36
'credit
coöp. sparen/lenen in kameroen
overheidsbemoeienis. In Afrika ten zui
den van de Sahara heeft Kameroen een
van de meest succesvolle coöperatieve
semi-bancaire instellingen.
Bij de vele credit unions in de inzet van
de besturen ('board') en directeur-kas
sier-boekhouder van cruciale betekenis
voor de snelle groei.
Contacten met Nederland
Vanouds bestaan er belangrijke han
delscontacten met Nederland. Wij zijn
na Frankrijk de belangrijkste importeur
van Kameroense goederen o.a. koffie en
cacao. Omdat onze export in waarde
aanzienlijk achterblijft, heeft Kameroen
een flink overschot op de handelsbalans
met ons land. Ook in de ontwikkelings
samenwerking bestaan reeds lange tijd
goede contacten. Vele kerkelijke en (se-
mi)overheidsorganisaties teunen projec
ten in de landbouw, onderwijs, gezond
heidszorg en 'last but not least' de
coöperatieve instellingen, waaronder de
credit unions. De Stichting Steun door
Rabobanken heeft hierin een beschei
den aandeel. Zij concentreert zich op
het coöperatieve kredietwezen en de
plattelandsontwikkeling. Goede contac
ten bestaan met het dorp Kedjom Ketin-
guh in noordwest Kameroen dat door
gemeenschappelijke inspanning van de
plaatselijke bevolking wegen, waterre
servoirs, visvijvers en bruggen bouwt.
De ruim 7000 inwoners van de prach
tige vallei rond Kedjom Ketinguh wor
den van nieuws en onderwijs voorzien
door middel van onder andere een
'Newsletter', die dank zij een gift van de
Stichting mogelijk is geworden.
Ook in Kedjom Ketinguh kan men
coöperatief sparen en lenen. Daarnaast
is de SSR betrokken bij technische advi
sering aan de Cameroon Cooperative
Credit Union League (CAMCCUL) met
een hoofdkantoor te Badema. Dit is de
belangrijkste en tot voor kort enige cen
trale in Kameroen voor zeg maar -
plaatselijke coöperatieve spaar- en
leenkassen, de credit unions.
Op verzoek van het bestuur van de
CAMCCUL heeft de SSR een advies uit
gebracht over heden en toekomst van
deze organisatie. De in het rapport ver
vatte aanbevelingen betreffen vooral de
structuur en interne organisatie van
CAMCCUL en de geassocieerde credit
unions. Dit rapport past in de toene
mende betrokkenheid van de SSR bij
het wel en wee van coöperatieve instel
lingen in de Derde Wereld ten einde
deze waar mogelijk te steunen.
De CAMCCUL
Al in de jaren voor de onafhankelijkheid
werd door sommige dorpen met steun
van de kerk op bescheiden schaal met
credit unions geëxperimenteerd. Deze
groeiden in aantal, wat leidde tot de op
richting van de centrale CAMCCUL, wel
ke in 1968 wettelijk werd erkend. Het
kapitaal van CAMCCUL bedraagt 50 mil
joen Afrikaanse francs (100 fr f 0,90).
De statutaire zetel is Bamenda in de En
gelstalige noordwestprovincie.
Het werkgebied van de geassocieerde
credit unions strekt zich uit van Douala
naar het noorden en westen. In zijn al
gemeenheid is iedere credit union ver
plicht een aandeel van 25 000 francs in
CAMCCUL te nemen en betaalt een
eenmalig bedrag bij associatie.
Iedere credit union heeft één stem op
de jaarlijke algemene vergadering in
april/mei, mits aanwezig.
Stemmen bij volmacht is tot op heden
niet mogelijk.
Overigens bepaalt de algemene verga
dering hoeveel aandelen in CAMCCUL
iedere credit union dient te nemen.
De aansprakelijkheid van elke credit
union ingeval van liquidatie is beperkt
i5-zi on
MANT ACTIVntfS TOR
ftKAUil THE
UN' N s VHitS
bllölMG
enkele zeer grote en de grote groep klei
ne credit unions.
Op de algemene vergadering van de
centrale doen de vertegenwoordigers
uit de besturen van de credit unions hun
zegje en legt CAMCCUL de jaarcijfers
voor. De league heeft ook een raad van
beheer samengesteld uit vertegenwoor
digers van de diverse credit unions in
het land. Gezien de grote afstanden en
moeizame communicatie, is de bemoei
enis met de dagelijkse gang van zaken
beperkt. De president-directeur voert
het beleid uit en heeft ook sterk beleids-
voorbereidende taken. Er is geen aparte
raad van toezicht voor de league. Om-
I/oor het nieuwe kantoor
van de Credit Union in
Shiy (N. W. Kameroen).
V.l.n.r.: twee cliënten; dr.
Makumbi voorzitter van
ACOSCA, de Afrikaanse
federatie van Credit
Unions); de voorzitter van
het bestuur, een
middenstander met naast
hem een vrouwelijk lid;
gehurkt, de heer Bote
(inspecteur CAMCCUL);
de heer Ossewaarde en
voor hem nog een cliënt.
tot maximaal 200% van haar aandelen
in CAMCCUL. Indien de resultaten dit
toelaten wordt rente over het aandelen
kapitaal uitgekeerd. Een jaarlijkse bijdra
ge ('overhead') is verplicht - de hoogte
wordt vastgesteld door de algemene
vergadering.
Het balanstotaal van de CAMCCUL be
droeg per ultimo 1979 ruim f3,5 mil
joen. Opmerkelijk is dat het uitzettings
percentage laag is en dat er nog veel
geld in een of andere vorm bij handels
banken uitstaat. Weliswaar neemt het
bij handelsbanken geplaatste bedrag
jaarlijks af, maar tot op heden betekent
een en ander een rentabiliteitsverlies.
Als de eigen uitzettingen zouden toene
men, zou de CAMCCUL een bescheiden
winst behalen. Het streven is daarom
meer leningen aan credit unions te ver
strekken (tegen 9 Dit zal zowel de
rentabiliteit van de CAMCCUL als de
groei van de credit unions ten goede ko
men. Het volgen van deze beleidslijn
wordt overigens wel bemoeilijkt door
dat men vaak stuit op het probleem van
zekerheid en controle.
Voorlopig echter geen liquiditeitsproble
men bij CAMCCUL! De credit unions zijn
verplicht een bepaalde liquiditeitsmassa
bij CAMCCUL aan te houden tegen een
bescheiden rentevergoeding (4 a 4,5
Over de vereiste grootte van het bedrag
is discussie gaande - veelal tussen de
dat de league nog niet 'selfsupporting'
is, ontvangt ze steun van de regering
(enkele van de salarissen, vrij kantoor)
en van internationale organisaties waar
onder de Stichting Nederlandse Vrijwil
ligers, die al vele jaren mensen inzet die
als inspecteur de credit unions advise
ren en controleren (boekhouding).
De credit unions: structuur en func
tioneren
Geassocieerd met de league zijn zo'n
110 credit unions een kleine 100 study
groups. De study groups zijn nog niet
erkende credit unions. Slechts een be
perkt aantal van hen zal na het voldoen
aan de wettelijk gestelde criteria wor
den erkend als volwaardige credit union
en als zodanig geregistreerd worden
door de regering in Yaoundé. Het regi
streren is een bevoegdheid van het mi
nisterie van Landbouw met sterke voor
spraak, respectievelijk inspraak van de
league en het ministerie van Financiën.
Alhoewel het hier om een relatief be
scheiden geheel gaat, moet de financië
le en politieke betekenis van het coöpe
ratieve kredietapparaat niet onderschat
worden. De credit unions zijn werkzaam
in zowel het Engelstalige als het Frans
talige deel van Kameroen maar hebben
het nog niet tot een geografisch volle
dige dekking van het nationale grondge
bied gebracht. Dit heeft ook praktische
