Zo maar een winters plaatje van schapen in een oer-Hollands landschap.
Landbouwcommentaar (vervolg van pagina 32)
geven. Het zal duidelijk zijn dat in dergelijke gevallen het in
rekening brengen van kosten aan de voorlichtingvragers
een moeilijke zaak is.
Eigen boontjes doppen
De Landbouworganisaties hebben besloten de individuele
boeren en tuinders geen kosten voor adviezen van de SEV
in rekening te brengen. Vermindering van de omvang van
de voorlichtingsdienst wordt in een tijd dat de problemen,
bijvoorbeeld de financiële problemen op de bedrijven, toe
nemen niet wenselijk geacht. De organisaties zullen, bij
voorbeeld via de contributie van de leden, de SEV op peil
blijven houden. Dit nu is precies de bedoeling van de minis
ter van Landbouw. Niet het inkrimpen van de dienst, maar
het overdragen van de financiële lasten aan het georgani
seerde bedrijfsleven. De sector moet haar eigen problemen
oplossen. Een geluid dat ook in Brussel als het gaat over de
landbouwuitgaven nogal eens wordt losgelaten.
Nu het er naar uitziet dat de druk op de overheidsuitgaven
de komende jaren blijft aanhouden zou het profijtbeginsel
wel eens een bredere toepassing kunnen krijgen. Het be
drijfsleven komt dan voor de vraag te staan meer lasten van
de overheid overte nemen. Het zou al te optimistisch zijn te
veronderstellen dat het bedrijfsleven, zoals bij de SEV, zon
der meer die lasten overneemt. In ieder geval mag verlangd
worden dat de zaken, waarvoor betaald moet worden, zo
doelmatig mogelijk worden verricht. Zo wordt bij de die-
renziektebestrijding waar het profijtbeginsel ook is inge
voerd, door het bedrijfsleven en de overheid gezamenlijk
de doelmatigheid en efficiency vergroot. Dat heeft de afge
lopen jaren al enkele tientallen miljoenen guldens opgele
verd.
Maar er zijn duidelijke grenzen aan het profijtbeginsel. Zo
zal een sector in problemen - op dit moment is de glastuin
bouw met de energiesituatie daar een voorbeeld van - een
stimulerend en ondersteunend overheidsbeleid niet kun
nen missen. Toepassing van het profijtbeginsel bijvoor
beeld ten aanzien van voorlichting en onderzoek zou de si
tuatie slechts verergeren.
Immers, vele ondernemers zijn gedwongen te kiezen voor
het veiligstellen van het inkomen en het bedrijf op de korte
termijn. Het doen van energiebesparende investeringen
vergt al bijzonder veel inspanning van de bedrijven. Er is
geen financiële ruimte om ook nog eens mee te betalen aan
onderzoek dat eerst op de lange termijn zichtbare resulta
ten oplevert. Onderzoek en voorlichting versterken de in
ternationale concurrentiepositie. Via de bijdrage aan de ex
port en de werkgelegenheid komt de gemeenschap uitein
delijk toch wel aan haar trekken. Het geld dat de overheid
nu optafel legt ter versterking van het bedrijfsleven komt er
in de toekomst weer uit.
De schrijver Nicolaas Beets (uit de vorige eeuw) drukte dat
uit met de leus 'Het algemeen profijt'. In dat denken lag
destijds de basis voor het landbouwbeleid. Het zou wel
eens goed kunnen zijn de profijtgedachte die nu aan de or-
I de is, daaraan te toetsen.
