veranderende rabobank
selijke maat, vergrote neiging naar so
berheid.
Ten slotte heeft een Nederlandse multi
national drie 'maatschappijprojecties'
geformuleerd, waarbij de keus aan de
gebruiker wordt overgelaten. De eerste
gaat uit van het blijvend nastreven en
waarderen van economische groei, met
de bijbehorende positieve waardering
voor de rol van het bedrijfsleven. De
tweede herkent vooral de vele verdeel
de groepsbelangen, botsend in een poli
tiek machtsspel, zonder dat de uitkomst
nog duidelijk is en de derde projectie
formuleert een meer stabiele samenle
ving waarin nieuwe waarden de toon
aangeven. Daarbij gaat het o.a. om rea
liteitszin, het belangrijk vinden van indi
vidueel welzijn en 'echte' behoeften (als
misdaadbestrijding, milieubescherming
en beter onderling begrip) boven een
verdere groei van de materiële welvaart
en om trefwoorden als: kwaliteit, duur
zaamheid, decentralisatie, participatie,
informatie (ten koste van efficiency).
Voorts zullen binnen een organisatie de
individuele doelstellingen van de mede
werkers naar verwachting belangrijker
worden dan het produktieproces.
Nogal wat overeenstemming
Het belang van het opsporen van veran
derende normen en waarden ligt in hun
grote invloed op de inrichting van onze
samenleving. Het zijn de 'drijfriemen'
van maatschappelijke veranderingen.
Het is niet doenlijk - en voor dit artikel
Veranderende normen en waarden zijn
de 'drijfriemen van maatschappelijke
ontwikkelingen.
ook niet de bedoeling - om deze sterk
generaliserende en daardoor vluchtige
'projecties' nader op hun waarschijnlijk
heid te toetsen. Wél kan vastgesteld
worden, dat de toonzetting van de mees
te voorspellingen onderling nogal wat
overeenstemming toont en, nog opmer
kelijker, dat heel wat trefwoorden zijn
terug te vinden, die in de ruim 80 jaar
Rabobankorganisatie een belangrijke rol
hebben gespeeld.
Het is al vaker gesuggereerd: sommige
traditionele kenmerken van de voor een
buitenstaander soms eigenaardige
structuur en werkwijze van de Rabo
bank lijken nog springlevend en zeer
modern.
Daarbij raken we een tweede voorwaar
de voor het zinvol bedrijven van public
relations: kennis van de eigen organisa
tie. Een omschrijving van de Rabobank
organisatie die enig hout snijdt, vergt
enige boekwerken, die dan ook geschre
ven (en verkrijgbaar) zijn.
Daarbij valt op, dat de Rabobank in de
70-er jaren een bijna explosieve groei
heeft laten zien, die overigens een aan
tal parallellen toont met ontwikkelingen
bij andere banken en voor een belang
rijk deel verklaarbaar is uit de maat
schappelijke ontwikkelingen in de 70-er
jaren en de daarmee samenhangende
snelle popularisering van het geldver
keer, de groei van het eigen woningbe-
zit en zich wijzigende opvattingen over
sparen en lenen. De Rabobank is met een
waarlijke sneltreinvaart in de 80-er jaren
gearriveerd, mede dank zij de fusie. En
kele groeicijfers: in 10 jaar steeg het
aantal spaarrekeningen van 5,5 naar 8,1
miljoen, het aantal privérekeningen van
1 naar 2,6 miljoen,het aantal leden van
600 000 naar bijna één miljoen (net zo
veel als de KNVB). Het aantal medewer
kers verdubbelde tot 25 000, het ba
lanstotaal steeg van f 20 tot ca. f 86 mil
jard.
Kortom, de Rabobank is, bijna voor ze
het zélf besefte, de grootste bank in Ne
derland geworden en een van de 25
grootste ter wereld.
Koude kleren
Zoiets gaat niet in de koude kleren zit
ten. Veel vertrouwdheden zijn wegge
vallen, hier en daar is er zelfs vervreem
ding voor in de plaats gekomen. Veel
nieuwe gezichten, waar je aan moet
wennen: 44 van de medewerkers van
de centrale bank heeft een dienstver
band van 4 jaar of korter. Nieuwe be-
leids- en activiteitenplannen: essentieel
voor het op langere termijn uitzetten
van een gemeenschappelijke koers,
maar een instrument, waar velen nog
vertrouwd mee moeten raken. Nieuwe
initiatieven, zoals de uitbouw van het
buitenland bedrijf, regionalisatie, pene
tratie in het bedrijfsleven en automati
sering, die gelijkmatig en evenwichtig
moeten aansluiten op vertrouwde posi
ties, zoals onze verbondenheid met de
agrarische sector en onze brede dienst
verlening naar particulieren.
Vooral in het banktechnische vlak ver
schilt de Rabobank van nü hemelsbreed
met die van 10 jaar geleden. Kortom:
hoewel de wezenlijke karaktertrekken
van de organisatie duidelijk overeind
zijn gebleven, kan op sommige punten
gesproken worden van een verschui
vende presentatie binnen een zich ver
schuivende samenleving. Daarbij staat
de organisatie voor de uitdaging om de
toekomst dusdanig in eigen hand te
houden, dat het eigene niet alleen be
waard blijft, maar met inbegrip van de
nieuwe gelaatstrekken een vertrouwd
gezicht blijft vormen voor zowel de ei
gen medewerkers als voorde buitenwe
reld.
De Rabobank is met een waarlijke sneltreinvaart in de 80-er jaren gearriveerd.
