wob
wob
vervolg wob
satie zelfs met enige inkrimping van
haar marktaandeel in de sector woning
financieringen genoegen genomen, om
dat vele van onze banken de interne
grenzen van hun financieringsruimte
hadden bereikt en derhalve aan bedrijfs-
financiering boven woningfinanciering
prioriteit moesten geven. Dit verlies aan
marktaandeel kon gelukkig ten dele ge
compenseerd worden door toenemende
bemiddelingsactiviteit voor externe hy-
potheeknemende instellingen.
Omdat thans ook de particuliere inko
mens door de economische stagnatie
getroffen worden, was er vooral bij de
tegoeden van particulieren op spaar- en
privé-rekeningen sprake van een ver
minderde groei. De ruimte om te sparen
is kennelijk verminderd en waarschijnlijk
gebruikt het publiek zijn vroeger opzij
gelegde 'appeltjes voor de dorst' ook
om zijn huidige uitgavenpatroon (nog)
te kunnen vasthouden. Niettemin stemt
het ons tevreden, dat wij ons aandeel in
de spaarmarkt gedurende de verslagpe
riode royaal hebben kunnen handhaven.
Een andere reden tot tevredenheid is,
dat de collectieve liquiditeitspositie, die
volgens onze interne regeling begin dit
jaar bijzonder krap was, gaandeweg is
verbeterd tot een aanvaardbare. De
achterblijvende kredietvraag en de toe
gepaste prioriteitenstelling en vooral de
organisatiediscipline hebben een goed
effect gehad. Mede daardoor kon de
aanvankelijke dreiging van de kredietbe
perking goeddeels worden afgewend.
Was bij de aangesloten banken en bij de
Rabohypotheekbank NV sprake van een
niet onaanzienlijke daling in het groei
tempo, de centrale bank bood een ander
beeld. Daar was met name in het inter-
bancaire (buitenlands) bedrijf de groei
aanmerkelijk groter. Ook incidentele
factoren hebben daar tot extra balans-
groei bijgedragen. Dit heeft tot gevolg
dat ook de groei van het geconsolideer
de balanstotaal van onze gehele organi
satie in het eerste halfjaar toch sterker
is geweest dan in 1979: 9,7 (8,8) stij
ging tot f94,6 miljard. De bedrijfswinst
nam in dit halfjaar toe met 12 (vorig jaar
24) en de nettowinst met 8 (vorig jaar
29) tot f 172 (159) miljoen.
De tot nu toe behaalde uitkomsten en
de verwachtingen voor de rentabiliteit
achten wij niet ongunstig. Althans voor
1980. Dank zij de verhoging van de ta
rieven in april heeft de rentemarge zich
hersteld van de sterke verkrapping in
het eerste kwartaal. Dit woog op tegen
de gevolgen van de enorme verschui
ving naar de zeer dure depositorekenin
gen en van de verhoging van het direct
opvraagbare spaartarief naar 5 Deze
verbetering van de rentemarge zal naar
onze mening voldoende zijn om, over
het hele jaar gerekend, de daling van de
provisiemarge op te vangen, welke met
j de verminderde groei van de kredietver
lening verband houdt. De bedrijfskosten
zullen relatief gelijk blijven en een pro
centuele stijging vertonen, die niet ho
ger zal zijn dan in 1979.
Het ziet ernaar uit dat wij, afgezien van
j de woningfinanciering in 1980, onze be-
j leidsdoelstellingen betreffende groei en
vermogenspositie zullen kunnen realise-
ren. Een reden tot voldoening
Realisering van de door ons gewenste
vermogenspositie zal echter ook in de
j toekomst aanhoudend zorg vragen. Im
mers, door de verminderde winstge
vendheid van bedrijven en ook door de
impasse op de woningmarkt is de risico-
i graad van onze uitzettingen toegeno
men, hetgeen eens te meer de nood
zaak van een passende vermogensposi-
j tie bevestigt. Mede omdat de kwets
baarheid van onze rentemarge door
allerlei factoren groter is geworden, mo-
J gen wij er niet zonder meer op rekenen,
dat die sterke vermogenspositie ook in
de toekomst gemakkelijk te bereiken of
te handhaven zal zijn. Dat zal onaflaten
de inspanning vergen! Ten slotte zijn wij
wat de toekomst betreft van mening
dat, kwalitatief en naar prijs, de midde-
lengroei voorshands het knelpunt in
onze ontwikkeling zal blijven.
VERBAZINGWEKKEND
De Miljoenennota 1981 heeft de
I afgelopen weken aanleiding gegeven
tot tal van commentaren. Ook in dit
I nummer van Rabobank worden hier een
i tweetal artikelen aan gewijd.
Een van de punten waaraan veel aan-
dacht is geschonken, is het feit dat het
kabinet een loonmatiging in overleg met
de sociale partners tot stand wil bren
gen. Hieruit blijkt dat de regering over-
legprocedures hoog - volgens velen
zelfs te hoog - in haar vaandel heeft
staan.
In dit licht is de volgende passage uit de
Miljoenennota (p. 38) dan ook enigszins
j verbazingwekkend:
'Het tekort zal zoveel mogelijk op de ka-
I pitaalmarkt moeten worden gedekt,
hetgeen helpt om de binnenlandse liqui- I
diteitscreatie te verminderen. Naar ver-
wachting zal evenwel enige monetaire
financiering door het Rijk nog onvermij
delijk blijven. Het laat zich voorts aan
zien dat De Nederlandsche Bank de
kredietbeperkende maatregelen in
1981 zal voortzetten. Door de vorm van
j deze maatregelen, met name de door-
J geefbaarheid van de lange passiva bij
de banken, wordt tevens de invoer van
lang kapitaal gestimuleerd. Een en an-
der zal er toe kunnen leiden dat in 1981
de groei van de liquiditeitenmassa niet
uitgaat boven de groei van het nationale
inkomen.'
Naar ons beste weten is de kredietre
strictie nog altijd onderwerp van overleg
tussen De Nederlandsche Bank en de
representatieve organisaties. Dit is in
artikel 22 van de Wet Toezicht Krediet
wezen geregeld. Bij de huidige systema
tiek voor de berekening van de krediet
expansie van het bankwezen wordt de
monetaire financiering door de overheid
in mindering gebracht op de ruimte van
het bankwezen. Derhalve wordt zo de
ruimte voor het bedrijfsleven sterk be
perkt. Het boven geciteerde dreigement
komt dan ook zeer vreemd over.
Daarbij dient nog opgemerkt dat de
doorgeefbaarheid van lange passiva op
zichzelf de invoer van kapitaal nauwe
lijks stimuleert, aangezien uit het bui
tenland afkomstige middelen door de
banken niet voor hun relevante krediet
verlening mogen worden aangewend.
De banken kunnen deze middelenbron
dan ook nauwelijks gebruiken voor hun
binnenlandse expansie. Welke partij kan
deze middelen ook al weer wel goed ge
bruiken?
DENAR-KASPROJECT:
GEZAMENLIJKE AANPAK DOOR EN
VOOR DE GLASTUINBOUW
Mede vanwege de snelle verhoging van
de aardgasprijzen in de glastuinbouw is
de laatste jaren de belangstelling sterk
gericht op kassen, die door een goede
isolatie met minder energie zouden kun
nen volstaan. Daarbij heeft de bedek
king van kassen met stegdoppelplatten
nogal wat aandacht getrokken. Dit ma
teriaal zou het mogelijk maken om on
geveer 35 energie te besparen. Aan
het materiaal zouden echter ook enkele
teelttechnische bezwaren kleven, zodat
de praktijkwaarde nog niet geheel vast
staat. Ten einde op korte termijn meer
informatie te verkrijgen omtrent ener
giebesparende kassen is vanuit de tuin
bouwsector een proefbedrijf gestart.
Op dinsdag 30 september heeft minister
Van Aardenne het DENAR-kasproject
officieel geopend.
DENAR-kas staat voor Demonstratie
Energie-Arme kas. Het project bestaat
uit drie typen kassen, te weten: een tra
ditionele kas met enkel glasdek; een
stegdoppelkas, waarbij het dek uit steg
doppelplatten bestaat en een futuristi
sche kas.
In de futuristische DENAR-kas heeft
men een nieuwe constructie uitgedacht,
waarbij de luchtingsramen worden ge
dekt met enkel glas en de rest van het
dek wordt gedekt met stegdoppelplat
ten. Daarnaast kent deze kas nog enkele
andere technische aanpassingen. Ach
ter dit project staat de DENAR-kas BV,
