Zwaar weer Hoe staan we ervoor? Wat doen we? Maar er was ook de toon, die de klank be paalde. Daarin vond dat zorgelijke telkens een bevrijdend contra-gewicht. Lardinois is er immers niet de man naar om moeilijk heden uit de weg te gaan. Hij tracht ze nuchter en reëel onder ogen te zien, kij kend naar mogelijkheden en beperkingen. Dat liet hij ook aan onze eigen Rabobank- organisatie zien. Goed, de omstandighe den zijn moeilijker geworden, misschien worden ze nog moeilijker, ...maar geen moedeloosheid. Integendeel: door geza menlijke aanpak zal het best lukken. We kunnen de uitdaging van de toekomst wel aan. Deze toon valt gelukkig, hier en daar, ook elders op te vangen. Lardinois bespeurt hem, desgevraagd, ook al een ietsje in een zekere verbetering van het ondernemers klimaat. Hij vindt hem in rapporten, als van de Commissie Wagner. Deze plaatsen weer de noodzaak van het versterken van de marktsector voorop. Terecht, want daar ligt uiteindelijk het draagvlak van onze wel vaartsstaat. Het besef dringt door dat een verdere afkalving van het bedrijfsleven ge stopt moet worden. Ondanks alle slechte berichten, ook van de laatste tijd, zit het bedrijfsleven minder in de verdediging. Het begint een groter bewustzijn te demon streren. Zorgen, ja volop, maar de toon maakt de muziek. Zo was het ook dit najaar, toen Lar dinois op de Centrale Kringvergadering zijn ernstige woorden sprak: 'Er is zwaar weer op komst.Hoe bedoelde hij dat? 'Ik wilde daar overbrengen, dat de bankwe reld thans, en eigenlijk al sinds 1 980, hoe langer hoe meer te maken krijgt met de malaise in het bedrijfsleven. Dat uit zich mede in verliezen die ook banken te ver werken krijgen. De huidige terugslag, met name de ellende in deonroerend-goedsec- tor, laat zijn sporen na. Niet alleen in de bouw en de projectontwikkeling, maar ook in de particuliere sector en het algemene bedrijfsleven. Wij merken het als bank meteen in de geringe toename van de kre dietverlening. We hebben het ook anders gemerkt: de uitkeringen uit hoofde van interne regelingen inzake omslag van ver liezen op debiteuren zijn dit jaar meer dan verdrievoudigd!' Van één hypotheekbank is algemeen be kend, dat er nogal problemen zijn vanwege hun activiteiten in de projectontwikkeling. De Tilburgse Hypotheek Bank kwam in de publiciteit daar deze bank nogal proble men had bij de financiering van de handel in onroerend goed. Die moeilijkheden van de hypotheekbanken hebben wij gelukkig nauwelijks en de Rabohypotheekbank he lemaal niet. Om de goede naam van de Ne derlandse pandbrievenmarkt in binnen- en buitenland overeind te houden, zijn wij met enkele andere instellingen de Westland- Utrecht Hypotheekbank op dit punt te hulp gekomen. De Tilburgse Hypotheek Bank is op een wat andere manier door gezamen lijke Hypotheekbanken geholpen. In no vember is in Amsterdam surséance van be taling verleend aan een kleine Zuidameri- kaanse bank. Net als andere banken wor den ook wij voor het eerst geconfronteerd met een omslag ten behoeve van het ga rantiefonds ingevolge de Wet Toezicht Kredietwezen, waardoor de spaarders van die buitenlandse bank hun spaarrekening tot f 30 000,- zagen veilig gesteld. Ge noeg om te constateren, dat 'zwaar weer' toch wel merkbaar is.' Op zwaar weer moet je voorbereid zijn: het schip moet in goede conditie zijn. Is de Ra- bobankorganisatie in dat opzicht goed toe gerust? Lardinois denkt van wel. 'In de goede jaren '70 is, doordat we geen winstuitkering kennen, veel aandacht aan reservering gegeven en we hebben in die tijd ook de voorziening voor bedrijfsrisico's behoorlijk gespekt. Dank zij die maatrege len hopen we nu een buffer te hebben, waardoor we toch wel heel wat aan kun nen. We hebben ook een nieuwe activiteit ontplooid, de afdeling Begeleiding Bijzon dere Kredieten, die de plaatselijke banken ondersteunt bij het oplossen van debiteu renproblemen, waar ze nu meer mee te maken krijgen. Er zullen nog wel enkele re gels bijgesteld moeten worden, maar het is goed even te zeggen dat op dit terrein het beleid van de plaatselijke bank niet door Rabobank Nederland wordt opzij gescho ven, daar de uiteindelijke verantwoorde lijkheid blijft bij de plaatselijke banken.' Wat kunnen we doen als leden of cliënten in moeilijkheden zitten? Schuldsanering? Schuldsanering zonder meer vindt h// een heel gevaarlijke weg voor onze banken, ook als coöperatieve organisatie. 'Wel kunnen we incidenteel een soort steunregeling bieden. Maar dat moet dan in een goed omschreven kader, volgens een objectiet raamwerk gebeuren. Dat hebben we ook gedaan, samen met de overheid, op agrarisch gebied: het Gega randeerd Bijzonder Bedrijfskrediet, dat door anderen wel als zwemvestregeling wordt betiteld. Het resultaat daarvan is be vredigend. Maar het moet niet een soort permanentie gaan worden. Voordat je er erg in hebt, wordt het dan een normaal in strument. En dat is nu juist de bedoeling niet geweest. Dat neemt niet weg, dat we best eens willen bekijken of zo'n incidente le voorziening ook wel eens voor iets an ders denkbaar is.' 'Ook Coveco is een voor beeld van een geval waarin wij steun heb ben gegeven. De hele Nederlandse var kenshouderij zou een schok gekregen heb ben als dit bedrijf te gronde was gegaan, om nog maar te zwijgen over de 2500 mensen die er werkten. Nu kan iemand wel zeggen, dat wat je voor zo'n groot bedrijf doetje ook voor al die individuele bedrijven moet doen, maar dan stel ik nuchter vast dat een coöperatief bedrijf met 2500 men sen in dit opzicht toch niet vergelijkbaar is met een een- of tweemansbedrijf. Trou wens ook in individuele gevallen wordt door ons steeds ernstig getracht een ade quate oplossing bij financiële moeilijkhe den op te sporen.' 'Naast deze meer concrete voorbeelden wijs ik op iets anders. In 1981 hebben wij vrij grote bedragen bij onze leden en cliën ten laten zitten doordat we de stijgende markttarieven slechts op een afstand hoef den te volgen. We hebben gedurende een vrij ruime tijd onze belangrijkste financie ringsmiddelen beneden de markt aange-

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1982 | | pagina 9