intern, bancaire samenwerking
zich internationaal te manifesteren, ten
einde voldoende groei te realiseren.
Het bestaande patroon van correspon
dent bankrelaties - het netwerk van bui
tenlandse banken waardoor het interna
tionale betalingsverkeer voor een bank
wordt verzorgd - bleek niet langer vol
doende effectief, noch zakelijk lucratief,
noch te voldoen aan de behoeften van
de op hun beurt internationaal opere
rende cliënten. Men wilde daarom vaak
met een eigen filiaal in het buitenland
aanwezig zijn. Hiervoor hadden vele
banken in de begintijd de financiële ca
paciteit niet en evenmin de mankracht
met de vereiste kennis en ervaring. De
grotere Europese banken zochten daar
om over de grenzen steun bij elkaar en
hierdoor ontstond een nieuwe generatie
van financiële instellingen. Vooral de
consortiumbank in haar vele verschij
ningsvormen is in de zeventigerjaren de
meest gekozen oplossing geweest voor
het internationaliseringsprobleem.
Bankgroep en consortiumbank
Niet alle samenwerkingsvormen leiden
tot de oprichting van een consortium
bank. Een aantal samenwerkingsver
banden, de zogenaamde bankgroepen,
gaat niet verder dan, als internationale
clubs van banken onderling, afspraken
te maken om bepaalde activiteiten sa
men te doen.
Eén van die activiteiten kan zijn dat zij
gezamenlijk een consortiumbank op
richten. Maar ook gezamenlijke trai
ningsfaciliteiten, gezamenlijke informa
tiesystemen ten behoeve van cliënten,
samenwerken bij internationale krediet
verlening en samenwerking bij de inter
nationale handel in effecten en vreemde
valuta horen tot de gebieden waar
bankgroepen optreden. Zoals bekend is
Rabobank Nederland aangesloten bij
'Unico Banking Group' een samenwer
kingsverband tussen zes Europese ban
ken, die óf coöperatief georganiseerd
zijn, óf zich als landbouwbanken ont
wikkeld hebben. De belangrijkste bank
groepen en hun deelnemers staan in de
bij dit artikel afgedrukte lijst.
Van een consortiumbank is sprake als
een aantal banken uit verschillende lan
den een 'joint-venture' opricht. Deze
heeft tot doel op korte termijn op een
bepaald terrein betere resultaten te
boeken dan ieder van de banken afzon
derlijk zou hebben gekund. Er zijn vele
typen consortiumbanken. Het beste
kunnen ze beschreven worden door ze
in te delen naar hun werkgebied, omdat
dit nog het meeste zegt over de te be
reiken doelstellingen waartoe ze door
hun 'moederbanken' zijn opgezet. Onder
de consortiumbanken komen universele
banken voor, maar het grootste deel is
gespecialiseerd in de handelsfinancie
ring en kredietverlening in vreemde va
luta. De LCB (London and Continental
Bankers) in Londen en de BEG (Bank
Europaischer Genossenschaftsbanken)
in Zürich, waar Rabobank Nederland in
deelneemt, kunnen tot deze groep gere
kend worden.
Andere categorieën consortiumbanken
onderscheiden zich door hun geografi-
Drs. H. J. Berenschot
Internationaal
Onderzoek
sche gerichtheid of door een specialisa
tie naar bedrijfstak. De LIBRA-bank, ge
richt op Latijns-Amerika, is een voor
beeld van de eerste en de Internationale
Energie Bank is een voorbeeld van de
tweede soort.
De bijna 100 consortiumbanken zijn ver
spreid over de hele wereld te vinden.
Naast Londen met 17 hoofdkantoren
zijn deze banken het sterkst vertegen
woordigd in Luxemburg, New York en
Parijs met elk vijf, Brussel en Hongkong
met drie en Amsterdam met één van dit
soort banken.
Sommige van de consortiumbanken
hebben op hun beurt eigen filialen op
gericht buiten de financiële centra. Vaak
niet omdat de consortiumbanken zelf
daaraan behoefte hebben, maar omdat
de markt er te klein is om een eigen
steunpunt (van één van de aandeelhou
ders van deze banken) te rechtvaar
digen, terwijl de eigenaren er toch aan
wezig willen zijn.
Ruim de helft van de consortiumbanken
hoort tot één van de grootste bankgroe
pen.
De Rabobank in het buitenland
De Rabobank besloot aan het begin van
de zeventiger jaren haar werkterrein
over de grenzen uit te breiden. Veel van
haar cliënten werkten toen reeds in en
met het- buitenland. Onze organisatie
besloot hen bij hun activiteiten in het
buitenland te volgen. Tot voor enkele ja
ren voldeed hiertoe een uitgebreid net
van correspondentbanken. Voor het be
talingsverkeer in enge zin zal op dit net
werk ook in de toekomst een beroep
worden gedaan. Echter, het internatio
nale bankbedrijf groeide.
Voor het optimaliseren van het interna
tionaal zaken doen, waaronder ook be
grepen het begeleiden van cliënten, is
het fysiek aanwezig zijn in het buiten
land een noodzaak.
Nu is de vraag bij elke nieuwe markt die
men betreden wil, of de bank er met een
eigen kantoor gaat opereren, of dat dit
gebeurt in samenwerking met andere
banken vanuit een gemeenschappelijk
DE BELANGRIJKSTE INTERNATIONALE BANKGROEPEN
Groep
EBIC (European Banks'
International Company)
Europartners
Jaar van
oprichting
1970
1970
Orion
SFE/Abecor
1970
1967/1971
Inter-Alpha
1972
Unico Banking
Group
1977
Leden banken
Amsterdam-Rotterdam Bank
Banca Commerciale Italiana
Creditanstalt-Bankverein
Deutsche Bank
Midland Bank
Société Générale
Société Générale de Banque
Banco di Roma
Banco Hispano Americano
Commerzbank
Crédit Lyonnais
Chase Manhattan Bank
Credito Italiano
Mitsubishi Bank
National Westminster Bank
Royal Bank of Canada
Westdeutsche Landesbank
Girozentrale
Algemene Bank Nederland
Banca Nazionale del Lavoro
Bank of America*
Banque de Bruxelles
Banque Nationale de Paris
Barclays Bank
Dresdner Bank
Bayerische Hypotheken- und
Wechselbank**
Sumitomo Bank*
Banco Ambrosiano
Berliner Handels-Frankfurter
Bank
Crédit Commercial de France
Kredietbank N.V.
Nederlandsche Middenstandsbank
Privatbanken AS
Williams Glyn's Bank
Andelsbanken
Caisse Nationale de Crédit Agricole
Rabobank Nederland
Deutsche Genossenschaftsbank
Genossenschaftliche Zentralbank
0K0 Bank
alleen lid van SFE
alleen lid van Abecor