President Ronald Reagan en de
Nederlandse ondernemer uit het
midden- en kleinbedrijf hebben in
mijn geest de laatste tijd zo vaak om el
kaar heen gedraaid, dat ik heb besloten
over beiden in één stukje iets te zeggen.
Ik wil er achter komen wat het 'draai
punt' is.
Net als elders in de wereld is het kwak
kelen in de Amerikaanse economie:
hoge werkloosheid en inflatie. In zo'n si
tuatie kwam er vorig jaar november een
nieuwe president en die slaagt er in kor
te tijd in een 'economische revolutie te
bewerkstelligen', in een goed halfjaar
tijds heeft Reagan zijn economische
programma er tot vreugde of afschuw,
maar in ieder geval tot verbazing der
toeschouwers met vlag en wimpel bij
het Congres doorgehaald. 'Nooit sinds
de eerste zes maanden van Frankiin D.
Roosevelt's regering heeft een nieuwe
president zo veel van zulke grootte zo
vlug gedaan om de economische rich
ting van de natie te veranderen' (citaat
uit Time van 10 augustus).
Het liegt er niet om: de grootste belas
tingvermindering in de historie. Volgen
de maand betalen alle Amerikanen al
5 minder inkomstenbelasting en juli
'82 en juli '83 wordt dat telkens nog
eens 10 minder, in drie jaar 25 ver
laging! Vanaf 1985 wordt er bovendien
door indexering voor gezorgd dat de be
lastingdruk niet door inflatie oploopt.
Die 25 verlaging is de grote, in het
oog vallende ingreep, maar er zit nog
wel meer in het Reagan-pakket dat ons
met de ogen doet knipperen. Bedrijven
mogen sneller afschrijven op investerin
gen, de vennootschapsbelasting krijgt
een verzachting voor kleinere bedrijven,
de successiebelasting zat alleen de zeer
grote erfenissen (boven 600 000) tref
fen en, voor ons interessant, er komt
voor spaarders een fiscale rentevrijstel
ling van 2000. Alleen dit laatste kost
de Amerikaanse schatkist al 500 mil
joen in 1982 en zelfs $2,8 miljard in
1983.
Belastingverlaging betekent minder in
komsten en daarom wordt op de uitga
venzijde duchtig gesneden. Het heeft
felle weerstanden opgeroepen dat voor
al de federale sociale programma's het
moeten ontgelden: welzijnszorg, medi
sche hulp, gesubsidieerd onderwijs,
voedsel bonnenverstrekking e.d. Reagan
zegt: het sociale systeem is financieel
vastgelopen, het is een tijdbom onder
het budget, we moeten het nu drastisch
saneren. Anderen vinden dat de gewone
man de dupe van de nieuwe aanpak
wordt. Wie weinig belasting betaalt,
merkt ook weinig van de verlaging.
Sommige financiële analisten vrezen
vooral dat de belastingverlagingen aller
minst gecompenseerd worden door de
uitgavenverlagingen en dat het financie
ringstekort tot nog meer lenen door de
federale regering zal leiden met alle
kwade gevolgen van dien.
