Steunpunt
Naast het dienend zijn van de landbouw onderscheidt
de oud-minister de produktiefunctie. Daarvoor dient de
landbouw lonend te zijn. Dit om voldoende gevarieerd
en relatief goedkoop voedsel te leveren en een 'dra
gende' functie in sociaal en economisch opzicht te ver
vullen. Wat dit laatste betreft wijst hij op de bijdrage
van de landbouw aan de werkgelegenheid en de ex
port. Tien procent van de arbeidsplaatsen in ons land
bevindt zich in de agrarische sector, waarbij de agrari
sche industrie één derde van de totale Nederlandse in
dustriële werkgelegenheid voor zijn rekening neemt.
Ondanks de hoge agrarische invoer is er door de enor
me export toch een netto bijdrage aan de betalingsba
lans van dicht tegen de tien miljard gulden. Een snelle
berekening leert dat dit meer is dan wij Nederlanders
jaarlijks uitgeven aan vakanties in het buitenland.
commissie onder leiding van de heer Wagner, de vroe
gere president-directeur van Shell, maakt dit duidelijk
en geeft oplossingen aan. In het algemene sociaal-eco
nomische beleid vinden we die terug.
Voor een deel wordt de oplossing gezocht in het terug
dringen van de kosten van het bedrijfsleven. Belastin
gen, sociale premies en het loonbeleid spelen hierbij de
hoofdrol. Daarnaast is er gericht beleid. Uit de extra
opbrengsten van de aardgasexporten is een pot ge
vormd waarmee industriële ontwikkelingen gestimu
leerd worden. Vernieuwing is hierbij het wachtwoord.
Zijlijn
Kritiek is er binnen het landbouwbedrijfsleven omdat
bij dat algemene beleid zo weinig naar de landbouw
wordt gekeken. De landbouw heeft er natuurlijk belang
bij dat er een gezond overheidsbeleid wordt gevoerd
Export en in verband daarmee de open landbouwmarkt
binnen de Europese gemeenschap is een levensbelang,
wil de landbouw als steunpunt van onze economie blij
ven fungeren, is de conclusie van oud-minister Braks.
Een duidelijke boodschap voor zijn opvolger drs. J. de
Koning. Deze staat voor de opgave het Europese land
bouwbeleid in de komende jaren zo goed mogelijk tus
sen de klippen van bezuinigingen en hernationalisatie
van het landbouwbeleid door te sturen.
Dat hiervoor niet alleen overwegingen van nationaal
Nederlands belang pleiten maar evengoed Europese,
had in de memorie van toelichting overigens sterker
benadrukt kunnen worden.
Nieuw elan
Versterking van de draagkracht van onze economie is
niet alleen een centraal thema in de landbouwbegro
ting.
In de miljoenennota, troonrede en regeringsverklaring
die daarna is gepresenteerd aan de Tweede Kamer
vormt dit de belangrijkste opgave voor de komende ja
ren. Vooral de versterking van de industrie krijgt in het
algemene sociaal-economische beleid veel aandacht.
Daar is ook alle aanleiding toe. De werkgelegenheid in
de industrie holt achteruit. Een rapport met de naam
'Een nieuw industrieel elan' dat uitgebracht is door een
Een nieuwe wet gaat het gebruik van mest op het land
regelen.
en de rente teruggedrongen kan worden.
Echter, daar waar het gerichte beleid voor land- en
tuinbouw zijn neerslag zou moeten vinden, de land
bouwbegroting, is er op verschillende plaatsen bezui
nigd.
De landbouwvoorlichting moet met 50 man inkrimpen,
minder geld is er voor de stimulering van nieuwe ont
wikkelingen via het Ontwikkelings- en Saneringsfonds
voor de Landbouw, het bedrag voor de grondbank
wordt met meer dan de helft gekort.
Enkele andere basiselementen van het landbouwbe
leid, met name het landbouwkundig onderzoek en de
ruilverkavelingen, zijn in de begroting van 1982 wel
ontzien. Op deze posten moest in voorgaande jaren al
bezuinigd worden.
Toch kan, het geheel overziende, niet aan de indruk
worden ontkomen dat de landbouw meer naar de zijlijn
is gedrongen waar het gaat om versterking van de eco
nomische structuur van ons land. Dat is jammer en zor
gelijk. Niet alleen voor de werkgelegenheid en inko
mensontwikkeling in onze sector. Ons land heeft in de
komende jaren meer dan ooit de agrarische sector no
dig. Een goed trekpaard is zijn haver waard.
