wob
gen, t.w. van de één een 'P1en van de an
der een 'A1'-rating.
Tevens heeft Standard Poor's de hoog
ste kwalificatie (AAA) toegekend aan de in
maart door Rabobank Nederland uitgege
ven Zwitserse-francslening.
De Rabobankorganisatie, Barclays Bank
International, Banque Nationale de Paris
en National Westminster Bank zijn de eni
ge niet-Amerikaanse banken wier papier
een 'P1/AAA'- of 'A1/AAA'-rating heeft.
Dat zij daarbij niet over een nacht ijs zijn
gegaan - terecht, want onzorgvuldigheid
zou kunnen leiden tot aanzienlijke aan
spraken van houders van de wissels - mo
ge blijken uit het feit, dat de bank daarvoor
een stapel papier over het doen en laten
van de organisatie heeft moeten leveren
van bijna een halve meter hoogte, waar
naast nog gedurende enige weken inten
sieve gesprekken werden gehouden met
leden van de hoofddirectie, hoofden van
directoraten en diverse leden van het mid
denkader van de centrale bank.
Vooral de voor banken wat ongebruike
lijke juridische vorm van onze organisatie
maakte dit noodzakelijk. Niet in het minst
dankzij de kruislingse garantieregeling zijn
we er met vlag en wimpel doorgekomen.
Want ook hier geldt, dat de Rabobanken
slechts door onderlinge verbondenheid
steeds sterker en steeds beter kunnen wor
den.
'SCHULD EN BOETE'
Als Dostojewski nog geleefd had, zou hij
vorige maand een eigentijds romanthema
aan de krantenkoppen hebben kunnen
ontlenen. De vette letters 'Hypotheekoor
log lijkt op komst' en 'Wirwar van boetebe
palingen' lieten weten dat het bij vervroeg
de aflossing op een hypothecaire lening
maar bedroevend gesteld is met de boete,
die dan door banken wordt geheven. De
boete is gewoonlijk fors en de bepalingen
zijn vaak zo ingewikkeld, dat Dostojewski's
Raskolnikof er zeker de kluts door kwijt zou
worden. De hele aanleiding van dat alles
lag in de aankondiging van de Postgiro/
vervolg wob op pagina 6
Het lijkt erop dat we nu eindelijk, bijna
een half jaar na de verkiezingen, een
nieuwe regering zullen hebben die met
haar regeringsverklaring voor het par
lement heeft kunnen verschijnen. Het is
tekenend voor de onzekere situatie
waarin we in Nederland verkeren dat er
tot op dit moment waarin ik deze regels
schrijf - op 9 november - door sommi
ge journalisten wordt betwijfeld of de
huidige regeringsploeg haar eigen re
geringsverklaring wel rond zal krijgen.
Voor het bedrijfsleven - en het bank
wezen in het bijzonder - is dit een zeer
nare en bedenkelijke situatie. Immers
hoe langer hoe meer bedrijven en parti
culieren komen in financiële proble
men. Er moeten op tal van punten kno
pen worden doorgehakt om de situatie
in de juiste richting te buigen. Daarvoor
is nodig een krachtige regering die de
huidige moeilijke situatie aankan. Im
mers dan alleen is er hoop dat het zo
broodnodige vertrouwen bij bedrijfsle
ven en particulieren kan terugkeren.
Ja, óók bij particulieren. Immers de wo
ningmarkt, en dus ook de bouw, zal pas
tot herstel kunnen komen a/s er uitzicht
komt op een lagere rente. Vooral op een
lagere reële rente: d.w.z. het verschil
tussen de marktrente, nu boven 13%,
en de geldontwaarding, nu ongeveer
6,5%.
De zogenaamde reële of werkelijke ren
te zit nu op een triest, historisch hoogte
punt van ongeveer 7
Daarmee hebben we in Nederland niet
alleen een historisch hoogtepunt be
reikt, maar zijn we ook internationaal
tot de koplopers gaan behoren. De ge
volgen voor onze economie zijn ellen
dig. De weerslag vinden we in achter
blijven van investeringen, een ingezake
woningmarkt en een toenemend aantal
faillissementen. Achterstand in beta
ling van rente en aflossing is meestal
het eerste signaal dat banken opvangen
als er wat aan de hand is bij een bedrijf
of bij particulieren. Welnu, het aantal
bedrijven en particulieren die in deze si
tuatie geraken neemt nog steeds toe.
De druk die dit op onze mensen legt, ze
ker ook bij de plaatselijke banken, is
groot. Wij zijn ons daar in de Hoofddi
rectie scherp van bewust.
Ik zou een beroep willen doen op ieder
een die bij onze organisatie werkt, en
niet alleen in de directe begeleidings
sfeer, om echt rekening te houden met
deze psychische druk die velen nauwe
lijks aankunnen.
Het is zwaar weer in onze economie; de
banken - en vooral de mensen die er
het werk moeten doen - zijn nu geroe
pen het bewijs te leveren stormen te
kunnen doorstaan.
ir. P. J. Lardinois
