uit onze historie
bedrijfscommissies
verzoek voor een bepaalde periode ont
heffen van zijn verplichting tot het in
stellen van een OR. De Bedrijfscommis-
sie kan afwijkingen van de wet toestaan
m.b.t. de verhouding tussen het aantal
personeelsleden en het wettelijk daar
aan gekoppeld aantal OR-leden en ook
de wettelijke eisen voor de uitoefening
van het actief en passief kiesrecht (kie
zen en gekozen worden) verlichten.
Behalve in de bovenstaande gevallen
waarin de Bedrijfscommissie beslissin
gen neemt, waarbij zij meestal eerst zal
trachten te bemiddelen, heeft zij die be
middelende taak eveneens wanneer een
individueel personeelslid, de OR of on
dernemer de naleving van de wet vor
dert van één der overige partijen. Een
dergelijke vordering moet bij verzoek
schrift worden ingediend bij de Kanton
rechter. Deze zal de zaak pas in behan-
Naar het land van de Pompeblêden
Enkele oud-gedienden namen de hoog
gewaardeerde moeite Terugblikker,
mondeling of schriftelijk, enkele herin
neringen uit hun loopbaan - die zeer
verbonden is aan de Friese Banken -
toe te vertrouwen.
Herinneringen van een Friese kas
sier
De heer I. Boersma (voorheen wonend
te Roordahuizum, thans te Heerenveen)
schreef 'Herinneringen van een oud
kassier'.
Oorspronkelijk was hij bestemd om boer
te worden en hoopte de voetsporen van
zijn vader, die een bekend fokbedrijf had
opgebouwd, te mogen volgen. Dat viel
niet mee in het dieptepunt van de be-
ruchte crisisjaren.
Na vier jaren wachten en rondspeuren
was nog steeds geen bedrijf te bemach
tigen dat een redelijke mate van succes
kon doen verwachten.
Het aanbod van het bestuur van de
plaatselijke Boerenleenbank om te wor
den opgeleid tot kassier, in verband met
de ziekte van de zittende beheerder,
werd, niet van harte, aangenomen. De
voorwaarden waren niet zo heel erg
aantrekkelijk! (Enkele weken na zijn be
noeming werd hem notabene een boer
derij aangeboden!)
In feite betekende de benoeming een
noodsprong, maar dat werd gelukkig
niet als zodanig gevoeld. Vader Boers
ma was een uitgesproken voorstander
deling nemen indien de bemiddeling
van de Bedrijfscommissie is ingeroepen
en niet tot resultaat heeft geleid.
Ten slotte moet nog worden opgemerkt
dat tegen de meeste beslissingen van
de Bedrijfscommissie beroep kan wor
den aangetekend bij de Minister van
Sociale Zaken en tegen diens beslissin
gen bij de Afdeling Rechtspraak van de
Raad van State op grond van de Wet
AROB (zie het artikel van mr. R. W. M.
Jacobs in het maartnummer van dit
blad).
Nieuwe wetgeving
In november van het afgelopen jaar is
een voorstel ingediend tot wijziging van
de pas vernieuwde Wet op de Onderne
mingsraden waarbij de verplichting voor
de ondernemer tot het instellen van een
OR bij 100 of meer werknemers wordt
verlaagd tot 35 of meer (de vakorgani-
van de coöperatieve gedachte en Boers
ma jr. spraken de beweegredenen, die
Raiffeisen aanleiding gaven tot het op
richten van Boerenleenbanken, bijzon
der aan. De heer Boersma stapte in het
kassierschap in een tijd die enorm moei
lijk was. De economie was volkomen
ontwricht, Nederland telde ongeveer
400 000 werklozen, maar door een soe
pele houding van bestuur en borgen
konden de haast onmachtige voorschot
nemers gespaard worden voor veel
leed.
'Vrijwel altijd kon een gedwongen liqui
datie worden voorkomen hetgeen m.i.
één van de belangrijkste verdiensten
van de boerenleenbanken is geweest,
dat men de uitgestoken paraplu niet
weghaalde zodra de bui kwam opzetten
en deze juist dan de nodige bescher
ming moest bieden
In deze tijd kwam de Centrale Bank met
een voorstel tot het vormen van Waar
borgfondsen. De verschillende afge
vaardigden van plaatselijke banken die
daarover het woord vroegen, waren
zonder uitzondering tegenstanders. De
Voorzitter van deze Algemene Vergade
ring, de heer G. W. Stroinck diende deze
sprekers zo overtuigend van repliek dat
het voorstel zelfs met algemene stem
men werd aangenomen.
De heer Boersma schrijft: 'Dit is de ver
gadering van de Centrale Bank die op
mij een diepe indruk heeft nagelaten.
Niettegenstaande het door verschillen-
saties geven de voorkeur aan 25 of
meer). De bevoegdheden van de OR in
deze kleine bedrijven zullen weliswaar
beperkter zijn, maar toch zal dit alles lei
den tot een aanzienlijke taakverzwaring
voor de bedrijfscommissies, nu daar
door een toename van het aantal onder
nemingsraden wordt verwacht met
11000. Dat betekent alleen al dat
11 000 voorlopige en eenzelfde aantal
definitieve reglementen ter goedkeuring
aan de bedrijfscommissies zullen wor
den voorgelegd. De Bedrijfscommissie
voor het Geld- en Kredietwezen zal met
name uit de kring van onze Rabobank-
organisatie een belangrijk aantal van
dergelijke verzoeken tegemoet kunnen
zien, omdat verwacht wordt dat onge
veer 170 nieuwe ondernemingsraden
zullen moeten worden ingesteld. Als de
wensen van de vakbonden zouden wor
den gehonoreerd zou dat aantal nog
verdubbelen.
de klederdrachten nog zo bonte gezel
schap, schaarde men zich als één man
achter het coöperatieve beginsel, dat
daardoor een diep reliëf kreeg. Dank zij
dit besluit heeft geen enkele boeren
leenbank ooit een beroep op de leden
behoeven te doen.'
Geldsanering
Het kassierschap vormde aanvankelijk
geen volle dagtaak. Integendeel. Neven
functies moesten helpen het beslist niet
hoge salaris aan te vullen.
'Aan deze situatie kwam na de oorlog in
1945 feitelijk in één dag radicaal een
einde, althans wat het werk betrof.' De
heer Boersma gaat diep in op de vele
werkzaamheden die het gevolg waren
van de 'geldsanering'; de maatregelen
die de toenmalige minister P. Lieftinck
nam om de chaotische toestand in ons
geldwezen de baas te worden.
'Een stormloop op de Banken was direct
daarvan het gevolg'. Oud geld moest
worden ingeleverd.
Laat in de middag 'was de tenen
graskorf welke ik voor dit doel van de
kastelein had geleend, bijna tot aan de
rand gevuld.' Op de vraag of hij wel met
zoveel geld durfde te fietsen om dat
thuis in veiligheid te brengen kon hij
sussend antwoorden dat het alles toch
maar vervallen waardeloos papier was.
Voor de verwerking kwamen bijna da
gelijks nieuwe voorschriften uit Utrecht.
Er kwamen geblokkeerde en vrije reke
ningen, girale- en optierekeningen, ge
volgd door inlevering van nog meer oud
geld.
Dit alles heeft in hoge mate er toe bijge
dragen dat de kleine banken een be
langrijke taak kregen 'hetgeen in de
loop der tijden tot de huidige ontwikke
ling heeft geleid.' Het is te betreuren dat
vele oudere kassiers niet opgewassen
