Uit onze historie
29
«•"Sfcö&rïSffi
Coöperatieve banken in de omgeving van de Waterweg (vervolg)
Poeldijk
Wij zouden nu naar de Coöperatieve Boe
renleenbank 'De Voorschotbank' in Naald
wijk kunnen gaan, maar wat ouderdom be
treft heeft de Boerenleenbank Poeldijk nu
de eerste rechten.
Poeldijk, het dorp aan de Gantel. De Gantel
was in de eerste eeuwen van onze jaartel
ling een z.g. vloedkreek; een water dat in
open verbinding stond met de zee, dus on
derhevig aan vloed en eb en aan overstro
mingen, waardoor het bekende Westland
dek van zware klei werd afgezet dat, door
menselijke energie tot vruchtbare cultuur
grond gevormd, nu nog de zeer intensieve
tuinbouw in het Westland mogelijk maakt.
Ook hier werden bewijzen van zeer vroege
bewoning gevonden.
Aanvankelijk werd het water in toom ge
houden door een min of meer provisori
sche dijkaanleg, die voortdurend werd ver
beterd. Het was een zaak van lijfsbehoud
die onafgebroken zorg vereiste en nog ver
eist.
Nu nog is de kern van Poeldijk te herken
nen als een oorspronkelijk dijkdorp. Uit een
gehucht aan de Noord-Ganteldijk ont
stond de plaats die wij nu kennen, en die,
zoals alle dorpen en steden, in zijn historie
enkele feiten heeft neergeschreven welke
het waard zijn nu nog te worden vermeld.
Tb. doet dat niet, wegens plaatsgebrek,
met uitzondering van het volgende:
In 1535 (tijdens de Reformatietroebelen')
werd door gerechtsdienaars een inval ge
daan in een huis waar 'Wederdopers' sa
men kwamen. Wederdopers waren lieden
die wegens hun afwijkende godsdienstige
opvattingen te vuur en te zwaar werden
vervolgd.
De Poeldijkse Wederdopers ontliepen hun
lot niet. Ze werden 'in den Haghe aan de
Plaetse gehangen en geworgd' en hun
goederen werden in beslag genomen. (Dit
laatste zal wel een aantrekkelijk argument
zijn geweest om tot vervolging over te
gaan). Maar het bleef niet allemaal zo bloe
dig en gewelddadig.
Omstreeks het midden van de achttiende
eeuw, dus omstreeks 1 750 werd geschre
ven dat er in Poeldijk vele moestuinen wa
ren, met daarin een menigte van smakelij
ke veldvruchten. Er zijn landbouw, graan-
teelt, tuinderij en fruithandel. Iedere bewo
ner heeft een goed bestaan. Er zijn zelfs ve
le welgestelde, ja rijke lieden.
Hier woonden veel katholieken en deze
hadden de grootste 'Roomsche Kerk' van
Delfland. 'Daarover is al dikwijls beweging
gemaakt om derzelver opzichtigheid.' Of
was dat alleen maar jaloersheid?
De cultuur van vroege aardappelen ontwik
kelde zich evenals de tuinbouw en in het
bijzonder de druivencultuur. Kassenbouw
veroverde de 'open grond' en de afzet van
de steeds toenemende produktie begon de
volle aandacht te vergen.
In 1890 bedroeg de omzet van de Poeldijk-
se produktie reeds f28 000,-, een gewel
dig bedrag in die tijd.
De Poeldijkers werden gekenschetst als
hardwerkende, gelovige mensen, waarvan
velen echter met gouden ketenen aan de
kooplieden waren gebonden.
Gedurende vele jaren waren de Westlan
ders alléén maar tuinders. De'vooruitgang'
vormde hen ook tot zakenlieden met eigen
veilingen, maar ook met eigen Boerenleen-
Een tekening van
de eerste eigen
vestiging van de
Boerenleenbank in
Poeldijk.
MHikimm
