regelds voor gebruik hormonen maatregelen. Eind oktober 1980 kwam er een particuliere opslagregeling voor kalfsvlees binnen de EG. Van deze rege ling werd gebruik gemaakt om het over aanbod van kalfsvlees voor geruime tijd uit de markt te halen. Pas begin maart dit jaar herstelde de marktsituatie zich enigszins. De prijzen van vlees trokken flink aan, terwijl de af zet weer vrijwel normaal ging lopen. In tussen had de vleeskalversector inclu sief de melkveehouderij (deze levert de nuchtere kalveren aan de mesterij) van Nederland echter grote verliezen gele den als gevolg van een lagere prijs door de exportbelemmeringen (zie grafiek). Voor de vleeskalversector betekende deze hormoonaffaire een financiële strop van circa f65 miljoen, terwijl de melkveehouderij een inkomstenderving van ruim f52 miljoen leed. Dit verlies ging de kalvermesters, die het toch al moeilijk hadden in de periode vóór de exportbelemmeringen van Italië, niet in de koude kleren zitten. Hormonen in de vleesproduktie Hormonen zijn organische stoffen die in zeer kleine hoeveelheden door bepaalde klieren van het lichaam worden gepro duceerd. Ze regelen in samenhang met het zenuwstelsel de werking van de or ganen en kunnen ook bepaalde proces sen in het lichaam beïnvloeden. Naast deze natuurlijke hormonen zijn er syn thetische preparaten die een hormonale werking vertonen. Zij worden syntheti sche of kunstmatige hormonen ge noemd. Een groep van hormonen die in som mige landen in de vleesproduktie toe passing vindt, bestaat uit de zogenaam de groeibevorderende (anabole) hormo nen. Door het toedienen van hormonen ver krijgt de veehouder een snellere groei van dieren, een lagere voederconversie (minder voer per kg vlees, circa 10%) en een betere vlees-vet-verhouding. Bo vendien bezit het vlees dezelfde chemi sche structuur terwijl malsheid, kleur en smaak beter voldoen aan de eisen van de consumenten. Er wordt wel ge taxeerd dat het netto voordeel door het gebruik van hormonen circa f 80 per af geleverd kalf bedraagt. Technisch gezien is het mogelijk om be paalde hormonen in de vleesproduktie te gebruiken zonder dat de gezondheid van de mens door het nuttigen van vlees van behandelde dieren gevaar loopt. Dit is echter onder meer afhanke lijk van de dosering, de wachttijd voor het slachten en de conditie van het dier. De residu-gehaltes in het vlees zijn dan minimaal en deze worden normaliter door de lever van de mens afgebroken. Overigens kan nog worden opgemerkt, dat de natuurlijke concentratie aan hor monen in gewoon vlees per gewichts eenheid tot circa tweehonderd maal groter kan bedragen dan het residu aan hormonen, dat achterblijft in het vlees van deskundig behandelde dieren. Er is echter een aantal hormonen (hor moonpreparaten) waarvan wetenschap pelijk is aangetoond, dat zij reeds bij mi nimale hoeveelheden schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid. Eén daarvan is het zogenaamde DES- hormoon. Wat daar ook van zij, in Nederland is, zoals gemeld, het gebruik van hormo nen in de vleesproduktie bij de wet ver boden. Voor diergeneeskundige doel einden echter is het gebruik van bepaal de hormonen wel toegestaan. Vóór het slachten van het dier dient dan echter een wachttijd in acht genomen te wor den. Gebruik van hormonen in de EG De exportbelemmeringen voor kalfs vlees in de Gemeenschap, zoals die Foto links: In ons land wordt er streng op toege zien dat geen hormonen in de mesterij worden ge bruikt. Foto rechts: Een transport met kalfsvlees verlaat het slachthuis op weg naar het buitenland. door Italië vorig jaar zijn gehanteerd zijn ondanks het geldende EEG-verdrag over het vrije verkeer van goederen en dien sten mogelijk, omdat er geen uniforme wetgeving en controle op veterinair en en sanitair gebied in de lidstaten be staat. Elke lidstaat voert zijn eigen nationaal beleid en kan de grenzen makkelijk slui ten, indien de geïmporteerde produkten niet aan de nationale wetgeving vol doen. In de meeste lidstaten, waar de vleeskalvermesterij van belang is, be staat er een wet die betrekking heeft op het gebruik van hormonen; meestal ont breekt echter een effectieve controle op het gebruik (zie tabel). De belemmeringen van vorig jaar bij de export van kalfsvlees uit Nederland wa ren des te merkwaardiger, aangezien juist ons land sinds 1967 een systemati sche controle kent op de aanwezigheid van hormonen in geslachte kalveren. Op elke 25 dieren die geslacht worden, wordt één dier geselecteerd, waarbij na slachting wordt onderzocht of het in aanraking is geweest met hormonen of hormoonpreparaten. Indien de uitslag positief is, wordt de gehele partij vlees van het koppel waartoe het dier behoor de voor menselijke consumptie afge keurd en wordt de mester zwaar be-

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1981 | | pagina 36