veranderende rabobank in
veranderende omgeving
uitgangspunten van het public-relationsbeleid
Het breukvlak van twee decennia, dat we een tijdje geleden passeer
den, heeft velen geïnspireerd tot bespiegelingen met een breed pen
seel. Mocht u het nog niet weten: de 50-er jaren stonden in het teken
van de wederopbouw, in de 60-er jaren brak de welvaart door en wer
den vele vanzelfsprekendheden roerig ter discussie gesteld, gevolgd
door consolidatie in de jaren '70, de jaren van de grote 'matheid', of,
zoals de Haagse Post het in een recent dubbelnummer zeer lezens
waardig omschreef 'Het Ik-tijdperk'. 'Individualisering' stond centraal
in gebieden als de politiek, het feminisme, de literatuur, de popmuziek
en het onderwijs. In de jaren zeventig leken de mensen echt van hun
nieuw verworven welvaart te gaan genieten: 'het nieuwe egoïsme'
hand-in-hand met 'het nieuwe verwennen'. Maar toch
'Het bezit van de zaak is het eind van het vermaak,' wisten onze voor
ouders. De Haagse Post: 'En toen de moderne mens al het speelgoed
had dat hij zich wensen kon, ging hij op zoek naar zichzelf: in therapie,
in relaties, in zelfbespiegeling.'
De 80-er jaren
'De bomen groeien niet tot in de hemel,'
zeiden diezelfde voorouders. De 80-er
jaren worden de jaren van het 'econo
misch realisme', voorspellen deskun
digen: dalende welvaartsgroei, ja, 'nati
onale verarming' en stijgende werkloos
heid - het nieuwe verwennen komt in
botsing met oude economische wetma
tigheden. Nog wat trends, die de 80-er
jaren zouden kunnen gaan beheersen:
herlevend protectionisme, als economi
sche vertaling van het individualistische,
'neo-liberale' denken. Verzet tegen ver
vreemding, computerisering, ontmense
lijking in het algemeen een blijvend
wantrouwen tegen grote systemen.
Groeiende overheidsinvloed als klaar
blijkelijke noodzaak voor het keren van
desintegratieverschijnselen, het oplos
sen van conflicten met minderheden en
het sturen van onze 'risicoloze' verzor
gingsstaat.
De voorspellingen hiervoor zijn niet al
leen op zich discutabel, de vraag is ook
wat ze te maken hebben met het bedrij
ven van public relations voor de Rabo
bank. Antwoord: veel, erg veel. En waar
schijnlijk steeds meer, omdat één zaak
onomstreden lijkt: de belangrijkste ver
andering op het ogenblik is het tempo
van de veranderingen zelf. En het bedrij-
De bomen groeien niet tot in de hemel.
ven van effectieve public relations - dat
is het bevorderen van wederzijds begrip
tussen de Rabobank en haar belangrijk
ste publieksgroepen - kent als eerste
voorwaarde het kennen van de 'buiten
wereld'.
Vraag is dan: wat zullen de 80-er jaren
gaan betekenen voor onze cliënten (par
ticulieren en bedrijven, leden en niet-
leden), voor onze leveranciers, voor de
politici, de journalisten, de vakbonden,
de scholen enzovoorts.
Globaal antwoord
We kunnen de verleiding niet weerstaan
om drie pogingen tot het geven van een
globaal antwoord aan u door te geven.
De eerste is van een collega-bank, die
een versterking van de belangstelling
voor immateriële zaken en toenemend
individualisme voorspelt.
Meer precies: 7. toenemende behoefte
aan plezier en genegenheid, 2. tot uit
drukking brengen van de eigen persoon
lijkheid, 3. minder najagen van status-
aspecten, 4. verwerping van sociale
druk, 5. openbreken van sociale relaties
en 6. toenemende milieugevoeligheid.
De tweede poging komt uit eigen huis
en is afkomstig van een sinds enige tijd
functionerende groep medewerkers van
de centrale bank, die zich bezighoudt
met het 'verkennen' van maatschappe
lijke veranderingen, voor zover van be
lang voor de Rabobankorganisatie.
Deze groep, die zich in de wandeling
'scanning-group' noemt blijkt de te ver
wachten veranderingen in levensstijl sa
men te vatten in de volgende trefwoor
den: rijkere schakering aan leefvormen,
(weer:) individualisering, bewuster om
gaan met vrije tijd, terug naar de men-
