ondernemerszin biedt
kans op genezing ook nu!
ontwikkelingen vallen nog tegen...
17
Bij de begin volgende maand te publiceren eerste lustrum-
editie van onze brochure 'Cijfers Trends' zou het plezierig
zijn om met positieve berichten over het midden- en klein
bedrijf naar buiten te komen. Maar helaas.
Het zou niet eerlijk zijn om tegenover het midden- en klein
bedrijf en de belangstellende lezers struisvogelpolitiek te be
drijven of ongemotiveerd het hoofd in de wolken te steken.
Neen, het is beter met beide benen op de grond te blijven en
stap voor stap betere tijden tegemoet te treden, die zoals uit
het vervolg van dit artikel blijkt, wet degelijk achter de hori
zon gluren.
het reële inkomen van de zelfstandige
met ongeveer 5 procent per jaar. Ook in
de horeca wordt een daling verwacht en
wel met circa 1,5 procent. In de nijver
heid, het ambacht en de dienstverlening
kan het reële inkomen van de zelfstan
dige ondernemer zich handhaven op het
niveau van 1981. In de sector van het
vervoer wordt zelfs een stijging ver
wacht van circa 1,5 procent.
Natuurlijk zijn deze verwachtingen be
hept met uitzonderlijke onzekerheden.
Zeker waar het hier om voorspellingen
gaat die betrekking hebben op onderde
len van de economie. Zoals bekend zijn
de voorspellingen gevoeliger voor fou
ten, naarmate de sector waarvoor zij ge
maakt worden kleiner is.
De ontwikkeling van het midden- en
kleinbedrijf zal in de komende jaren
zwaar onder druk komen te staan van
de stagnatie in de binnenlandse beste
dingen. De eventuele lichte verbetering
van de export zal voor het midden- en
kleinbedrijf weinig betekenen. Ook de te
verwachten toename van de investerin
gen zal niet voldoende kunnen zijn om
de ontwikkeling van het midden- en
kleinbedrijf in positieve zin om te bui
gen. Wel zullen enkele toeleverende
sectoren hiervan kunnen profiteren. Be
halve met de stagnatie in de binnen
landse bestedingen wordt het midden-
en kleinbedrijf in de komende jaren op
nieuw geconfronteerd met kostenont
wikkelingen, die ver uitgaan boven de
mogelijkheden om deze op te vangen.
Behalve op de hoge energie- en rente
kosten, moet in dit verband ook gewe
zen worden op de hoog blijvende collec
tieve lasten in de jaren voor ons. Dit ver
taalt zich in hoog blijvende premies so
ciale verzekeringen en BTW-tarieven.
Voor het arbeidsintensieve midden- en
kleinbedrijf een uiterst onplezierige
zaak.
Noodzakelijk beleid voor de
komende jaren
Handhaving van de koopkracht van de
consument is voor het midden- en klein
bedrijf van grote betekenis. Er zullen
echter offers gebracht moeten worden
om de economie weer gezond te kun
nen maken. Ook het midden- en klein
bedrijf zal daartoe een bijdrage moeten
leveren. Het niet meer volledig handha-
Drs. J. H. Reusch
hoofd activiteit
Bedrijfstakonderzoek
Omzien naar 1980
De afzetontwikkeling in het midden- en
kleinbedrijf was in 1980 teleurstellend.
De daling van de particuliere consump
tie raakte het midden- en kleinbedrijf di-
