Er zijn ook maatschappelijke tendensen
waar te nemen die omvang en samen
stelling van de consumptieve vraag en
de mobiliteit van de consument op lan
gere termijn beïnvloeden. De afnemen
de bevolkingsgroei, de vergrijzing van
de bevolking, de toename van het aan
tal werkende gehuwde vrouwen en de
stijgende energieprijzen zijn er enkele
van. Het is aan de kruidenier-manager
om op deze ontwikkelingen in te spelen.
Perspectieven
Aangenomen mag worden dat het aan
tal bedieningszaken verder zal teruglo
pen. Dit zal waarschijnlijk ook het geval
zijn bij de kleinschalige zelfbedienings
zaken. Hoewel anderzijds opnieuw een
waardering is te bespeuren voor kwali
teit, service en persoonlijke (h)erken-
ning van de consument in de gereno
veerde buurtwinkel.
De zogenaamde 'service-distributie' is
een aspect dat aandacht verdient in ver
band met de gesignaleerde vergrijzing
van de bevolking, stijgende energieprij
zen en maatschappelijke ontwikkelin
gen.
Er liggen voor de slagvaardige, zelfstan
dige ondernemer in de levensmiddelen
branche nog mogelijkheden. Een vijftal
daarvan stippen we even kort aan.
Specialisatie, marktsegmentatie, uit
breiding assortiment, samenwerking en
informatieverzameling zijn aspecten, die
de innoverende detailhandelsonderne
mer in zijn plannen kan betrekken.
De opkomende tendens tot specialisa
tie (verswinkel, reformartikelen en der
gelijke) biedt alternatieve mogelijkhe
den.
Een zorgvuldige overweging is uiteraard
geboden, want het zich richten op de
gespecialiseerde verkoop betekent her
oriëntatie en hiermee kunnen aanloop
verliezen gepaard gaan i.v.m. de tijd, die
gemoeid is met imagevorming bij de
consument, verkoop door recommanda
tie enz.
Een onderwerp dat de laatste jaren aan
betekenis en inhoud heeft gewonnen en
een oplossing kan bieden bij stagneren
de omzetontwikkeling is de segmenta
tie van de markt.
Bij segmentaties wordt op basis van
een consumentenonderzoek de markt in
beeld gebracht en worden verkoopfor
mules ontwikkeld. Domineert het prijs
gevoelige publiek dan zal de onderne
mer kiezen voor beperkte service, scher
pe marges, die meer omzet moeten op
leveren (denk aan het type discountza
ken).
Indien recente ervaringen indicatief
kunnen zijn, is onder druk van de alge
mene versobering een prijsbewuster
consument te signaleren, die de winkels
minder frequent bezoekt.
Wenst daarentegen de duidelijk in een
verzorgingsgebied aanwezige koop
krachtige bevolking goede kwaliteit en
service, en zijn deze consumenten min
der prijsgevoelig, dan kan een andere
formule worden geïntroduceerd. Tussen
deze uitersten bestaan varianten, zodat
meerdere verkoopformules worden toe
gepast.
Ook hier geldt: bezint, eer gij begint. Een
experiment met winkelformules kan
grote financiële consequenties hebben.
Een zorgvuldig onderzoek is noodzake
lijk.
Een fenomeen, dat het segmentatie-as
pect in zich bergt is de op een onlangs
gehouden distributie-congres gepresen
teerde, 'supermarkt nieuwe stijl'. Deze
heeft haar assortiment afgestemd op de
buurt en is in wezen een 'convenience-
shop': de dagelijks noodzakelijke artike
len worden overzichtelijk gepresen
teerd, zodat de consument een tijdsbe
sparing kan realiseren ('gemakswinkel').
Er moet een intensieve samenwerking
ontwikkeld worden tussen zelfstandige
groot- en kleinhandel. De groothandel
als vrijwillig filiaalbedrijf (A 0, Spar,
Végé, TIP, Kroon, Vivo, Centra etc.) en
inkoopverenigingen (Sperwer, Unika,
Superunie etc.), die immers belangheb
bende partijen zijn, kunnen en mogen
zich niet afzijdig opstellen. Door zaken
als het bevorderen van onderlinge con
tacten tussen de ondernemers, het op
stellen van marketingplannen, het sti
muleren van bedrijfsvergelijking, het ge
ven van bedrijfseconomisch'e en com
merciële adviezen, het geven van ge
richte publiciteit enz. kunnen de onder
nemers grote diensten worden bewe
zen. Wanneer de ondernemers als van
ouds hun eigen betrokkenheid en die
van hun familie, alsmede een flinke do
sis flexibiliteit hieraan toevoegen, hoeft
tegen de perspectieven niet a priori
somber te worden aangekeken. Het
aantal faillissementen in het levensmid-
delenbedrijf is in vergelijking met ande
re branches tot dusver zeer beperkt. Er
zijn andere branches aan te wijzen, die
op het ogenblik door een dal gaan,
waarvan de bodem nauwelijks zichtbaar
lijkt. Dit mag de ondernemer in de le
vensmiddelenbranche er niet toebren
gen weg te dutten in een bepaalde sfeer
van zelfgenoegzaamheid.
Er wordt hem in de huidige omstandig
heden misschien wat meer tijd gelaten
om ontwikkelingen te signaleren en zijn
plannen bij te stellen. Hij kan daartoe
adviezen inwinnen bij zijn accountant,
eigen organisatie, Consulentendienst
van het KNOV en NCOV, Centraal Insti
tuut voor het Midden- en Kleinbedrijf én
bij de Rabobank.
Het marktaandeel van de Rabobank in
de detailhandel ligt op circa 40 maar
is in de levensmiddelenbranche aan
merkelijk groter. Ook de meest bekende
groothandelsbedrijven hebben een re
kening-courant bij onze bank, waardoor
het betalingscircuit kort is.
De Rabobank is dus ook belanghebben
de partij en volgt daarom de ontwikke
ling in de branche nauwlettend. Door
haar grote bekendheid met plaatselijke
ontwikkelingen kan zij de ondernemer
over nieuwe vestigingspunten informe
er dit winkeltje (links) van de Stichting
Kruideniersmuseum in Utrecht gaat het
nog toe als bij een oude grutter. De
'vrijwillige'kruideniers laten een klant
wat proeven en zijn duidelijk tevreden
met het resultaat (rechts).
ren en bestaande vestigingspunten eva
lueren; indien gewenst worden gerichte
vestigingsadviezen gegeven.
Ten slotte zal het dienstenpakket, waar
in financieringen een belangrijke plaats
innemen, voortdurend worden getoetst
aan de eisen van de ondernemer.
Om kort te gaan: de Rabobank zal ook
deze branche blijven begeleiden met
geld en goede raad.
