in de heemtuin van de vrije
universiteit staat een vu-spaarster
zaam karakter heeft gekregen. Er is na
melijk letterlijk 'op het geheiligd terrein
van de VU', zoals de voorzitter van de
Hoofddirectie, ir. P, J. Lardinois, het uit
drukte, een teken opgericht, dat blijvend
en voor iedereen zichtbaar herinnert aan
het eeuwfeest en aan de Rabobank. Op
een met zorg gekozen plekje in de
heemtuin achter het VU-ziekenhuis
preikt een beeldje van een spaarster.
Niet zomaar een spaarster, maar zoals
het opschrift op de sokkel vermeldt: VU-
spaarster, bij de viering van het eeuw
feest van de Vrije Universiteit aangebo
den door de Rabobank, 1980.
Met het aanbieden van dat kleine beeld
je van een vrouwenfiguur met een
dering dat wij als bank, als coöperatieve
bank, met name dit aspect hebben wil
len benadrukken. Waren het aanvanke
lijk vrouwen op de achtergrond, toch
heeft de Vrouwen VU Hulp Organisatie
ook een belangrijke rol gespeeld bij de
emancipatie van de vrouw in de univer
sitaire gemeenschap. Bij de aanbieding
van het beeldje op 30 oktober wees de
heer Lardinois daarop. Daarover spre
kend citeerde hij uit prof. Bavinck's boek
over 'De vrouw in de hedendaagse
maatschappij': 'De ziel van de vrouw is
ontwaakt en geen macht ter wereld
brengt haar terug tot de onbewustheid
van weleer.' Een uitspraak uit 1918, ge
daan door een van de voormannen uit
spaarbusje, een 'VU-busje', in de hand
hebben wij de aandacht willen vestigen
op iets heel specifieks van deze 100-ja-
rige universiteit. Het is een hommage,
een eerbewijs, aan de ook nu nog
80 000 vrouwen van Nederland omvat
tende Vrouwen VU Hulp Organisatie,
Mevrouw J. Zwart-de Jong, de oudste
VU-spaarster, verrichtte de onthulling
van het beeldje. Rechts van haar de
beeldhouwer P. de Monchy. Vervolgens
de heren P. J. Lardinois en C. de Niet, lid
van het college van bestuur van de VU.
De Vrije Universiteit in Amsterdam viert
haar honderdjarig bestaan. Met tal van
hoogtepunten is in de loop van dit jaar
de viering van het eeuwfeest gemar
keerd. Op 20 oktober vond in de Nieuwe
Kerk op de Dam, bekend van andere
plechtigheden, de officiële diësviering
plaats. Daarbij werden zoals bij zulke
gelegenheden te doen gebruikelijk is,
verschillende eredoctoraten verleend.
Er is echter veel meer gebeurd om aan
het honderdjarig bestaan van dit cen
trum van wetenschapsbeoefening vorm
en inhoud te geven. En het bedrijfsle
ven, zich bewust van het belang van de
universitaire centra in ons land, heeft
zich daarbij niet onbetuigd gelaten. Veel
kon met steun uit die hoek worden ge
realiseerd. Ook onze organisatie heeft
daar in de persoon van de Centrale Bank
toe bijgedragen.
Met enige trots vermelden wij hier, dat
in dit verband de relatie tussen de
Rabobank en deze universiteit een duur-
j die zich sinds 1932 trouw en toegewijd
j heeft ingezet (en zich nog steeds inzet)
om gelden bijeen te brengen ten einde
de universiteit in staat te stellen opti
maal te kunnen functioneren. Was de
opbrengst van de in tal van Nederlandse
gezinnen uitgezette spaarbusjes in de
beginjaren een bittere noodzaak om de
VU in stand te houden, thans dienen al
die spaarduiten om de financiering van
bijzondere projecten, waaronder ver
schillende voorzieningen in het VU-zie
kenhuis, mogelijk maken. Ook nu nog
i worden op deze wijze vele miljoenen
i guldens bijeengebracht. Wie de getallen
daarover leest komt onder de indruk van
wat spaarzin vermag. Een eigenschap
die ook onze organisatie mede het for
maat heeft gegeven dat nu zo duidelijk
waarneembaar is. Realiseert men zich
daarbij, dat dit alles door vrouwen werd
geïnitieerd en jaar in jaar uit door een
drachtige samenwerking werd volge
houden, dan verwekt het geen verwon
de kring van 'de mannen-broeders', zo
als die van de VU wel genoemd worden.
De heer Lardinois stond ook stil bij het
feit, dat én de Vrije Universiteit én de
Rabobankorganisatie zijn ontstaan aan
het einde van de vorige eeuw, beide
weliswaar op verschillende terreinen,
maar als reactie op de liberale maat
schappij van toen.
In aanwezigheid van verschillende
hoogwaardigheidsbekleders van de
Vrije Universiteit en de vele vertegen
woordigers van de vrouwenorganisatie,
bood hij het beeldje aan als blijvende
herinnering aan 100 jaar VU.
Van de zijde van de universiteit werd
veel waardering getoond voor dit initia
tief. Men zag het ook als een onderstre
ping van de relatie tussen bedrijfsleven
en universiteit, die meer en meer op el
kaar ingesteld raken.
Het beeldje, dat nu als een gedenkteken
in de tuin van de universiteit staat, is
een schepping van de Amstelveense
beeldhouwer Pieter de Monchy. Die
heeft het in het begin niet zo gemakke
lijk gehad met de opdracht, maar hij is
er ons inziens volledig in geslaagd om
de 'onbekende spaarster' te typeren en
uit te beelden.
