Profijt in
praktijk
Bij de extra bezuinigingsronde voor
1982 heeft de overheid in het land
bouwbeleid het zogenaamde profijt
beginsel ingevoerd. 'Betalen voor
geboden diensten' is het redelijk
klinkend uitgangspunt. In dit artikel
wordt ook de keerzijde ervan be
licht.
De land- en tuinbouw had de eer bij de be
handeling van de Rijksbegroting in de Twee
de Kamer ais eerste aan de orde te komen.
Dat was dit keer een twijfelachtige eer. Want
enkele dagen voor de behandeling besloot de
regering tot verdergaande bezuinigingen, in
korte tijd moest minister De Koning van
Landbouw nog f30 min. aan extra bezuini
gingen 'versleutelen
De bewindsman bracht daarbij de zoge
naamde profijtgedachte in praktijk. Die houdt
in dat aan de gebruikers van overheidsdien
sten de kosten ervan in rekening worden ge
bracht. Het is geen nieuw idee. We betalen
immers ook voor het openbaar vervoer, de
parkeerplaats of het aanvragen van een pas
poort.
Heroverwegen
Een werkgroep van verschillende ministeries is het afgelo
pen jaar tot de conclusie gekomen dat bij een groot aantal
activiteiten van de overheid het profijtbeginsel toegepast
zou kunnen worden. Dat staat in het rapport van de werk
groep 'Heroverweging overheidsuitgaven'. Wat de land
bouw betreft zou er volgens die werkgroep meer betaald
kunnen worden voor voorlichting, onderzoek, dierziekte-
bestrijding, het verrichten van keuringen en exportbevor
dering. Minister De Koning wil nu bij de dierziektebestrij
ding en bij de voorlichting het profijtbeginsel toepassen.
Vooral het meer in rekening brengen van kosten bij de
voorlichting heeft tot scherpe reacties geleid in het be
drijfsleven. Het gaat om het vergroten van de financiële bij
drage van het bedrijfsleven aan de Sociaal-Economische
Voorlichting (SEV). Deze activiteit wordt tot nu toe voor on
geveer 90% door de overheid betaald. De organisatie van
de SEV is ondergebracht bij de landbouworganisaties en
de bonden van agrarische werknemers. In totaal 215 voor
lichters, verdeeld over een twintigtal provinciale en regio
nale organisaties.
Verbrede taak
De taak van deze diensten is het voorlichting geven aan
boeren en tuinders over zaken als bedrijfsopvolging, finan-
Ir. J. H. Egberink
ciering, samenwerking, sociale regelingen en milieube
schermingsregelingen. De SEV functioneert naast de land
bouwvoorlichting van de overheid, die vooral voorlichting
geeft aan de agrarische bedrijfsvoering, zoals het opzetten
van een moderne eenheid vee, het voorkomen en bestrij
den van ziektes in gewas en veestapel. Zowel de rijksdienst
als de SEV zien zich bij hun voorlichtingswerk steeds meer
geplaatst voor vraagstukken die vanuit de samenleving op
de agrarische bedrijven afkomen. Bijvoorbeeld het verkrij
gen van een hinderwetvergunning, milieuproblemen, het
functioneren van de landbouw in landschappelijk aantrek
kelijke gebieden.
Overheidsbeleid en de belangen van de individuele boer of
tuinder kunnen daarbij soms botsen. Van de voorlichter
wordt in die situaties verwacht een evenwichtig advies te
Vervolg op pagina 34