen. Waar wordt afgezien van het gebruik van kunstmest
en chemische ziektebestrijdingsmiddelen.
Deze wijze van landbouw wordt wel aangeduid als 'de al
ternatieve landbouw'. Zo'n 400 a 500 agrarische bedrij
ven in ons land kan alternatief worden genoemd. Deze be
drijven brengen te samen ongeveer een half procent van
de Nederlandse agrarische produktie voort. Geen produk-
tietak die uit oogpunt van economisch belang of werkgele
genheid hoge ogen gooit. Maar toch een verschijnsel dat
de aandacht trekt, vooral buiten de agrarische sector.
Ir. J. H. Egberink
Veelvormig
Deze manier van landbouw kan niet over één kam worden
geschoren. Veelal speelt bij de alternatieve landbouw een
geestelijke achtergrond mee. Dat geldt bijvoorbeeld ten
aanzien van de biologisch-dynamische landbouw, waarbij
benadrukt wordt dat het uitoefenen van landbouw in har
monie dient te zijn met de omgeving en de kosmos. Zo kan
bijvoorbeeld de stand van de sterrerren de maan meespe
len bij beslissingen over zaaien en oogsten.
Een andere sterk verbreide vorm van alternatieve land
bouw is de zogeheten organische landbouw, ook wel eco
logische landbouw genoemd. Daarbij is de harmonische
relatie tot de medemens, het landschap en de levende na
tuur erg belangrijk. In het buitenland kennen we nog ver
schillende andere vormen. Meestal is de naam ontleend
aan filosofen en stichters van agrarische gemeenschap
pen. Zo is de filosoof Rudolf Steiner één van de grondleg
gers van de biologisch-dynamische landbouw.
De produkten van deze afwijkende vormen van landbouw
worden meestal rechtstreeks aan de consument geleverd.
Daarnaast zijn er gespecialiseerde winkels, vooral in de
