Ie panden met achtertuinen aan het
Noord die dicht bij de Beurs, het stad
huis en het politiebureau lagen. De be
staande oude gebouwen ter plaatse
werden gesloopt en er kwam een heel
modern kantoor terwijl nog enige ruim
te er achter onbebouwd bleef.
Acht jaar is mijn broer voorzitter geble
ven doch na die periode vond hij het ook
zijn tijd om er mee te stoppen. In zijn
periode is het rayon van de Coöperatie
ve Boerenleenbank Franeker sterk uit
gebreid. Ter kostenbesparing werden
banken in omliggende dorpen overge
nomen en kwamen ter plaatse voor het
gemak van de leden daar agentschap
pen. De werkzaamheden zijn natuurlijk
wel toegenomen. Van mijn jongere
broer die, hoewel woonachtig in Wierin-
gerwerf, nog vrij goed op de hoogte is
van het gebeuren in Franeker vernam ik
ter gelegenheid van de verjaardag van
onze jongste zuster in Boksum dat in
het afgelopen jaar de bank een omzet
had gehad van 85 miljoen gulden en dat
er nu weer wegens ruimtegebrek aan de
achterkant van de bank bijgebouwd
wordt.
Net als in de dertiger jaren is er thans
weer een overeenkomstige crisis gaan
de opnieuw veroorzaakt door overpro
ductie, vooral veroorzaakt door opkomst
van de industrie in z.g. derde landen en
het oostblok. De consumptie ter plaatse
heeft er geen gelijke tred mee gehouden
en dus kunnen en moeten die landen
exporteren. Ze hebben de mogelijkheid
om te kunnen concurreren door de veel
lagere lonen en gemis aan sociale voor-
zieningen. Door het maken van blokken
op economisch gebied wordt getracht
de crisis af te zwakken. De tijd zal moe
ten leren of het effect hiervan groot ge
noeg is en of het mogelijk is de blokken
zodanig te organiseren dat onze wereld
meer een eenheid wordt en een alles
vernietigende machtsstrijd wordt voor
komen.
De banken zullen het ook moeilijk krij
gen; geëigende maatregelen om fias
co's te beperken zijn meer dan ooit
noodzakelijk doch niettemin heb ik het
nodige vetrouwen in de Raiffeisenban-
ken dat zij tijdig de bakens zullen weten
te verzetten.
Ik meende goed te doen deze uitbrei
ding van de historie van de boerenleen
bank te Franeker U aan te bieden.
Hoogachtend,
Prof. A. van der Schaaf
Leyenseweg 34
3721 BD Bilthoven
tel. 030-78 41 02
heeft die onbekendheid soms tengevol
ge, dat de verleende hulp te duur moet
worden betaald.
Heel positief zegt de commissie dat in
die behoefte op meer afdoende wijze
kan worden voorzien door 'eene Coöpe
ratieve Voorschotbank, eene vereeni-
ging van credietwaardige personen
Door eene vereeniging is het verder mo
gelijk dat personen die hun medemen-
schen gaarne eens willen helpen (cre-
diet te verlenen) daar controle door die
vereeniging uitgeoefend meestentijds
veel beter zal zijn
Bijzonder doortastend klinkt het rap
port: Daar naar hun meening de land
bouwers in de omgeving van Leeuwar
den meer gebaat zullen zijn met de bank
zelve dan met het uitspreken van de
wenschelijkheid om een op te richten,
wenschen zij nog verder te gaan en te
trachten een bank op te richten.
Het rapport is ondertekend door de he
ren H. H. Tijsman, A. J. Meintema en F.
E. Posthuma.
Helaas verhinderde ziekte van een dezer
heren om het oprichten van een bank
direct door te zetten.
Wat te doen?
Het al of niet bevorderen van het op
richten van landbouwkredietbankjes
bleef in de Friese Maatschappij wel
voortdurend onderwerp van overleg,
waarbij ook het saldo van de in 1902
georganiseerde landbouwtentoonstel
ling werd betrokken.
'Moest dat saldo worden gevoegd bij de
gelden die zouden worden bestemd
voor de mogelijke bouw van een Land-
bouwhuis?'
De heer Hettinga was een andere me
ning toegedaan. Hij vond dat iedere
boerenleenbank in Friesland die zich
aansluit bij de Centrale Bank in Utrecht,
daaruit een bedrag van f 500,- in reke
ning-courant moest kunnen krijgen.
Hettinga kreeg krachtdadig steun van
de landbouwleraar A. Rauwerda, die
vond dat een Landbouwhuis een weel-
de-artikel en geen landbouwbelang
was.
Gepraat over en weer met vele pro's en
evenveel contra's. Mr. Fockema te
Leeuwarden wilde f7500,— voor het
Landbouwhuis besteden want de kre
dietbankjes hadden nog niet veel bur
gerrecht gekregen en door de Centrale
Bank werd nog lang niet aller sympathie
genoten. Alleen langzame groei kan hier
iets goeds tot stand brengen enz.
enz.
De voorzitter, D. v. Konijnenburg, wil
wel graag boerenbankjes in het noor
den, zoals men ze in het zuiden kent. Hij
wilde daarvoor geen geld beschikbaar
stellen; ze moeten geboren worden uit
onderling vertrouwen en de gelden
moeten niet worden overgebracht naar
de Centrale te Utrecht.
De voorstanders van een Landbouwhuis
kregen de meeste stemmen, maar enke
le dagen later werd toch de Boerenleen
bank 'Leeuwarden-Noordkant' opge
richt. J. P. Wiersma zegt in zijn boek 'Erf
en Wereld' waarin hij de agrarische toe
stand in Friesland na 1870 beschrijft,
dat het in de goede zin des woords een
merkwaardige groep boeren was, die
onder de rook van Leeuwarden, langs
de Stienserweg hun bedrijf uitoefenden.
'Voortbouwende op de reeds lang be
staande buurtschapsgedachte richtten
zij de Boerenvereeniging 'Noordkant' op
waarin de gemeenschapsgedachte
meer vaste vormen kreeg en waaraan
tal van initiatieven zouden ontsprui
ten
Tb.
