geld- en
kapitaalmarkt
Valutaire ontwikkelingen hebben in juli een belangrijke
invloed op de geldmarkt gehad. Daarbij ging het niet
om de koers van de dollar, die een sinds 1976 onge
kend niveau van f2,74 bereikte (maar daarna verder is
gestegen) en ook niet om die van het pond sterling, die
voor dit jaar met f5,03 een dieptepunt bereikte. Het
was de mark/guldenverhouding, die aanleiding was
voor een uiterst onrustige geldmarkt gedurende de
tweede helft van de maand.
In het begin zag het daar nog niet naar uit. De rente op
de geldmarkt was nagenoeg constant, met voor het 3-
maands interbancaire tarief een niveau van ongeveer
12%. Die rustige ontwikkeling was mede mogelijk
door de volledige toewijzing van de inschrijvingen op
een speciale belening voor de periode van 9 tot 23 juli.
Tegen betaling van 11rente kreeg het bankwezen
bij De Nederlandsche Bank een extra krediet van f 2,55
miljard.
Half juli was het echter gedaan met de rust. Toen be
reikte de Duitse mark, die al sinds februari geleidelijk
ten opzichte van de gulden apprecieerde, ondanks in
terventies van De Nederlandsche Bank een koers van
f 111,35 a f 111,40. Kennelijk vond de Bank een verde
re daling van de guldenswaarde onaanvaardbaar, want
ondanks een recordgeldmarkttekort van bijna f7 mil
jard verlengde zij de speciale belening niet. Omdat de
banken binnen het contingent nauwelijks nog ruimte
hadden, was een snel oplopende geldmarktrente het
gevolg. Dat werd nog versterkt door verkrappende
contante valuta-interventies. Door deze manoeuvres
wilde De Nederlandsche Bank een dusdanig hoge ren
te uitlokken, dat de gulden tegenover de mark niet ver
der aan waarde zou inboeten.
De Bank kwam de markt wel tegemoet via diverse ver
ruimende dollarswaps. Daarbij betrof het overwegend
een termijn van een week en éénmaal een periode van
een maand. Er werd zo in totaal voor ruim f 3,2 miljard
aan dollars gekocht, waarbij de afgeleide rentetarieven
opliepen tot 14,3
De geldmarktrente steeg snel, vooral voor de korte ter
mijn. Zo beliep het daggeldtarief soms 17 De rente
op 3-maands interbancaire deposito's bereikte op 19
juli met 133/4% een hoogtepunt. Toen de gulden zich
daarna herstelde en de mark de maand op f 111,05 af
sloot, werd de rente al weer iets lager.
Het zal geen verbazing wekken dat de banken de extra
opslag op de debetrente verhoogden. Dat gebeurde in
twee etappes van V2 waarna de extra opslag bij de
meeste banken eind juli 2Vi bedroeg.
Tot nu toe heeft De Nederlandsche Bank dit jaar voor
ongeveer f4 miljard aan deviezen contant gekocht. Dit
betekent niet alleen dat de gulden minder sterk is dan
op het eerste gezicht lijkt (hoewel een afname van het
buitenlands passief van de banken ook in de beoorde
ling moet worden betrokken). Het heeft ook tot gevolg
dat het geldmarkttekort voorlopig met f4 miljard is
toegenomen, waarbij het er niet naar uitziet, dat de
verkrapping binnenkort ongedaan zal worden gemaakt.
Op de kapitaalmarkt was er in het begin van de maand
grote onrust in de pandbrievensector, omdat er - voor
namelijk uit het buitenland - een groot aanbod los
kwam naar aanleiding van ongunstige berichten (en
geruchten) over de Westland/Utrecht Hypotheekbank.
De forse rendementsstijging die daarvan het gevolg
was beïnvloedde ook de andere sectoren van de kapi
taalmarkt. De middellange rentewijzer steeg met onge
veer 14 tot 11,5 op 8 juli.
Om een einde aan de marktverstoringen te maken en
een verder overslaan naar andere delen van de kapi
taalmarkt te voorkomen, vormden De Nederlandsche
Bank, ABN, Amro Bank, NMB, Rabobank Nederland en
Nationale Nederlanden een syndicaat, dat via interve
niërende aankopen de orde moest herstellen. Inder
daad werd het daarna wat rustiger en daalde de rente
weer. De rendementen op pandbrieven bleven echter
relatief hoog, met bovendien verschillen naar gelang
de emittent.
In de tweede helft van de maand liep de kapitaalmarkt
rente weer op, vanwege de stijging van de korte rente
en het uitblijven van een Amerikaanse rentedaling.
Deze laatste werd tot dan vrij algemeen verwacht,
mede op grond van de ontwikkeling van de geldhoe-
veelheid in de Verenigde Staten. Uitspraken van de
Amerikaanse centrale bank, dat de teugels niet zouden
worden gevierd, deden deze verwachtingen echter te
niet gaan.
Eind juli noteerde de middellange rentewijzer 11,6%,
waarmee het maandgemiddelde uitkwam op 11,42%.
De tarieven op de onderhandse markt vertoonden een
soortgelijk patroon. Zij daalden daarbij niet onder 12
Ook de hypotheektarieven werden verhoogd, meestal
met ongeveer 14
In juli kon op vijf openbare obligatieleningen worden
ingeschreven. Vier daarvan hadden een couponrente
van 12 waarbij die van Pierson, Heldring Pierson
tot dat niveau werd verhoogd, nadat aanvankelijk een
coupon van 11%% was geboden. Desondanks misluk
te deze lening, evenals die van een Deense instelling
en van de Nationale Investeringsbank. Slechts de f 150
miljoen lening van de Bank voor Nederlandsche Ge
meenten met een gemiddelde looptijd van 18 jaar
werd een succes, ofschoon men bij de aankondiging
meteen de uitgiftekoers van 101 bekend maakte.
Deze lening profiteerde echter van de korte periode
met een lichte rentedaling.
De vijfde emissie betrof de zevende Staatslening van
dit jaar. Deze had een gemiddelde looptijd van 51/2 jaar
en een coupon van 11% Bij de aankondiging werd
die rente royaal genoemd, maar op de dag van inschrij
ving bleek zij net hoog genoeg voor een redelijk resul
taat, dat er de volgende dag waarschijnlijk al niet meer
had ingezeten. Nu werd bij een uitgiftekoers van
100,5%, waarop 70% werd toegewezen, het bedrag
vastgesteld op f 500 miljoen.
Het financieringstekort van het Rijk wordt dit jaar, blij
kens de tweede versie van de Voorjaarsnota, geraamd
op f 17,1 miljoen ofwel 5% van het nationaal inko
men. Voor de gehele overheid wordt een tekort van
714 verwacht.
De kapitaalmarkt heeft inmiddels kennis gemaakt met
en nieuwe vermogenstitel. De NMB is namelijk als eer
ste algemene bank begonnen met het afgeven van zo
genaamde bankbrieven. Dat zijn obligaties met vele
kenmerken van pandbrieven, die echter uitsluitend
door algemene banken mogen worden uitgegeven. Tot
nu toe konden deze banken slechts via openbare emis
sies of onderhandse leningen hun vreemd vermogen
uitbreiden. Met de bankbrieven kunnen zij nu voortdu
rend een beroep op de kapitaalmarkt doen, waarbij de
voorwaarden snel kunnen worden aangepast aan de
marktomstandigheden. Er gelden wel enige kwantita
tieve beperkingen. Zo is voor de collectiviteit der alge
mene banken voor 1981 een maximale afgifte van on
geveer f 500 miljoen vastgesteld. De bankbrieven van
de NMB hebben een coupon van 11 V2 en een ge
middelde looptijd van 6V2 jaar. Op moment van schrij
ven is de uitgiftekoers 97,8 Het effectieve rende
ment van 12 ligt daarmee onder dat van pandbrie
ven.
Drs. H. J. Leliveld
Algemeen Economisch Onderzoek
Op 25 mei nam de Rabobanl
Bergschenhoek afscheid var
het lid van het bestuur de hee
In 't Veen. Hij is 18 jaar lang be
stuurslid geweest. Hem werr
de zilveren reversspeld uitge
reikt.
Een zilveren draagspeld werr
voorts uitgereikt aan de heer J
G. Metze die op 25 mei zijn 25
jarig jubileum vierde als lid var
de raad van toezicht van de Ra
bobank Muiden en Omstreken
Op 26 mei vierde de heer M. A
van Kessel, voorzitter van he
bestuur, het feit dat hij 25 jaa
verbonden is geweest aan d
Rabobank Lierop. Hij kreeg d
zilveren organisatiespeld.
Wegens het 25 jaar lang uit
j oefenen van de beheerders
functie in de raad van toeziet
van de Rabobank Assendelf
werd op 26 mei aan de voorzit
ter van die raad, de heer N.
Kramer, de zilveren organisa
tiespeld uitgereikt.
De heer C. C. Salari maakt op 2
mei 25 jaar deel uit van de be
heerscolleges van de Raboban
Culemborg. Van 1956 tot jur
1977 was hij lid van de raad va
toezicht van de toenmalig
Boerenleenbank in die plaats
Na de fusie met de Raiffeisen
bank werd de heer Salari vice
voorzitter van het bestuur. Tij
dens de huldiging kreeg hij d
zilveren reversspeld uitgereikt.
Tijdens een feestelijke gebeur
j tenis op 29 mei werd de heer*
M. v. d. Weerd gehuldigd voo
het feit dat hij 25 jaar verbon
den was aan de Rabobank Hei
no-Lemelerveld. Voor de fusi
in 1974 was hij voorzitter va
het bestuur van de Boerenleen
bank. Nadien was hij vice-voor
j zitter van het bestuur. Hij ont
ving de zilveren reversspeld.
De heer J. A. de Reus, directet
van de Rabobank Nieuwe Ton
ge, vierde op 1 juni het feit da
hij 25 jaar binnen de organisati
werkzaam is, waarvan 15 jaa
als directeur van de Raboban
Nieuwe Tonge.
Op 2 juni nam de heer G.
Weulink afscheid, na gedurend
35 jaar werkzaam te zijn ge
weest als kassier/directeur va
de Rabobank Raalte.
Een gouden reversspeld was o
2 juni voor de heer S. A.
Schellekens weggelegd, toe
deze afscheid nam als bestuur
der van de Rabobank Alphei
en Riel. De heer Schelleken
heeft deze bank ruim 39 jaar al
bestuurder gediend.
Op 2 juni werd aan het afgetre
den bestuurslid Jac. Broerse
van de Rabobank Anna Pai
lowna-Breezand dank ge
bracht voor zijn 17 jaar lan
functioneren als bestuurslid.
De zilveren reversspeld werd o
10 juni uitgereikt aan de heer h
P. Thiessen, voorzitter van d
raad van toezicht van de Rabc
bank Simpelveld/Eys.
Het 25-jarig lidmaatschap va
het bestuur van de Raboban
Limmen van de heer A. J. Stik
kei werd op 11 juni gevierd. H
kreeg de zilveren draagspeld.
Bij de Rabobank Sijbekarspc
werd op 11 juni afscheid geno
men van de voorzitter van he
bestuur, de heer A. P. Bart e
het lid van de raad van toezich
de heer Dekker. Zij hebben dez
