mmr
JD
Een aardwarmteput in Toscane.
alternatieve energie
van dergelijke molens met een wind
vangend oppervlak van 500 m2 verei
sen, hetgeen aan constructiewerk zo'n
3000 manjaren zou opleveren.
Aardwarmte
Tot zover de wind als kansrijke energie
bron voor ons land. Nu we toch in de
glastuinbouw zijn aangeland, maakt dit
het bespreken van de volgende energie
bron, waar we van zouden kunnen profi
teren, de geothermische warmte, ofwel
aardwarmte een stuk aanschouwelijker.
Aardwarmte is energie uit de aardkorst.
De temperatuur in de aardkorst wordt
hoger naarmate de diepte toeneemt. Op
3000 meter is het al ongeveer 100 gra
den celsius.
Er zijn gegevens beschikbaar dat op een
aantal plaatsen in ons land op diepten
tussen de 2000 en 3000 meter veel wa
ter voorkomt dat temperaturen heeft
van van 80 tot 100 graden celsius. Hoe
wel er over de totale omvang van de
aardwarmtevoorraden in ons land nog
geen gedetailleerde gegevens bekend
zijn, is inmiddels al wel uit onderzoek
gebleken dat met name onder het
Westland nogal wat watervoerende ge-
steentelagen aanwezig zijn met tempe
raturen tussen de 80 en 100 graden cel
sius. Het daarin aanwezige water kan
opgepompt worden en gebruikt worden
bijvoorbeeld voor de verwarming van
grote tuinbouwkassen. Maar niet alleen
in de glastuinbouw zou aardwarmte uit
komst kunnen bieden en een belangrijke
besparing op het aardgasverbruik kun
nen opleveren. Deze energiebron zou in
principe ook geschikt zijn voor stadsver
warming van een groot aantal huizen. Er
zijn al berekeningen gemaakt volgens
welke één aardwarmtebron voldoende
is voor de verwarming van 3000 huizen.
Voorwaarde is wel dat de distrubutie en
het transport van het uit de grond opge
pompte water, net als bij de al bestaan
de stadsverwarming, geschiedt door
geïsoleerde buizen. Ook zullen er piek-
warmtecentrales nodig zijn om pieken
in het verbruik op te vangen. 'Aard
warmte,' aldus de stichting Energie An
ders, 'vergt een hoge investering voor
het bouwen van een bron, toch kan
aardwarmte waarschijnlijk goed concur
reren met de warmteproduktie in stads
verwarmingscentrales, zoals we die nu
hebben. Vooral in die gebieden waarin
geen koelwater van de elektriciteitscen
trales voorhanden is, kan aardwarmte
als warmtebron voor stadsverwarming
dienen.'
Een aardwarmtebron (zie tekening) be
staat uit twee punten: een produktieput
waardoor heet water wordt gepompt en
een injectieput waardoor het verbruikte
water, dat te zout is om in het milieu te
lozen, teruggevoerd kan worden. De ca
paciteit van de bron kan in de winter
nog verdubbeld worden door in de zo
mer warm water in een hoger gelegen
laag op te slaan.
Aardwarmtebronnen zijn niet eindeloos.
Na ongeveer 25 jaar zal het terugge
voerde afgekoelde water de bron waar
uit het in hete toestand aanvankelijk
werd opgepompt weer bereiken, en is
de bron uitgewerkt.
In Nederland is aanvankelijk overwogen
om in Spijkenisse een proefproject voor
de toepassing van aardwarmte in
rnpuwbouwwoningen te starten. Nader
onderzoek leerde dat de produktiecapa-
citeit van de daar aanwezige aardwarm
tebron wellicht toch niet groot genoeg
zou zijn, waardoor men van deze proef
heeft afgezien.
Terug naar de glastuinbouw. 'Bij de be
studering van andere locaties met een
lager exploitatierisico en met gunstiger
exploitatievooruitzichten is nu gebleken
dat het Westland dergelijke mogelijkhe
den biedt,' aldus het Financieele Dagblad
blad van 2 april van dit jaar. Volgens dat
FD zou het TNO berekend hebben dat
één aardwarmtebron tussen de 10 en
20 hectare tuinbouwkassen kan verwar
men. Dat is toch wel iets om over naar
huis te schrijven I
Zoals de zaken er nu bij staan lijkt het er
op dat de Westlandse tuinbouw al op
vrij korte termijn gebruik kan maken van
deze nieuwe energiebronnen. Dit blijkt
uit onderzoek naar de mogelijkheden
daarvoor dat door het al eerder ge
noemde TNO wordt gecoördineerd.
Oud-minister Van Aardenne van Econo
mische Zaken deed daar in de beant
woording van vragen uit de Tweede Ka
mer enige tijd gelden nog een schepje
boven op: 'Indien de nu nog uit te voe
ren studies en onderzoekingen voor
spoedig verlopen en in positieve zin
concluderen over de toepassingsmoge
lijkheden (van aardwarmte, red.) moet
het mogelijk worden geacht dat in de
loop van 1982 met een eerste project
wordt gestart.'
Een ludieke
impressie van
het gebruik
van aard
warmte.
IHOEKTICPUT
p/ZODUkTTCLAA^-
^-3000 m
