belangrijkste slagader economie
Links een alleraardigste plattegrond van
Rotterdam, zoals het er omstreeks 1580
moet hebben uitgezien.
Nieuwe vaarweg
Maar er zouden in de eeuwen daarna nog
heel wat problemen rijzen. De schepen
werden groter en de deltamonding van
Maas en Rijn begon te verzanden. Dat
werd zo erg dat men in het begin van de vo
rige eeuw besloot dwars door het eiland
Voorne een kanaal te graven dat uitkwam
bij Hellevoetsluis, om zo de toegang voor
zeeschepen tot Rotterdam te verzekeren.
Maar dit in 1830 voltooide kanaal zou
maar weinig soelaas bieden. Er werd bo
vendien niet veel gebruik van gemaakt. Er
waren andere oplossingen nodig om te
voorkomen dat Rotterdam steeds slechter
te bereiken zou zijn. De begaafde ingenieur
Pieter Caland kwam ermee aandragen. Hij
stelde voor om dwars door de duinenrij bij
Hoek van Holland een 'nieuwe waterweg'
te graven. Ondanks grote scepsis bij tal van
tijdgenoten kwam het ertoch van. In janua
ri 1 863 werd in de Tweede Kamer een wet
aangenomen die voorzag in het graven van
'De Nieuwe Waterweg'. Pas in september
1870 voeren tamelijk onopgemerkt twee
schokkers als eerste schepen door deze vijf
kilometer lange nieuwe vaarweg naar Rot
terdam. Dit feit vermocht echter maar wei
nig enthousiasme bij de mensen op te roe
pen. En het heeft dan ook nog tot 9 maart
1 872 geduurd, voordat de ogen van ieder
een open gingen. Op die dag voer de eer
ste stoomboot vanuit Rotterdam door de
Nieuwe Waterweg naar zee. Vanaf dat mo
ment was bij wijze van spreken het hek van
de dam en zou Rotterdam, dank zij de ver
wezenlijking van Pieter Calands vaak weg
gehoonde plannen, beginnen aan de op
mars naar de eerste plaats op de wereld
ranglijst van havens.
Groei
Verschillende feiten en ontwikkelingen,
buiten het gereedkomen van de Nieuwe
Waterweg om, hebben bijgedragen aan
deze groei. De zeilschepen verdwenen en
de stoomschepen die daarvoor in de plaats
kwamen, werden groter en hadden steeds
dieper vaarwater nodig. Door gebruik te
maken van nieuwe bagger- en zuigtech-
nieken kon de Nieuwe Waterweg steeds
verder worden uitgediept. Dit werk viel in
die tijd samen met een snelle industrialisa
tie van het aan de Rijn gelegen Duitse
Roergebied. Doordat in 1888 in Mann
heim een verdrag werd getekend door de
Rijnoeverstaten, waarin een vrije vaart over
de Rijn werd gegarandeerd, nam het
scheepvaartverkeer op deze rivier steeds
meer toe. Rotterdam profiteerde daar
enorm van en werd zo détransitohaven van
Europa en dé grote in- en uitvoerhaven
voor de Westeuropese industrie. Er kwa
men voorzieningen voor de overslag van
ertsen voor de Duitse hoogovens en van
kolen, hout, fosfaten, schroot en granen.
Om de groei bij te kunnen benen had men
niet genoeg meer aan de havens die tot
dan toe op de noordelijke Maasoever wa
ren geconcentreerd. Men waagde de
sprong over de rivier en in het landelijke
gebied van de zuidelijke Maasoever werd
een nieuw haven- en industriegebied ont
sloten. Er ontstond een compleet nieuwe
stad: Rotterdam-Zuid. In 1900 streefden
de Rotterdammers Amsterdam op haven
gebied voorbij. Amsterdam werd rederij
haven en stapelhaven voor onder andere
tropische produkten. Rotterdam werd
meer en meer een stuwadoorshaven, be
rekend op snel laden, lossen en doorvoe
Oostvoorne
Rockanje
