ontwikkelen en verder begeleiden van
het produkt gebeurt centraal, veelal op
aangeven van de mensen in het veld.
Voor deze constructie bestond veel be
langstelling bij de congresgangers het
geen zich vooral uitte in de discussie en
ook in het informeel contact buiten de
congresuren.
Vooral ook vanwege het feit dat wij op
deze wijze, meer dan in andere landen,
in staat zijn in alle situaties maatwerk te
leveren, dat wil zeggen een financiering,
aangepast aan de ondernemer en zijn
specifieke omstandigheden. We hebben
daarvoor een uitgebreid instrumentari
um ter beschikking, dat varieert van hy
pothecaire leningen met een looptijd
van 50 a 70 jaar (in de meeste landen is
dit 20 a 30 jaar) tot een rijk geschakeer
de hoeveelheid van financieringsrege
lingen voor levende en dode inventaris.
Om dit nog eens te onderstrepen heb ik
onze benaderingswijze uiteengezet aan
de hand van een praktijkgeval middels
een uitgewerkt kredietadviesrapport.
Geen subsidies
Bepaald opvallend is ook, dat Nederland
wat de overheid betreft in het verleden
bij de financieringsactiviteit in de agrari
sche sector nimmer heil heeft gezocht
in subsidie, maar de voorkeur heeft ge
geven aan een garantie van de overheid
(Borgstellingsfonds voor de Landbouw).
In de meeste EG-landen ligt dit anders:
rechtstreeks financieren door de over
heid, respectievelijk middels rentesubsi
die, of een combinatie van beide. Daar
toe zijn dan speciale kredietinstellingen
in het leven geroepen, die de financie
ring van de overheid verzorgen en toe
zien op een juiste toepassing. Het zou te
ver voeren op het hele tableau van wat
er bestaat in bijzonderheid in te gaan.
Om toch enkele indrukken te geven: Ita
lië bijvoorbeeld heeft speciale kredietin
stituten voor door de overheid te ver
strekken gesubsidieerde kredieten. Deze
faciliteiten gelden ook voor jonge boe
ren bij bedrijfsovername. Daarbij moet
dan worden bedacht, dat het voordeel
van de verlaagde rente trouwens niet al
leen in Italië weer voor een deel teniet
wordt gedaan door de korte looptijd van
de lening. Om een voorbeeld te geven:
in Frankrijk is rentesubsidie mogelijk
voor aankoop van grond en bedrijfskapi
taal voor beginners. De rentesubsidie,
ligt in de orde van 5 De looptijd is
maximaal 25, respectievelijk 15 jaar,
waarbij het bedrag is gelimiteerd tot
ongeveer f 150 000,-. Vooral van Griek-
de Rabobankorganisatie en de vele in
stellingen en instanties van overheid en
bedrijfsleven. Ook hier mag de conclusie
zijn, dat Nederland in dit opzicht voorop
loopt. In geen enkel land is het overleg
zo intensief als in Nederland waar wij
als Rabobankorganisatie reeds in een
vroeg stadium betrokken worden bij
overleg en discussies, die de basis zijn
voor de beleidsvorming bij de overheid.
Deze gang van zaken werd nog eens
duidelijk onderstreept door de wijze
waarop de uiteenzettingen van het LEI
en de Rabobank op elkaar aansloten. Ze
kwamen over het voetlicht als liggende
in eikaars verlengde, derhalve als een
co-produktie.
De Agricultural Credit Corporation in het groene Ierland (foto linker pagina) kent net
als onze organisatie een vorm van regionalisatie. Van Spaanse en Griekse zijde was
veel belangstelling voor de Nederlandse aanpak van de agrarische financiering. Op
de foto's rechter pagina): Een Spaanse vrouw keurt sinaasappels op de 'thuis
markt'. In Griekenland is veel tuinbouw. De hoogvlakte van Lassithi op Kreta, die be
zaaid is met windmolens, voorziet het hele eiland van groenten.
se en Spaanse zijde was veel belang
stelling voor de werking van het Borg
stellingsfonds en ook voor de wijze
waarop het samenspel tussen onze
landbouwkredietinstelling en de over
heid zich voltrekt.
België - dat dient nog even vermeld te
worden - werkt overigens ook met een
vergelijkbare overheidsgarantie. Deze is
echter beperkt tot 75 van het te ver
strekken bedrag. De agrarische krediet
verlening wordt daar verzorgd door een
drietal banken, waarvan één coöperatie
ve.
Ik heb de indruk, dat de constructie in
Ierland het meest lijkt op wat ik heb ge
zegd over de regionale opstelling. In Ier
land is voor de agrariër de Agricultural
Credit Corporation (ACC) van belang, die
in de afgelopen 6 jaren haar advies- en
beheersapparaat geleidelijk heeft uitge
bouwd met specialisten, die in feite een
zelfde wijze van benaderen bij bedrijfsfi-
nancieringen kennen als bij ons. Recen
telijk heeft men nog een uitbreiding aan
dit adviesapparaat gegeven door in de
regio ook adviseurs te stationeren.
Co-produktie
Tot slot is nog aan de orde geweest de
mate waarin overleg plaatsvindt tussen
Ik heb het gevoel, dat onze wijze van
benaderen van de financiering van de
agrariër en de wijze waarop wij als Ra
bobankorganisatie zijn gestructureerd
bij de deelnemers aan het congres goed
zijn overgekomen. Vooral het opereren
als een sterke eenheid met een brede
basis en een vaste lijn maakt op andere
landen bepaald indruk, temeer ook om
dat wij in staat zijn om aan de financie
ring van de agrarische sector prioriteit
te verlenen indien de omstandigheden
dat vragen. Dit beleid is in de loop der
jaren ongewijzigd gebleven, ook al is
onze balansverhouding in de laatste 6 a
7 jaar enigszins gewijzigd in die zin, dat
het aandeel van de kapitaalmarktmidde
len naar verhouding iets is toegenomen.
Die zelfde balans vertoont al jaren ach
tereen een reserve van 4 van het ba
lanstotaal. Ondanks de sterke groei der
halve een gezonde basis voor het agrari
sche bedrijfsleven, dat haar financiële
belangen aan de Rabobankorganisatie
heeft toevertrouwd. En als je dan in de
informele en late uurtjes op zo'n con
gres de reacties daarop hoort, dan meen
ik te mogen zeggen, dat de Nederlandse
agrariër best trots mag zijn op zijn Ra
bobank.
