landbouwkrediet ontwikkelingslanden vervolg van pagina 19 brekende bedrag van het aangevraagde krediet op andere wijze zal trachten te le nen, waarbij hij dan hoogst waarschijnlijk bij de geldschieter terecht komt. In dat laatste geval zal de kredietinstelling die geen adequaat krediet beschikbaar stelde bij de terugbetaling achtergesteld worden ten opzichte van de private kredietver schaffer (geldschieter, opkoper/handelaar e.d.). Indien de kredietvrager verwacht dat niet het volledig gevraagde en benodigde krediet verstrekt zal worden, kan dit leiden tot majoreren, met eveneens mogelijke na delen. Het verstrekken van te ruime kredieten kan de kredietnemer (en indirect ook de kre dietinstelling) eveneens in moelijkheden brengen: het krediet kan de aanwendings capaciteit van de lener te boven gaan, of tot verkeerd gebruik van het krediet leiden. Het dan niet kunnen voldoen aan de terug betalingsverplichtingen heeft dan hetzelf de effect als het spreekwoordelijke berouw na de zonde. aan een niet tijdige kredietbeschikbaar stelling maakt het institutionele krediet zich herhaaldelijk in de ontwikkelingslan den schuldig: doorte veel bureaucratische rompslomp, te veel tussenschakels bij een te gecentraliseerde besluitvorming, gaat er veel te veel tijd verloren tussen de krediet aanvraag door de lener, de toetsing en beoordeling door de plaatselijke kredietin stelling, de toekenning van het krediet door de centrale instantie en ten slotte weer de beschikbaarstelling (in geld of in natura) door de plaatselijke kredietinstelling aan de lener. Niet alleen gaat daardoor kostba re tijd verloren, maar vaak is deze procedu re ook nog kostbaar voor de lener: voor for mulieren, verklaringen, controles e.d. moet hij vaak leges of zegelrechten betalen, ter wijl hij daarnaast nog - onofficieel - voor iedere handeling steekpenningen ver schuldigd kan zijn om de behandelende of controlerende ambtenaar gunstig te stem men. Via al deze officiële en niet-officiële kosten kan ondanks een lagere rente voor het institutionele krediet, dit laatste toch nog duurder voor de lener uitkomen dan het informele krediet van de geldschieter/ handelaar. Daar zijn geen formulieren, le ges, zegelrechten, steekpenningen en wachttijden nodig. Daar worden ook geen onbescheiden vragen gesteld. Het infor mele krediet is door zijn soepele en snelle re werkwijze daardoor een geduchte con current voor het institutionele krediet ge bleven. Zelfs in India, met een goed geor ganiseerd agrarisch kredietsysteem via het Agricultural Credit Department van de Re serve Bank of India als top en duizenden kredietcoöperaties als basis, en met forse financiële steun van de overheid ten einde voldoende kredietfondsen ter beschikking te kunnen stellen, heeft het institutionele krediet slechts een beperkt deel der agrari sche kredietverstrekking kunnen verzor gen. Toch zit daar ook wel verbetering in, maar het is een zaak van lange adem: van voor lichting aan de boeren, van betere dienst verlening door de kredietinstellingen, van terug naar af vervolg van pagina 19 Bij kool is het gebruikelijk deze een paar meter hoog op de vrachtwagen te laden. Dit behoeft op zich nog niet zo'n bezwaar te zijn. Het wordt het wel als men op die manier meer dan vier uur gaat rijden naar Jakarta. Dan blijken de onderste lagen fors gekneusd. Dit geeft niet alleen een verlies aan produkt, maar leidt op de markt in Ja karta tot een enorm afvalprobleem. Het ontbreken van een kredietsysteem maakt de tuinders kwetsbaar. Zijn bedrijf is klein, het familie-inkomen is laag en be draagt ongeveer f 3 000,- per jaar. Door een spreiding van oogsten tracht hij het ri sico te beperken. Tegen de voorkomende grote prijsfluctuaties kan hij zich echter niet wapenen. Daarnaast heeft hij te ma ken met misoogsten. Dit komt onder ande re voor, wanneer er in de droge tijd niet tij dig een bui valt. In een dergelijke situatie heeft hij een aantal keuzen. Hij kan het geld lenen bij de plaatselijke handel. Deze ne men de oogst als onderpand, waarbij de handelaar een belangrijker stem krijgt bij de bepaling van de verkoopprijs. Een ande re mogelijkheid is te lenen bij zogenaamde renteniers. In Indonesië bedoelt men hier mee woekeraars. Een andere oplossing is het planten van een goedkoop en snel groeiend gewas zoals Chinese kool. Ook kan hij een stuk van zijn land aan derden verhuren. Het Kelompokbestuur voor het bankkantoor met medewerkers van de KUD Cipanas en van het Project. Geheel rechts ir. H. A. J. Mo/1, de Nederlandse projectbegeleider. Geen van deze oplossingen biedt direct soelaas om uit een moeilijke situatie te ge raken. De tuinder kan daardoor in een klempositie raken. Het voorgaande ver toont een duidelijke gelijkenis met de si tuatie in ons land voor de opkomst van de coöperatieve banken en aan- en verkoop- coöperaties. Het project QTA-28 ten aantal jaren geleden besloten de Indo nesische en de Nederlandse overheid sa men een project te starten om de situatie van de tuinders op West-Java te verbete ren. Daartoe werd gestart met het project QTA- 28 'Marketing Vegetables and fruit in West-Java'. Als onderdeel daarvan werd ook met een coöperatief spaar- en krediet systeem begonnen. Het was ir. H. A. J. Moll, die samen met In donesische collega's de taak kreeg een

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1981 | | pagina 22