waar men soms meer glas dan gras ziet
en waarin Naaldwijk ligt dat de poëti
sche naam 'de glazen stad' kreeg. Een
sprookjesachtige naam die geenszins
overeenstemt met de zakelijkheid van
de zeer vele hectaren die volgebouwd
werden met glazen kassen. En in Naald
wijk de Rabobank 'Midden Westland'.
Bij uitzondering moge hierbij de enorme
veiling, de CCWS, de Coöperatieve Cen
trale Westlandse Sierteeltproductenvei
ling te Honselersdijk even uit de coulis
sen gehaald worden. Agrarische coöpe
raties behoren immers óók bij 'onze his
torie'.
Deze veiling, evenals andere in het
Westland werkende veilingen, is van zo
wers, tuinders, bloembollenkwekers,
veehandelaren, handelaren en anderen
wilde het Zuidhollandsch Landbouw-
crediet te 's-Gravenhage wel tijdelijke
bedrijfsvoorschotten verstrekken.
Een zekere C. v. B. H. te H. bij W. zond
een uitvoerig stuk naar de krant over het
Landbouwcrediet waarin hij o.a.
schreef: 'Het was in 1849 na de jaren
'47 en '48, jaren zoo winstgevend voor
den woekeraar, dat Raiffeisen, toen bur
gemeester te Neuwied, op middelen zon
om zijn zwaar beproefde boeren te ver
lossen uit de handen der woekeraars...'
Het zaad was blijkbaar in goede aarde
gevallen want in februari kreeg een in
zender ten antwoord: 'Over de Voor-
sloot om de veilingen te houden in het
lokaal Van Rest als zijnde het gemakke
lijkst te bereiken door de kooplieden,
vooral door hen die geen kar hebben.
Dicht bij de tram kunnen de goederen
ook het gemakkelijkst worden verzon
den. De Tramwegmaatschappij stelt
een wagen ter beschikking om goede
ren naar Den Haag te vervoeren. Het lo
kaal is ook gemakkelijk per schuit te be
reiken en Van Rest zal toestaan dat wa
gens in zijn tuin worden neergezet.
Vergadering bij Houniet
Op 18 mei 1895 werden te Naaldwijk op
de vergadering van 'aandeelhouders
van de Voorschottenbank' in het lokaal
Houniet de statuten en het huishoude
lijk reglement vastgesteld en werd het
bestuur gekozen.
De snelheidsduivel liet zich ook in de
krant signaleren want er werd een Velo-
cipède met toebehooren (Safety) te
koop aangeboden. Maar ook moderne
bedrijfsaanpassing kondigde zich aan en
wel te Honselersdijk in juni 1895.
'Om den ouden Westlandschen roem op
het gebied van de druiventeelt te doen
herleven hebben eenige pachters daar
aan byzondere zorgen gewijd, zoodat
reeds thans de druiven tot rijpheid zijn
gekomen, mede door de voortreffelijke
aanleg van verwarmingstoestellen door
de Firma J. Richel.'
Helaas was in december 1895 nog niets
gedaan ter verbetering van de krotwo-
Het veilen van druiven in Poeldijk (1932).
groot belang voor de Westlanders en
werkt zo nauw samen met de bank dat
we daar eenvoudig niet zonder meer
omheen kunnen.
De coöperatieve start begon omstreeks
1895.
De Nieuwe Westlandsche Courant, Or
gaan van de Vereeniging Westland en
voor de Bloembollencultuur, Nieuws
blad voor het Westland en de Omstre
ken van 's-Gravenhage en Delft, Jaar
gang 1895 geeft ons een tijdsbeeld,
waaruit enkele facetten worden gelicht.
Het jaar 1894 eindigde met de sensatio
nele veroordeling van de Franse officier
van joodse afkomst Dreyfus wegens
landverraad. Ook deze krant schold hem
de huid vol. Gelukkig geheel ten onrech
te want na vele jaren bleek dat alle be
schuldigingen vals en meinedig waren.
De schrijver Emile Zola bereikte met zijn
artikel J'accuse (Ik beschuldig) jaren la
ter dat de aanklagers aangeklaagden
werden en Dreyfus eerherstel verkreeg.
Dichter bij huis, in Hoek van Holland,
bleef het wonen in vervallen krotten nog
altijd bestendigd, maar voor landbou-
schotten-bank kunnen wij niets mede-
deelen. We veronderstellen dat de Com
missie druk aan het werk is en in de vol
gende vergadering van Westland (de
Vereniging Westland. Tb.) het een en
ander zal mededeelen.'
In maart 1895 maakte op de vergade
ring van de Honselersdijksche Bloem-
bollenkweekersvereeniging de heer
Hofland negen adressen bekend van af
nemers van droge bollen te Leipzig,
Hamburg en Berlijn. Hij stelde voor dat
de leden gezamenlijk een verzending
zouden doen om zich zodoende van be
tere prijzen te verzekeren.
Er werd besloten dat vóór de aanstaan
de veiling iedereen kan zeggen hoeveel
bollen hij wilde verzenden. Zijn er vol
doende dan kan men proberen afne
mers in het buitenland te vinden.
Enkele dagen later kon in het blad wor
den bericht dat Statuten en Huishoude
lijk Reglement van de Voorschotten-
bank gereed waren en op de vergade
ring van de afdeling Westland zullen
worden behandeld.
De afdeling Poeldijk van 'Westland' be
ningen in Hoek van Holland. De bewo
ners daarvan konden zich echter troos
ten en vermaken want:
'Het schoonste, degelijkste en goed
koopste Tijdschrift is het weekblad (8
pagina's) 'Ons Kerkklokje' voor Katho
lieke Huisgezinnen, Vereenigingen, Con
gregaties enz. voor f 1,04 per jaargang,
franco per post.' En om ook de lichame
lijke noden niet te vergeten werd uit
Naalwijk bericht dat 'De Commissie
voor de Nieuwjaarsbedeeling doet hare
jaarlijksche ronde tot het ophalen der
noodige gelden om aan de armen dezer
gemeente, zonder eenig onderscheid
van godsdienstige gezindte, brood,
vleesch en erwten te bezorgen'. Deze
zal plaatsvinden op 2 januari 1896 te
Naaldwijk in het gymnastieklokaal en te
Honselaarsdijk in de Bewaarschool en
aan de Maasdijk bij de heer Kester.
En nog wat geschiedenis...
Dat was dan een kleine bloemlezing uit
een krantenjaargang van 1895. Hein van
der Zande schreef een interessant boek
je over een veel langer tijdsbestek. Hij
