Tb.
uit onze historie
schreef over 'Het Westland, De tuin van
Europa' gelegen tussen Den Haag/Loos
duinen, Hoek van Holland en Rotter
dam, met een oppervlakte van 14 000
hectaren waarvan ongeveer drieëndertig
miljoen vierkante meters bedekt zijn
met een 'glazen dak'; van bovenaf gezien
als een starre blinkende glazen zee. Een
goede vergelijking waar de golvende
daklijn van de 'serres' op bevroren gol
ven lijkt.
Nog niet zo heel erg lang geleden was
dit gebied rijk aan natuurschoon, ro
mantische hoekjes, fraaie waterwegen
en 'open grond' waar groentegewassen
werden geteeld. Binnen een periode van
omstreeks honderd jaren veranderde dit
heel snel en zeer drastisch tot het beeld
dat de Tuin van Europa nu biedt.
Het Westland is héél oud land dat reeds
ver vóór de komst van de Romeinen be
woond was; nu eens dicht bevolkt, dan
bijzondere schoonheid kreeg, verdwe
nen de oranjerieën en buitenplaatsen.
Het - oorspronkelijk zeer indrukwekken
de - huis Honselaersdijk werd in 1814
gesloopt. Endeldijk verdween in 1787 en
het Wateringsche Hof werd in 1807 ver
woest, om maar enkele voorbeelden te
noemen.
Langzaam maar onafwendbaar en
noodzakelijk won de tuinbouw terrein.
Westland werd de tuin van Europa. Dat
was mede te danken aan de groei van
de omringende steden en zeer zeker aan
de voor de tuinbouw zo geschikte grond
en het gunstige zeeklimaat. De bijzon
dere grond ontstond door het afgraven
van het zanddek tot aan het grondwater
en de zware zeeklei-ondergrond te ver
mengen met dit zand en te verrijken
met bagger en mest.
Serres in Poeldijk
Als bescherming tegen de vrijwel onaf-
y"
minder dicht bevolkt naar gelang van
het feit of de zee het land opnieuw ver
overde of zich terugtrok.
Oudheidkundige vondsten wijzen op
een bewoning gedurende omstreeks
vijfenveertig eeuwen!
In de Romeinse tijd bestond al een vrij
dichte bevolkingsgraad en ook toen
steeg het zeeniveau, met als gevolg het
ontstaan van getijde- en vloedkreken
waaronder de Grote Gantel. Er werd
vruchtbare zware klei afgezet tot een
dikte van één a anderhalve meter, welke
kleilaag het Westlanddek genoemd
wordt.
Tegen deze voortdurende waterdreiging
namen de bewoners uiteraard maatre
gelen door de aanleg van dijkjes en door
inpolderingen.
Het Hoogheemraadschap Delfland (ge
sticht omstreeks het jaar 1300) nam
daarbij energiek en deskundig de lei
ding. Er werden kloosters, kastelen en
buitenplaatsen gebouwd. Helaas bleef
van dit fraais niet veel over. Alhoewel
'de glazen stad' toch wel een eigen, zeer
gebroken heersende zeewinden werden
muren gebouwd, waarvan de 'warme
kant' werd benut voor de teelt van drui
ven en andere gewassen. De druiven-
teelt werd van zeer groot belang. De
Westlandse druiven vonden een zeer
groot afzetgebied. De 'warme kant' van
de muren werd nog produktiever ge
maakt door daarvoor glazen wanden te
plaatsen, de zogenaamde 'schietramen',
welke toepassing zo goed beviel dat
daaruit uiteindelijk de 'serres' ontston
den. De serres werden hier voor de eer
ste maal in Poeldijk gebouwd, nadat
men bij onze zuiderburen de constructie
en het nut daarvan had bestudeerd.
Het wegvallen van oorspronkelijk be
langrijke aardappelteelt noopte de telers
om naar andere gewassen uit te zien.
Dat werden eerst de bloembollen, die
hun plaats moesten afstaan aan de drui
ven, die nu óók alweer hun grote belang
hebben verloren.
De Westlanders hebben zich - en moe
ten dat nu nóg - voortdurend moeten
aanpassen aan snel en sterk wijzigende
omstandigheden. Gelukkig kunnen zij
dat en zij werden daarbij geholpen door
de technische ontwikkelingen. De trek
schuit werd vervangen door de stoom
tram en de auto's en de slechte, modde
rige wegen werden verkeersaders. Heel
nuchter besloot men het aantal groen
teveilingen te concentreren op drie
plaatsen: te Delft-Westerlee, Westland
Noord en Westland Zuid.
De Bond Westland hief zichzelf in 1975
op. Deze vereniging had een zeer grote
invloed op de ontwikkeling van dit enor
me tuinbouwgebied, maar had toen, na
deze langdurige zegenrijke arbeid, geen
duidelijke reden van bestaan meer.
Bij de Coöperatieve Centrale Westland
se Sierteeltproductenveiling in Honse-
lersdijk worden dag in, dag uit voor hon
derden miljoenen guldens aan bloemen
en planten geveild, waarvan het groot
ste gedeelte tot heil van onze economie
wordt uitgevoerd. Dat alles maken de
Westlanders zelf mogelijk.
In een structuurplan van 1977 wordt
een karakterschets gegeven die ver
klaart waardoor het Westland een ge
heel eigen leefgemeenschap kon wor
den uit een erfenis van vele generaties
die alle vóór- en tegenspoeden, crises,
oorlogen, concurrentie en wat dies
meer zij genoten of het hoofd moeten
bieden.
In dat rapport komen de Westlanders
naar voren als lieden met veel werklust,
grote persoonlijke inzet, ondernemings
geest, betrokkenheid van het gehele ge
zin, experimenteerlust, hechte samen
werking waar dat nodig is, openheid
voor nieuwe ontwikkelingen, bereidheid
tot investeren.
Het Westlandse tuinbouwbedrijf is van
ouds een typisch gezinsbedrijf. Deze foto
dateert uit het begin van deze eeuw.
Méér behoeft niet gezegd te worden.
We gaan in het volgende nummer naar
de Rabobank Midden-Westland en ma
ken te zijner tijd nog een zijsprongetje
naar de CCWS.
