het nederlands aardgasbezit
Dat komt omdat wij in de komende
twintig jaar steeds meer energie nodig
zullen hebben. De Nederlandse Gasunie
spreekt van een toename van de ener
giebehoefte met 50 tot het jaar 2000.
In deze behoefte zal voornamelijk met
olie en kolen uit het buitenland voorzien
moeten worden.
Wat de stijging van de energiebehoefte
voor de nationale economie zal gaan
betekenen, heeft minister Van Aardenne
(Economische Zaken) onlangs uitgere
kend. Bij een reële olieprijsstijging van
4 per jaar zal het tekort op onze ener
giebalans oplopen tot f 10 miljard in
1985 en f 30 miljard in 1990.
Hoewel dit perspectief verre van roos
kleurig is en in economisch opzicht alle
zeilen zullen moeten worden bijgezet
om de energiebehoefte te kunnen blij
ven betalen is Nederland, vergeleken
met vele andere industrielanden, juist
vanwege het aardgasbezit nog redelijk
goed af.
In dit artikel zal op een aantal aspecten
hiervan nader worden ingegaan.
Produktie en afzet
De winning van Nederlands aardgas, die
in het begin van de jaren zestig op gang
kwam, is in de loop van de zeventiger
jaren snel toegenomen. Tabel 1 geeft
daarvan een indruk.
Uit deze tabel kan worden afgeleid dat
de export van aardgas in het afgelopen
decennium sneller is toegenomen dan
de afzet in het binnenland: sinds 1974
wordt meer dan de helft van het gepro
duceerde gas geëxporteerd. Tevens
blijkt dat aan de voortgaande krachtige
toeneming van produktie en afzet, ken
merkend voor een groot deel van de af
gelopen 10-jaars periode, in de laatste
jaren een einde is gekomen.
De energiebalans
Dank zij de toeneming van de aardgas-
uitvoer bleef de Nederlandse energie
balans, in guldens gemeten, gedurende
lange tijd nagenoeg in evenwicht (tabel
2).
Opmerkelijk is dat de energiebalans in
1979 een belangrijke verslechtering ver
toonde in vergelijking met de voorgaan
de jaren, terwijl het er naar uitziet dat
dit jaar een verdere achteruitgang zal
optreden. Dit houdt, behalve met de in
dat jaar begonnen nieuwe golf van olie
prijsverhogingen, mede verband met de
in de afgelopen periode gewijzigde bin
nenlandse afzetstrategie.
Het aardgasreserveringsgebied heeft er
toe geleid dat bepaalde leveringen (bij
voorbeeld aan elektriciteitscentrales)
niet werden uitgebreid, terwijl andere
toepassingen geleidelijk worden afge
bouwd.
Lopende rekening en aardgas
Bezien wij de bijdrage van het aardgas
aan de lopende rekening van de beta
lingsbalans (het verschil tussen onze in
komsten uit en uitgaven aan het buiten
land, voortvloeiend uit goederen- en
dienstentransacties) dan kan een onder
scheid worden gemaakt tussen de di
rectie en de netto bijdrage. Onder de di
recte bijdrage wordt verstaan de waar
de van de aardgasexport, vermeerderd
met de waarde van dat deel van het
aardgas dat we zelf gebruiken en dus
niet kwijt zijn aan de import van ener-
Computers bewaken de aardgas-
produktie in ons land.
Tabel PRODUKTIE EN AFZET VAN AARDGAS (mrd m3) Bron: Maandschrift CBS
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
Produktie
31,7
43,8
58,4
70,8
83,7
90,9
97,3
96,9
88,7
96,5
Afzet binnenland
20,4
26,4
35,1
37,4
40,1
41,6
43,4
42,9
43,1
43,7
Afzet buitenland
11,3
17,4
23,3
33,4
43,6
49,3
53,9
54,0
45,6
52,8
Tabel ENERGIEBALANS 1970-1980 (f mrd) Bron: Maandschrift CBS
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980*
Invoer
5,3
6,9
7,3
8,7
15,8
15,5
20,2
20,6
18,0
27,2
Uitvoer
4,5
6,1
6,7
8,7
14,0
15,1
18,7
19,5
17,5
24,3
Saldo
-0,8
-0,8
-0,6
0,0
- 1,8
-0,4
- 1,5
- 1,1
-0,5
-2,9
-4,0
raming
Tabel DIRECTE BIJDRAGE' VAN AARDGAS AAN DE LOPENDE REKENING (f mrd) Bron: Kamerstukken
1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981
1,6 2,4 2,7 3,9 8,7 10,4 13,1 14,3 13,4 16,8 22,3 27,5
op transactiebasis
Tabel SALDO LOPENDE REKENING VÓÓR EN NA CORRECTIE NETTO BIJDRAGE AARDGAS (f mrd)
Bron: CBSeigen beschouwingen
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980*
Lopende rekening met gas*®
- 1,7
-0,6
3,7
6,5
5,6
5,2
7,6
2,3
-2,5
-4,1
-4,5
Netto bijdrage gas
0,6
1.0
1,1
1,6
3,5
4,2
5,2
5,7
5,4
6,7
8,9
Lopende rekening zonder gas
-2,3
- 1,6
2,5
4,9
2,1
1,0
2,4
-3,4
-7,9
- 10,8
- 13,4
raming op transactiebasis
